سافاری در جستجوی جانوران شگفت انگیز و زیستگاه های آن ها - مهسان بلاگ

اغلب مردم در خصوص سافاری و مشاهده حیوانات تصاویری از پیش معین شده در فکر دارند. تصاویری همانند سفر به آفریقا و تماشای حیواناتی همانند شیر، پلنگ، فیل، کرگدن و غیره. اما واقعیت این است که طبیعت مملو از جانورانی کمتر شناخته شده است که شاید از نظر معروفیت به مقدار جانوران ساکن آفریقا به معروفیت نرسیده باشند، اما به همان مقدار مجذوب نماینده و جالب توجه هستند. مخلوقاتی که بد نیست به جستجوی شان رفته و از نزدیک به تماشای شان بنشینید.

در ادامه همراه ما باشید تا شما را با شماری از مخلوقات بامزه و شگفت انگیز و زیستگاه های طبیعی شان آشنا کنیم.

موریانه خوار (Aardvark)

موریانه خوار در آفریقا و در نواحی جنوبی ساهارا (Sahara) زندگی می نماید. نام این جانور از زبان مردمان جنوب آفریقا گرفته شده و به معنی خوک زمینی است. شاید این نامگذاری به خاطر شکل ظاهری جانور باشد که ناخودآگاه شما را به یاد خوک می اندازد. اما وقتی از نزدیک به موریانه خوار نگاه کنیم شاهد شباهت این جانور به بسیاری از حیوانات دیگر نیز باشیم. مثلا گوش هایی این جانور شبیه به خرگوش ها است و دمش کانگورو مانند است. اما در نهایت باید بدانید که موریانه خوار به هیچ کدام از این حیوانات وابستگی خاصی ندارد. در حالی که خوک ها جانوران سم دار هستند، این موریانه خوار پنهان کار و مرموز فاقد دم است و به گونه خود تعلق دارد.

موریانه خوار جانوری شب زی است که ترجیح می دهد در هوای گرم روز در جایی خنک در شکاف سنگ ها یا زیر زمین استراحت کند و در عوص با تاریک شدن هوا و فرا رسیدن شب آغاز به جستجوی غذا کند. در این میان آن ها اغلب اوقات خود را در میان پشته های موریانه های یا در جستجوی مورچه ها می گذرانند. آن ها با استفاده از حس شنوایی و شامه قوی خود در پی محل زندگی موریانه ها رفته و سپس با یاری چنگال های قدرتمند و قلاب مانند خود خاک را کنده و در نهایت با استفاده از زبان باریک، بلند و چسبنده خود، غذای حاضر و آماده را میل می نمایند. جالب است بدانید ناحیه مختص بویایی در مغز این جانور بسیار گسترده و پیچیده است. در این میان ویژگی های دیگری هم برای این سبک تغذیه در اختیار موریانه خوار قرار گرفته است. مثلا سوراخ های بینی جانور به شکلی است که اجازه ورود گرد و غبار و حشرات مهاجم را نمی دهد و پوستش به قدری ضخیم است که از جانور در مقابل گزیده شدن و آسیب محافظت می نماید. این جانور از همین روش برای حمله به لانه های زیرزمینی مورچه ها هم استفاده می نماید.

جنس ماده هر سال یک بچه به دنیا می آورد که شش ماه ابتدایی زندگی را با مادر خود سپری نموده و سپس مستقل می گردد. برای مشاهده این جانور باید سری به آفریقای جنوبی و به ویژه منطقه نیمه بیابانی و طبیعی کارو (South African Karoo) بزنید. جایی که تورهای ویژه ای برای مشاهده موریانه خوارها برگزار می گردد.

پافین آتلانتیک (Atlantic puffin)

پافین یا طوطی دریایی اطلس در نگاه اول شبیه به پنگوئنی رنگارنگ است، اما شکل ظاهری و فرم نوک این پرنده باعث شده که از آن به عنوان طوطی یاد گردد. در طول فصل زمستان قسمت هایی از نوک پرنده ریخته، رنگ باخته و خاکستری رنگ می گردد، اما با فرا رسیدن فصل بهار دوباره رنگ درخشان خود را به دست می آورد. به خصوص که پافین برای ایام جفتگیری و جلب توجه جنس ماده به آن نیاز دارد.

این پرندگان اغلب عمر خود را در دریا سپری می نمایند. یعنی یا مشغول پرواز و شنا کردن هستند و یا روی امواج استراحت می نمایند. با این حساب چندان عجیب نیست که طوطی های دریایی را شناگرانی ماهر بدانیم که از بال های خود چه برای غوطه ور شدن روی امواج و چه شنا کردن زیر سطح آب استفاده می نمایند. علیرغم شیرجه های جالب توجه به اعماق آب، پافین ها تنها قادرند 20 الی 30 ثانیه زیر آب بماند. به صورت معمول این پرنده از ماهیان کوچک مثل مارماهی شنی (sand eel) یا شاه ماهی (herring) تغذیه می نماید.

از سوی دیگر در آسمان نیز پافین های حضوی چشمگیر داشته و با سرعت پرواز می نمایند. از آنجایی که آن ها می توانند هر دقیقه 400 بار بال بزنند، در نتیجه سرعت آن ها گاهی به 55 مایل در ساعت هم می رسد.

طوطی های دریای اطلس معمولا در فصول بهار و تابستان در امتاد سواح آتلانتیک شمالی و جزایر این نواحی جمع شده و کلنی های خود را شکل می دهند. از سوی دیگر ایسلند به عنوان محل اصلی فراوری مثل 60٪ از طوطی های دریایی دنیا به شمار می رود. آن ها معمولا برفراز صخره ها یا در میان شکاف سنگ ها آشیانه خود را برپا می نمایند که اغلب با پر یا علف تزئین شده است. جنس ماده تنها یک تخم می گذارد و والدین هر دو در تغذیه جوجه دخیل هستند.

جالب است بدانید طوطی های دریایی هر سال دوباره به آشیانه خود بازگشته و مجددا با جفت خود زندگی می نمایند. هنوز معلوم نیست این پرندگان چگونه پیروز به شناسایی محل دقیق آشیانه خود می شوند. شاید آن ها از علائم بصری، بو، صدا، میدان مغناطیسی زمین یا حتی ستارگان استفاده می نمایند.

از سوی دیگر خطوط ساحلی جزایر انگلستان نیز مکانی ایده آل برای پافین ها است. بعلاوه در ولز، جزیره شتلند (Shetland Isles) و یورکشایر شمالی هم می توان به تماشای این پرندگان جالب توجه نشست.

دلفین های پوزه بطری (Bottlenose dolphin)

این گونه را باید شناخته شده ترین عضو خانواده دلفین سانان دانست که چه از نظر علمی و چه از نظر هوش و رفتارهای بینظیرش، شناخته شده و محبوب است. آن ها جانورانی اجتماعی، خودآگاه، بازیگوش، باهوش و بی نهایت کنجکاو هستند که هم روابط اجتماعی خوبی دارند و هم به خوبی از عهده کار کردن با ابزار و تقلید کردن برمی آیند. نتیجه تمام این خصوصیات جانوری به شدت محبوب و دوست داشتنی است که بسیاری با روی باز از تماشای آن استقبال می نمایند.

در حیات وحش این شناگران ماهر می توانند سرعتی بیش از 18 مایل در ساعت داشته باشند. دلفین ها تقریبا هر دقیقه دو الی سه بار برای هواگیری به سطح آب می آیند. دلفین های پوزه بطری به صورت گروهی حرکت نموده و ارتباطات اجتماعی گسترده ای با یکدیگر دارند که به سیستم پیچیده ای از اصوات و صداهای سوت مانند متکی است. اگر دلفینی زخمی شده یا نیاز به یاری داشته باشد، سایرین به سراغش رفته و او را به سطح آب می رسانند.

آن ها با استفاده از اصوات و انعکاس آن ها محل، مقدار و شکل شکار خود را معین نموده و معمولا از میگو و هشت پا تغذیه می نمایند. این جانور باهوش بعلاوه گاهی کشتی های ماهیگیری را تعقیب می نماید، به این امید که از دور ریزهای آن ها استفاده کند.

دلفین های پوزه بطری را می توان در تمامی دریاهای معتدل و گرم دنیا مشاهده کرد. علاوه بر گونه های معمول، گاهی شاهد گونه های دو رگه دلفین های پوزه بطری هم هستیم. این دو رگه ها محصول دیدار دو گونه مختلف هستند که در این میان دلفین بارونِن (Burrunan dolphin) که در سال 2011 به عنوان یک گونه مجزا معرفی گردید، در بخش هایی از ویکتوریا در استرالیا قابل مشاهده است.

سوسک هرکول (Hercules beetle)

جنس مذکر این حشره با شاخکی بلند و غیر عادی و طول 15 سانتیمتری به عنوان بزرگترین سوسک کره زمین شناخته می گردد. شاخک ها معمولا از اسکلت خارجی بدن حشره شکل گرفته و بیرون زده است. در واقع شاخک از پوسته صدف مانند خارجی بدن (pronotum) جوانه زده است.

حشرات نر معمولا حین رقابت بر سر قلمرو به مصاف یکدیگر رفته و در حین نمایشی کشتی مانند، شاخک های خود را در هم قفل می نمایند. در نهایت این جنگاوران از تمام قوای خود برای غلبه بر حریفان استفاده می نمایند، چون چیز زیادی برای از دست دادن ندارند. این حشرات زیبا عمر کوتاهی دارند و باید خیلی زود فراوری مثل نموده و نسل خود را پرورش دهند (کمتر از 6 ماه).

لاورها بعد از بیرون آمدن از تخم معمولا از رژیم غذایی شامل چوب مرده استفاده می نمایند، اما با این حال می توانند وزنی بیش از صد گرم داشته باشند.

کاستاریکا به علت امتیازاتش، جایگاهی خاص در دنیای حشره شناسی و تورهای مرتبط با آن دارد. در این میان می توان در پارک ملی تورتوگرو (Tortuguero National Park) در امتداد سواحل دریای کارائیب حاضر شده و در پی سوسک های هرکول رفت. البته به جز این گونه بازدیدنمایندگان شانس مشاهده سوسک های فیلی بزرگ الجثه (elephant beetle) را هم دارند. تنها کافی است تمرکز خود را روی سطح زمین گذاشته و اطراف شاخ و برگ مرده روی زمین را به دقت جستجو کنید.

اژدهای دریایی برگ مانند (Leafy sea dragon)

اژدهای دریایی یکی از مخلوقات شگفت انگیز این کره خاکی به ویژه در امر استتار کردن است. سطح خارجی بدن این جانور با یک سری ضمایم باریک و برگ مانند پوشیده شده است که به آن ها امکان می دهد به خوبی در میان زیستگاه طبیعی خود یعنی علف های دریایی و جلبک ها پنهان شده و خود را از نگاه چه شکار و چه شکارچی پنهان نگاه دارند.

به صورت بومی این جانور در آب های جنوبی و غربی استرالیا زندگی می نماید و از نظر زیست شناسی با اسب های دریایی و لوله ماهی ها قرابت دارد. اژدهای دریایی معمولا بدنی به رنگ قهوه ای مایل به زرد داشته و ضمایم برگی شکل آن ته رنگی زیتونی دارند. شکل ظاهری بدن آن ها تنها برای استتار به کار آمده و نقشی خاص در نحوه شنا کردن شان در آب ندارد. این گونه برای حرکت و جابجایی در آب معمولا از دو باله پشتی و سینه ای خود استفاده می نماید که به قدری نازک هستند که تقریبا شفاف و ناپیدا به نظر می رسند.

همانند اسب های دریایی، اژدهای دریایی نر مسئول مراقبت و رسیدگی به نوزدان است. متأسفانه اژدهای دریایی برگی شکل در لیست موجودات در معرض خطر قرار گرفته است. با یاری راهنمایان محلی یا شرکت در تورهای مختلفی که در اطراف آدلاید برگزار می شوند، می توان حین غواصی کردن به تماشای این مخلوقات زیبا نشست.

گراز دریایی (Walrus)

گرازهای دریایی بزرگ با موهای زبر و سبیل مانند خود اغلب در حوالی نواحی قطب شمال یافت می شوند. معمولا این پسر عموی غول پیکر خوک های دریایی را به صورت دسته های بزرگی می بینیم که روی توده های یخی یا امتداد سواحل دراز کشیده و استراحت می نمایند.

این پستانداران دریایی بسیار اجتماعی بوده و در کنار هم زندگی نسبتا آرامی دارند که البته اغلب با نعره و خرناس کشیدن به سمت همدیگر همراه است. اما در خلال فصل جفتگیری اوضاع عوض شده و این جانوران به موجوداتی به شدت مهاجم تبدیل می شوند. به جز سبیل، دندان های نیش بلند دیگر خصوصیت ظاهری برجسته این جانور است که کاربردهای متعددی دارد. استفاده هایی که هر یک زندگی در شرایط سخت قطبی را اندکی آسان تر می نمایند. به عنوان مثال گراز دریایی با یاری این دندان های عاج مانند و بزرگ سطح زیرین توده های یخ را تراشیده و به وسیله این سوراخ های نفس می کشد. از طرف دیگر بدن بزرگ و حجیم اجازه نمی دهد گراز دریایی به سادگی از آب بیرون بیاید، اما در عوض آن ها می توانند با یاری گرفتن از دندان های شان، بدن خود از آب بیرون بکشند. از طرف دیگر جنس نر برای دفاع از قلمرو و جفتگیری نیز به دندان های بلند خود نیاز دارد تا آن ها را به رخ حریفان بکشد.

دیگر ویژکی گرازهای دریایی موهای سبیل مانندی است که به آن ها برای پیدا کردن وعده غذایی محبوب شان یاری می نماید. این موهای حساس محل حلزون ماهی صدف دار را که اغلب در آب های تیره بستر اقیانوس زندگی می نماید، به جانور نشان می دهد. اما از نظر تطابق با محیط هم گرازهای دریایی حرف هایی برای گفتن دارند. آن ها می توانند در پاسخ به شرایط محیط و برای غلبه بر دمای پایین نواحی قطبی و آب های محل زندگی خود، ضربان قلب شان را پایین نگاه دارند.

دو نوع گراز دریایی یکی گراز دریایی آتلانتیک است که در سواحل شمال شرقی کانادا تا گرینلند مشاهده می گردد و دیگری گراز دریایی اقیانوس آرام است که در آب های شمال روسیه و آلاسکا زندگی می نمایند.

کرکودیل آب شور (Saltwater crocodile)

بزرگ ترین خزنده حال حاضر کره زمین که تا 6 متر طول داشته و وزنش گاهی به بیش از یک تن می رسد. علیرغم نامش، این کرکودیل را می توان هم در آب های شور و هم شیرین پیدا کرد، مخلوقی شگفت انگیز که حتی قادر است مسافت های طولانی را در دریا شنا کند.

علیرغم ظاهر ماقبل تاریخی این جانور، آن ها حیواناتی سازش پذیر هستند. این شکارچی قدرتمند قادر به صید هر جانوری است که در قلمروی خود با آن روبرو می گردد. کرکودیل های آب شور را بیشتر می توان در نواحی جنوب شرقی آسیا و نیز در قلمروی شمالی استرالیا مشاهده کرد، به ویژه در آدلاید و دو رودخانه مری و دیلی (Mary and Daly river).

تورهای کرکودیل از دهه 1970 تا به امروز در رودخانه آدلاید برگزار می شوند. حملات کرکودیل به انسان به صورت منظم گزارش می گردد و اغلب این حملات در آب های کم عمق صورت می گیرد. جایی که حیوانات می توانند بدون دیده شدن، آزادانه رفت و آمد نمایند.

به خاتمه این مطلب رسیدیم. نظر شما در خصوص این جانوران شگفت انگیز و زیستگاه آن ها چه بود؟ آیا آن ها هم به مقدار جانوران عجیب دنیای هری پاتر توجه شما را به خود جلب کردند؟ نباید فراموش کنید نظرات خود را با ما نیز در میان بگذارید.