ته ستون کشف شده از روستا حصارک به شهر پارسه تعلق دارد؟ - مهسان بلاگ

افشین یزدانی، دکترا باستان شناسی و متخصص دوران هخامنشی با اشاره به آن که ادعا مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در خصوص تعلق ته ستونی که بتازگی از خانه یکی از روستاییان حصارک شهرک (در منطقه درودزن شهرستان مرودشت) کشف شده، به بقایای شهر پارسه فاقد پشتوانه علمی کافی و نادرست است، گفت: ته ستون کشف شده نه به آثار شهر پارسه که به احتمال قوی به یک ساختمان ستون دار هخامنشی در شمال دشت مرودشت و در حوالی روستا خوش آب و هوای حصارک تعلق دارد که بعدتر نیز مورد استفاده در یک خانه اعیانی و اربابی قرار گرفته است.

به گفته یزدانی، مدیر پایگاه تخت جمشید در حالی ادعا نموده است که این ته ستون به بقایای شهر پارسه تعلق دارد و بر اثر فعالیت کشاورزی و شخم زنی از زیر زمین بیرون آمده است که محل کشف ته ستون بدست آمده یعنی روستای حصارک در خاتمه شمالی دشت مرودشت بیش از 60 کیلومتر با تخت جمشید و محل شهرپارسه فاصله دارد. از سوی دیگر مشخصات ظاهری اثر تفاوت سبک شناسی آشکاری با ته ستون های شاخص هخامنشی که از تخت جمشید، پاسارگاد و دیگر محوطه های شاخص منطقه بدست آمده است، نشان می دهد که این انتساب را با مشکل روبرو می نماید. در حالی که ته ستون های چهارگوش هخامنشی به صورت دو پله ای مانند نمونه های پاسارگاد و ایوان ها و تالارهای کاخ های داریوش و خشیارشا یا به صورت یک بخش چهارگوش و یک قطعه مدور زیرستون بر روی آن مانند نمونه های خزانه تخت جمشید هستند اما در نمونه حصارک شاهد یک بخش چهارگوش و یک بخش کوتاه گرد متعلق به ساقه ستون هستیم. همچنین به جهت کیفیت ابزار تراش و پرداخت، تفاوت آشکاری با نمونه های هخامنشی دیده می گردد.

این متخصص دوران هخامنشی معتقد است، نکته قابل توجه آن که آنالیز های همکاران باستان شناس از اثر یادشده نشان می دهد که ته ستون مورد بحث به احتمال زیاد در اصل دارای دو پله به سبک ته ستون های هخامنشی بوده است اما بعدها پله بالایی و سطح کلی اثر به شکلی تراش داده شده تا بخش بالایی از حالت چهارگوش به شکل گرد و دایره ای درآید. اگر این ادعا درست باشد به آن معناست که به احتمال قوی با یک اثر هخامنشی روبرو هستیم که بعدها و پس از تخریب، با تراش مجدد در یک بنای دیگر و به عنوان ته ستون در یک ایوان یا تالار با ستون های چوبی مورد استفاده قرار گرفته است. از این رو ته ستون حاضر نه به آثار شهر پارسه که هیچ شواهد و مدارک توجیه کننده ای از تعلقش به آن جا وجود ندارد که به یک ساختمان ستوندار هخامنشی در شمال دشت مرودشت و در حوالی روستای خوش آب و هوای حصارک تعلق دارد که بعدتر نیز مورد استفاده در یک خانه اعیانی و اربابی قرار گرفته است. آنالیز های باستان شناسان به خوبی توجه شاهان هخامنشی مانند داریوش عظیم در حدود 500 سال پیش از میلاد مسیح را به ایجاد طرح های مدیریت آب و سازه های شاهانه در بخش های شمالی دشت مرودشت نشان داده است که از آن جمله در نزدیکی روستای حصارک می توان به بند هخامنشی درودزن و سازه کنترل آب بند بریده اشاره نمود.

او ادامه داد: متاسفانه در موضوع حاضر تنها به انتقال اثر کشف شده از خانه فرد روستایی به محل تخت جمشید اکتفا شده و آنالیز و بازدید باستان شناختی جهت شناسایی احتمالی محل کشف اثر پیش از انتقال به منزل فرد روستایی که می تواند محل یک کاخ هخامنشی و یا محل سازه ای که اثر در آن مورد استفاده و تراش مجدد قرار گرفته باشد توجهی نشده است. این نکته مهم نیز ضروری است تذکر داده گردد که برخلاف ادعای مدیر پایگاه تخت جمشید که انتقال و تجمع آثار را موجب افزایش ارزش مطالعاتی آن ها دانسته است، جمع آوری آثار منقول باستانی دشت مرودشت در محل پایگاه تخت جمشید اگرچه می تواند از جنبه جلوگیری از سرقت و دستبرد به آن ها مفید باشد اما از سوی دیگر موجب می گردد تا همانند نمونه مورد بحث توجه و کوشش برای کشف و شناخت محل دقیق کشف اولیه اثر که می تواند کلید کشف یک محوطه شاخص باستانی باشد مورد توجه چندانی قرار نگیرد و از این رو باعث کاهش ارزش مطالعاتی آثار گردد.

ایلنا نوشت، البته یزدانی به این نکته هم اشاره نمود که مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در اظهارات خود بیان نموده بود که این ها بقایای شهر پارسه هستند که در اثر عملیات کشاورزی و شخم زنی از زیر خاک به دست می آیند.

sahandblog.ir: سهندبلاگ: سیستم مدیریت محتوای سهند

salmandiar.ir: دیار سلمان | مجله گردشگری و مسافرتی دیار سلمان