5 نکته مهم برای بالا بردن کیفیت تصویر در عکاسی - مهسان بلاگ

برای آغاز، یک فرض مهم را در نظر داشته باشید؛ برای ثبت هر عکس، یکی از حالات و تنظیمات دوربین برترین و بهینه ترین کارایی را دارد. علاوه بر این، یک راه چاره بسیار بهینه برای تنظیم و ویرایش عکس (بعد از ثبت) به وسیله نرم افزارها و تنظیمات خروجی گرفتن هم وجود دارد.

البته این نکته را هم باید در نظر داشته باشید که گاهی اوقات برای استفاده از برترین تنظیمات برای عکاسی، باید کیفیت تصویر را کمی فدا کنید. به عنوان مثال، اگر به عمق میدان کمی احتیاج دارید، باید با دیافراگم F/1.4 عکس بگیرید، ولی برترین حالت عکاسی دوربین شما در F/5.6 است. در این شرایط توصیه ما این است که کیفیت را کمی قربانی نموده و در با تنظیمات مناسب محیط عکس بگیرید.

با این حال، عموما آزادی عمل قابل توجهی در انتخاب تنظیمات دوربین خواهید داشت و دانستن برترین و کارآمدترین ترکیب تنظیمات دوربین واقعا کار ساده ای نیست. چرا که تفاوت کیفیت ها چندان بالا نیست و تنها افراد حرفه ای قادر به تشخیص آن ها هستند.

با تمام این توضیحات، از اطلاعات و نکات زیر می توانید برای بالا بردن کیفیت عکس های خود بهره ببرید. این اطلاعات را می توانید صرف نظر از سبک یا سوژه عکاسی به کار بگیرید. مقاله را با بحث درباره تجهیزات عکاسی آغاز می کنیم.

1- نقش دوربین در کیفیت تصویر

نقش دوربین در کیفیت تصویر قابل انکار نیست. بعضی از لنز ها کیفیت بالاتری دارند، وضوح آن ها بالاتر است، عملکرد ISO برترین نسبت به سایرین دارند و بعضی هم شارپ و شفاف تر هستند.

استفاده از تجهیزات بهتر و قوی تر قطعا نتایج بهتری به همراه دارد. ولی هدف اصلی ما در این مقاله، تشویق شما برای خرید این تجهیزات نیست. هدف ما این است که از همان تجهیزات فعلی خودتان بتوانید برترین استفاده را نموده و با کیفیت بالاتری عکاسی کنید. اگر واقعا دوربین و لنز شما ضعیف است و حتی با برترین تکنیک ها هم نمی تواند عکس دلخواه شما را ثبت کند، چاره ای جز تغییر آن ها ندارید. ولی در این مقاله فرض را بر این می گذاریم که تجهیزات شما قابل قبول هستند.

درباره نقش تجهیزات در بالا بردن کیفیت عکس، تنها یک توصیه داریم؛ از سه پایه بهره ببرید. البته در بعضی محیط ها (مانند عکاسی هوایی، عکاسی خیابانی، عکاسی زیر آب و…) استفاده از سه پایه ممکن نیست. با این حال، این توصیه بسیار جدی را از قلم نیاندازید؛ تا ممکن از سه پایه بهره ببرید! تأثیری که سه پایه در بالا بردن کیفیت عکاس های شما دارد، از تمام نکاتی که در آینده به آن ها می پردازیم بیشتر است.

2- انتخاب برترین حالت نوردهی

در این بخش به تنظیمات مربوط به نوردهی (Exposure) دوربین می پردازیم. ولی یادتان باشد که این نکات برای شرایط ایدئال هستند. منظور از شرایط ایدئال این است که هیچ محدودیتی در انتخاب سرعت شاتر و سایر تنظیمات نداشته باشید، قصد عکاسی از اجسام ثابت داشته باشید و اینکه از سه پایه استفاده می کنید.

2-1- دیافراگم و فوکوس

قبل از آغاز، باید نقطه هدف دیافراگم لنز خودتان را بشناسید. لنز شما در این نقطه شارپ ترین عکس ها را ثبت می نماید. این نقطه در بیشتر دوربین ها و لنزهای مدرن امروزی چیزی بین F/4 تا F/8 است. ولی بهتر است خودتان امتحان نموده و مطمئن شوید. با یک جست وجوی ساده در اینترنت هم می توانید نقدهای مختلفی را پیدا نموده و از آن ها یاری بگیرید.

فرض را بر این می گیریم که این نقطه در لنز شما F/5.6 است. هنگام عکاسی هدف ما این است که تصاویر به وضوح و شفافی این اندازه باشند. ولی این نقطه همواره برترین انتخاب برای عکس شما نیست. بسته به شرایط و هدفتان از عکاسی، باید نقطه بهینه را انتخاب کنید.

برای اولین مثال، تصویر کنید که می خواهید عکسی با عمق میدان کم داشته باشید. در این حالت کار شما آسان است. تنها دیافراگم را تنظیم نموده و عمق میدانی که می خواهید را انتخاب کنید. در این حالت نباید نگران نقطه هدف لنز خودتان باشید. چراکه اولویت اول شما عمق میدان است و کمی کیفیت بالاتر احتمالاً فرق چندانی ایجاد نمی نماید.

ولی عکس کم عمق همواره هدف شما نخواهد بود. اگر می خواهید که تمام تصویر واضح باشد، باید کوشش بیشتری داشته باشید. به خصوص زمانی که بخواهید بین عمق تصویر و دیفرکشن (پراش) تعادلی پیدا کنید. این کار بزرگ و پیچیده ای است، ولی به آن سختی که فکرش را می کنید هم نیست.

در ادامه یک روش بسیار بهینه و کارآمد به شما معرفی می کنیم که با استفاده از آن می توانید هم پس زمینه و هم پیش زمینه واضح و شفافی داشته باشید.

اگر قصد عکاسی اصولی داشته باشید، با استفاده از روش فاصله دوبرابر فوکوس می کنید. سپس از نمودارها برای معین اینکه کدام حالت دیافراگم از نظر ریاضی برای برترین کیفیت عکس ایدئال است، یاری می گیرید. روش کار شما احتمالا به شکل زیر خواهد بود.

1- تصویر خود را کادربندی کنید

2- نزدیک ترین شیء را شناسایی کنید که می خواهید در عکس شما واضح باشد.

3- روی چیزی که در فاصله 2 برابر با شیء انتخابی شما قرار گرفته است فوکوس کنید. به عنوان مثال، اگر نزدیک ترین شی در عکس شما یک گل در 1 متری است، روی چیزی در فاصله 2 متری فوکوس کنید.

4- از نمودار زیر برای انتخاب واضح ترین حالت دیافراگم بهره ببرید تا متوجه شوید کدام حالت دیافراگم می تواند تعادل خوبی بین عمق میدان و پراش (دیفرکشن) را ایجاد کند.

یک عکاس باتجربه معمولا می تواند فاصله مناسب برای فوکوس و دیافراگم مناسب را خودش به خوبی حدس بزند. ولی اگر تازه کار هستید، بهتر است از این جدول و نمودارها بهره ببرید. البته این نمودار خیلی بزرگ و پیچیده به نظر می رسد، ولی شما کافی است تا تنها به مقادیر مربوط به لنز خودتان توجه کنید.

2-2- تنظیم اندازه ISO

در این مرحله کار شما آسان است. اندازه ISO را در حالت پایه بگذارید.

خیلی از ترفندهایی مرتبط با بالا بردن کیفیت عکس سعی دارند تا در حد ممکن نور بیشتری در لنز جمع آوری نمایند. هرچه نور بیشتری جمع گردد، کیفیت عکس بالاتر می رود. با کمترین اندازه ISO ممکن، شما می توانید از سرعت شاتر آرام تری برای جمع آوری نور بیشتر بهره ببرید و در عین حال از نوردهی بیش از حد تصویر هم اجتناب کنید.

بعضی دوربین های نو دارای اندازه LO هستند که چیزی کمتر از ISO پایه است. توصیه ما می کنیم از آن ها استفاده نکنید. آن ها به محدوده دینامیکی عکس آسیب می زنند. استفاده از ISO پایه دوربین برترین انتخاب است.

2-3- شرعت شاتر و ETTR

برای مرحله بعد، سرعت شاتر را بر اساس تکنیک ETTR (Exposes to the right) تنظیم کنید. این تکنیک سعی دارد تا جای ممکن نور جذب کند. ولی در عین حال نوردهی عکس بیش از حد نباشد و به بخش های مهم تصویر آسیبی نرسد.

تکنیک ETTR هرگز به معنای گرفتن عکس های خیلی پرنور و شفاف نیست. این تکنیک سعی دارد تا تمام جزئیات هایلایت ها را به تصویر بکشد.

روش های مختلفی برای این تکنیک وجود دارد. ساده ترین روش، استفاده از هیستوگرام (Histogram) دوربین است. در این روش از هیستوگرام یاری می گیرید تا متوجه شوید هیچ کدام از کانال های رنگی بیش از حد نور نداشته باشند. عکسی را ثبت کنید. سپس هیستوگرام آن را آنالیز کنید. اگر هیچ کدام از هیستوگرام ها در سمت راست نمودار جمع نشده اند، همچنان می توانید اندازه نوردهی را افزایش دهید.

3- سایر تنظیمات دوربین

تمام نکات بالا که مربوط به نوردهی تصویر بودند اهمیت بسیار بالایی دارند. ولی با این حال، تنظیمات دیگری هم وجود دارند که استفاده از آن ها می تواند به بالا بردن کیفیت عکس یاری کند.

3-1- قابلیت قفل آینه

هر چقدر هم که تنظیمات نوردهی را به خوبی انجام داده باشید، لرزش های احتمالی دوربین می تواند تمام کوشش شما را نقش برآب کند. بخش از این لرزش ها را می توانید با استفاده از سه پایه کاهش دهید. بخش کوچک دیگری مربوط به لحظه ای می گردد که دکمه شاتر را می فشارید. با استفاده از کنترل از راه دور یا استفاده از قابلیت self-timer، از این لرزش ها هم می توانید اجتناب کنید. به عنوان مثال، دوربین خود را به نحوی تنظیم کنید که 2 ثانیه بعد از فشردن دکمه شاتر عکاسی کند. در این حالت احتمالا دوربین در حالت ثابت تری است.

ولی بخش دیگری از لرزش، مربوط به حرکت آینده در داخل دوربین می گردد. این آینه ها با سرعت زیادی حرکت نموده و نور را به داخل لنز می فرستند. همین حرکت هم می تواند باعث ایجاد لرزش کوچک و تار شدن تصویر گردد. به همین دلیل، بعضی دوربین ها به ویژگی قفل آینه مجهز هستند. در این حالت، آینه بالا رفته و مکث کوچکی می نماید تا لرزش کاملا رفع گردد، سپس عکس گرفته می گردد.

3-2- عکاسی 12 بیت یا 14بیت

بین انتخاب فرمت های JPEG یا RAW هیچ تردیدی نیست که حتما باید از فرمت RAW بهره ببرید. ولی امروزه بعضی دوربین ها امکان انتخاب بین نسخه های 12-Bit Raw و 14-Bit Raw را هم در اختیار کاربران خود قرار می دهند.

اگر تمایل دارید که تصاویری با حداکثر کیفیت را ثبت کنید، حتما از حالت 14 بیتی بهره ببرید. البته فرق بین این دو حالت بسیار ناچیز است، ولی همین جزئیات در مجموع می توانند تأثیرگذار باشند. با این حال، یادتان باشد که حالت 14 بیتی عکس هایی حجیم تر ثبت می نماید و فضای بیشتری از شما اشغال می نماید.

3-3- نوع فشرده سازی فایل RAW

اگرچه نکته قبل فرق چندان زیادی در کیفیت تصویر نداشت. اما نوع فشرده سازی فایل های RAW واقعا می تواند در کیفیت تصاویر تأثیرگذار باشد. بیشتر دوربین ها به شما امکان می دهند تا بین فایل های فشرده نشده، فشرده و loseless انتخاب کنید. البته بعضی گزینه سوم را کرد ه اند.

در میان این 3 حالت، گزینه Loseless برترین عملکرد و بالاترین کیفیت را دارد. عکس هایی که با این فرمت ثبت می شوند هیچ مسئله ای باید کاهش کیفیت ندارند؛ بنابراین اکیدا توصیه می کنیم که از این حالت برای بالا بردن کیفیت عکس های خود بهره ببرید.

همان طور که گفتیم، بعضی دوربین ها حالت Loseless ندارند. اگر دوربین شما تنها حالت های Compressed و uncompressed دارد، توصیه می کنیم حالت فشرده نشده را انتخاب کنید. عکس های ذخیره شده در این حالت اگرچه فضای بیشتری برای ذخیره سازی احتیاج دارند، ولی تفاوتی در کیفیت آن ها هم وجود دارد.

3-4- کاهش نویز در حین نوردهی طولانی

اگر با سرعت شاتر طولانی عکاسی می کنید، خیلی مهم است که مراقب کاهش نویز در حین نوردهی طولانی (Long Exposure Noise Reduction) باشید.

با استفاده از این حالت، دوربین شما دو عکس متوالی می گیرد. عکس اول همان عکس دلخواه شما با نوردهی اصلی است. عکس دوم تیره تر است و پرده شاتر در آن بسته است و با همان اندازه نوردهی ثبت شده است. دوربین شما سپس این 2 عکس را به یکدیگر ادغام نموده و پیکسل های نویز دار را با همان پیکسل ها در نسخه تیره تر عکس جایگزین می نماید.

این تنظیم می تواند در عکس های RAW بسیار کارآمد باشد. زمان که از تکنیک های نوردهی طولانی استفاده می کنید، این حالت می تواند نقش بسیار چشمگیری در کاهش نویز تصویر داشته باشد. از آنجایی که دوربین شما باید 2 عکس متوالی بگیرد، طبعا زمان بیشتری احتیاج دارد. این صبر اضافه شاید برای شما هم سخت و نامطلوب باشد. ولی اگر واقعا می خواهید عکس هایی باکیفیت بیشتری ثبت کنید، چند ثانیه صبر اضافی واقعا اهمیت پیدا نمی نماید.

4- ترکیب کردن عکس

اگر تمام روش های فوق برای شما کافی نبود و کماکان انتظار کیفیت بالاتری از عکس های خود دارید. شاید وقت آن باشد که چند عکس را با یکدیگر ترکیب کنید!

این کار را با روش های مختلفی می توان انجام داد. واضح ترین روش، استفاده از تکنیک پانوراما است. با این روش می تواند رزولوشن تصویر را تا حد باورنکردنی بیشتر کنید. در واقع هیچ محدودیتی در این روش نخواهید داشت. هرچقدر وقت بیشتری صرف کنید، کار شما بهتر و باکیفیت تر می گردد.

عکاسی HDR روش مفید دیگری است. در محیط های با کنتراست بالا، بدون ترکیب کردن چند عکس این امکان را نخواهید داشت که هایلایت یا سایه های را هم زمان به خوبی ثبت کنید. عکاسی HDR رنج داینامیک (Dynamic Range) شما را افزایش داده و اگر آن را به خوبی انجام دهید، اندازه نویزها در سایه ها کاهش پیدا می نماید.

روش های دیگری برای ترکیب عکس ها وجود دارند که خارج از حوصله این مقاله است. اگر به انجام این کار علاقه مند هستید، تکنیک Image Averaging هم می تواند برای شما مفید باشد.

با وجود مزایای مختلفی که این روش ها در اختیار عکاس قرار می دهند، استفاده از آن ها را چندان توصیه نمی کنیم. چراکه تغییر کوچکی در صحنه، تغییر نور، جابه جا شدن محیط یا تکان خوردن دوربین می تواند به عکس آسیب بزند. تنها در صورتی از تکنیک ترکیب عکس ها بهره ببرید که هیچ راه دیگری برای ثبت آن چشم انداز یا عکس ندارید.

5- ویرایش نرم افزاری عکس

این بخش می تواند یک مقاله مفصل و جداگانه باشد. ویرایش عکس بخشی جدانشدنی از فرایند عکاسی است. با این حال، در این مقاله قصد پرداختن به تکنیک ها و روش های مناسب برای ویرایش نرم افزاری عکس ها را نداریم. خیلی از این تکنیک ها بستگی به سلیقه و ذوق هنری خود شما دارد. بهتر است درباره آن ها مقالات جداگانه ای را مطالعه کنید. تنها چند نکته ضروری زیر در این زمینه را در نظر داشته باشید.

• پیش از آغاز ویرایش، از دقت تنظیم رنگ مانیتور خودتان اطمینان پیدا کنید. به عنوان مثال، اگر رنگ آبی مانیتور شما زیاد باشد، باعث می گردد عکس خود را طوری ویرایش کنید که رنگ آبی در آن کم رنگ است.
• برای ویرایش نرم افزاری عکس ها، حتما و الزاما از فایل های اصلی عکس، یعنی فرمت های RAW، DNG یا TIFF بهره ببرید.
• تصاویر JPEG به خودی خود کیفیت بدی ندارند. ولی اگر سعی کنید آن ها را با استفاده از نرم افزارهای مثل لایت روم یا فتوشاپ ویرایش کنید، بیشتر به عکس آسیب می زنید و ترکیب آن به هم میریزد.
• دقت کنید که وقتی از فضاهای رنگی (Color Spaces) بزرگ استفاده می کنید، به سایر رنگ ها آسیب نرسد. وقتی که ما رنگ ها را روی ناحیه وسیع تری پخش کنیم آغاز به پخش شدگی می نمایند که مثلا باعث تبدیل رنگ قرمز به حتی نارنجی می گردد که به مذاق خوش نمی آید. بحث درباره فضاهای رنگی بسیار پیچیده و پیشرفته است.
• دقت کنید که عکس های 16 بیت در هر کانال استفاده می کنید و آن ها را به 8 بیت کاهش ندهید. توصیه می کنیم از فایل های 16-Bit ProPhoto TIFF بهره ببرید. فایل های 8-bit ممکن است بعضی رنگ ها در تصویر شما حذف شده با رنگ های اطراف ادغام شوند. ریسک چنین موضوعاتی در عکس های JPEG بسیار بالاتر است.

جمع بندی

در این مقاله اطلاعات جامع و تخصصی زیادی درباره بالا بردن کیفیت عکس مطرح شد. ولی مهم ترین موضوع این است که عکاس ها هدف مشخصی از عکس های خود داشته باشند. بالا بودن کیفیت عکس مهم ترین ویژگی یک عکس خوب نیست. یک عکس زیبا و حرفه ای ارزش بیشتری از عکسی دارد که از لحاظ فنی با کیفیت، واضح و شفاف باشد.

بنابراین، توصیه ما این است که قبل از پرداختن به موضوعات این چنینی، به اصول عکاسی تسلط پیدا کنید. اصولی مثل کادربندی، نوردهی، فوکوس و به خصوص فرایندهای ادیت و ویرایش روزانه عکس ها می تواند کاربرد و اهمیت بیشتری داشته باشد. وقتی به این اصول تسلط پیدا کردید، می توانید یک قدم فراتر گذاشته و روی کیفیت فنی عکس های خود متمرکز شوید.

منبع: Photographylife