ابعاد ماجرای خودکشی پژوهشگر دانشگاه فردوسی

به گزارش مهسان بلاگ، در سایت دانشگاه فردوسی مشهد اینفوگرافی کوچکی برای شناخت دانشگاه وجود دارد: 25 هزار دانشجو، 800 عضو هیات علمی، 110 هزار دانش آموخته، 2 هزار و 513 دانشجوی بین الملل.

ابعاد ماجرای خودکشی پژوهشگر دانشگاه فردوسی

به گزارش اعتماد، روز 8 تیر ماه که معاون فرهنگی و سرپرست سازمان امور دانشجویان وزارت علوم خاطرنشان کرد دکتر سعید قلی بیگلو، دانشجوی پسادکتری بوده و بخش های دانشجویی دانشگاه مسوولیتی در قبال پژوهشگران پسا دکتری ندارند اما در عین حال مساعدت های لازم را درخصوص پیگیری خودکشی این پژوهشگر جوان انجام داده است، معین شد این پژوهشگر که در یکی از خوابگاه های دانشگاه فردوسی دست به خودکشی زد، در زمره آمار و اطلاعات این دانشگاه قرار نمی گیرد و بنابراین مسوولیت رسمی هم گویا برعهده دانشگاه نیست.

پس از این حادثه تا جایی که اطلاعات دانشگاه نشان می دهد رییس مرکز مشاوره و توانمندسازی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد عزل و مدیر جدیدی برای مرکز انتخاب شده است اما هیچ گزارش دیگری از پیگیری پرونده به وسیله دانشگاه، دست کم به صورت عمومی منتشر نشد. پرونده از دست رفتن جان سعید قلی بیگلو هم مانند پرونده های دیگری شد که سرنوشت آنالیز شان نامعین و مسکوت می مانند.

سردر دانشگاه فردوسی و زمین های وسیعی که پشت این سردر نشسته اند، برای بسیاری از دانش آموزان کنکوری ساکن مشهد و باقی شهرهای سه خراسان، رویایی است که پس از کنکور شاید بتوان به آن دست پیدا کرد. دانشگاه فردوسی، مانند شهر کوچکی است محصور میان بلوار وکیل آباد، بزرگراه کلانتری، خیابان پیروزی و خیابان باهنر. خوابگاه فجر، جایی که سعید قلی بیگلو آخرین لحظات زندگی اش را در آن گذراند، در بخش پشتی دانشگاه است، یعنی نزدیک به نرده های جدانماینده اراضی فردوسی با خیابان پیروزی. روزی که مسوولان دانشگاه از ساختمان مدیریت به سمت فجر رفتند تا با دانشجویان و خوابگاه نشینان صحبت و در خصوص این اتفاق ابراز تاسف نمایند، جمعی دورشان را گرفته بودند و از خشم و ناامیدی صدای شان را بلند نموده بودند.

صدای چند نفر در ویدیو می آمد که می گفتند: شاید ما نفر بعدی باشیم. اینها کسانی هستند که از سد کنکور و از سردر دانشگاه فردوسی عبور کردند، به آن رویا رسیدند و حالا رو به محمد کافی، رییس و سایر مسوولان دانشگاه می گفتند که حال آن پژوهشگر فیزیک را درک می نمایند. پیش از واقعه دانشگاه فردوسی، آنچه بعضی رسانه ها سریال خودکشی رزیدنت های پزشکی نامیدند هم نشان دیگری بود بر اینکه رویای دانشگاه (آن هم در رشته پزشکی که نزدیک به نیم میلیون داوطلب کنکور را به سودای خود وادار به رقابت در رشته علوم تجربی می نماید) ممکن است تبدیل به کابوسی گردد که حتی بعضی جوانان را از میل به زندگی هم پشیمان کند. اما در این راستا، آن سیستم آموزشی و درمانی که این جوانان را به سمت خودش جذب می نماید چقدر در پدید آمدن این کابوس نقش دارد و چقدر از امکان خاموش شدن میل به زندگی در دانشجویان، استادان، پژوهشگران و اهالی دانشگاه جلوگیری می نماید؟

در محاصره بحران های روان

محمد شریفی مقدم، دبیر کل خانه پرستار ایران که در اردیبهشت ماه خبر چند مورد خودکشی در میان رزیدنت های پزشکی را تایید و از فشارهای سنگین کاری و حقوق های پایین آنها صحبت نموده بود، حالا با گذشت نزدیک به سه ماه از آن روزها می گوید: سازمان نظام پزشکی قرار بود آنالیز و نتایج را اعلام کند اما دیگر نتیجه ای اعلام نشد. یکی از آن پرونده های بی پایانی که با یک بمب خبری آغاز می گردد و بعد در سکوت می ماند تا شاید یک بار (مثل همین حالا) به بهانه ای بیرون کشیده گردد، یادی از آن گردد و باز به دست فراموشی سپرده گردد. در خصوص حوزه سلامت روان نظر شریفی مقدم این است که در سطح کشور الان مسائل روانی زیاد است. آماری که خود وزارت بهداشت می دهد، می گوید که در کشور ما 26درصد مردم اختلال روان دارند که از نظر من کاملا غیرواقعی است و شاید بیش از 40 درصد باشد. در یک جلسه ای پرسیدم که جامعه آماری تان چیست؟ گفتند جامعه آماری بین 16 تا 60 سال است. یعنی برای اینکه آمار خیلی بالا نباشد اتفاقا دو گروه پرخطر یعنی نوجوانان و سالمندان را که اتفاقا احتمال خودکشی و مسائل روان در آنها زیاد است را حذف نموده اند. یعنی در جامعه ما اختلالات روان نسبت به سایر کشورها بیشتر است. در قشر تحصیلنموده بر خلاف تصوری که مردم فکر می نمایند، ممکن است به خاطر تحصیلات اختلال روان هم کمتر باشد اصلا این طور نیست.

او از میان همان رزیدنت های پزشکی مثال می زند که البته به گفته او جامعه شناسان و روانشناسان باید در خصوص دلایلش حرف بزنند اما یکی از فشارهایی که در بلندمدت روان همین قشر تحصیلنموده را دچار اختلال می نماید فشارهایی است که از سوی نظام آموزشی و خانواده ها بر آنها وارد شده است: یکی می گفت پزشکی را می شناسد که از بوی خون بدش می آید اما خانواده اش اصرار به پزشکی داشته اند. خب پزشکی که از بوی خون بدش بیاید دچار تعارض درونی می گردد. نظام آموزشی مان هم بسیار مخرب است، نظامی که می خواهد همه را یک مدل از آب دربیاورد.

مراکز مشاوره خودگردان: از قوه قضاییه تا شهرداری و دانشگاه

حالا این نظام آموزشی که می خواهد همه را به یک شکل درآورد اصلا امکانی برای حمایت روانی از افراد با ویژگی های متمایز و ظرفیت های مختلف روانی دارد؟ ناصر قاسم زاد، روانشناس می گوید که در جامعه با چارچوب های درست، فرد برای سلامت روان هم مانند سلامت جسمی یک پرونده دارد که در آن سیر سلامت روان، مسائل احتمالی فرد و افت و خیزهای روانش به ثبت می رسند. برای همین در هر مرحله اگر اتفاقی رخ دهد، پرونده ای قابل رجوع وجود دارد که تمام مراحل مربوط به رشد روانی او و روندهای درمانی اش در آن ثبت شده و حتی در صورت احتیاج امکان ارجاع در سیستم های قضایی هم به آن وجود دارد. نوع دیگر، می گردد سیستمی که در جامعه ما وجود دارد.

او شرح می دهد: نزدیک به دو دهه است که سازمان نظام روانشناسی ما راه اندازی شده است و قرار بر این بوده که این سازمان پرچمدار مسائل بهداشت روانی جامعه باشد. شما در عمل ببینید چقدر به این سازمان توجه شد و چقدر به موازات آن سازمان های مداخله گر در امر بهداشت روان را داریم؟ از سازمان بهزیستی گرفته تا قوه قضاییه که دارد یکه تازی می نماید و برای خودش آیین نامه مراکز مشاوره تدوین نموده. در آیین نامه ما آمده است فردی که می خواهد مشاوره کار کند باید حتما ارشد و PHD داشته باشد، باید از سازمان پروانه کار گرفته باشد، بعد در قوه قضاییه فردی با لیسانس روانشناسی یا لیسانس حقوق می رود مرکز مشاوره می زند و نیرو استخدام می نماید. الی ماشاءالله هم مراکز موازی در خانه های سلامت هستند که کارشناسان بهداشت روانی که بدون مجوزهای لازم روانی در مراکز فرهنگی وابسته به شهرداری، نیروی انتظامی، ارتش، مراکز مشاوره وزارت آموزش و پرورش و غیره کار می نمایند. هر یک از اینها که می گویم آیین نامه خودشان را دارند و به کسی هم جوابگو نیستند.

پس از اینکه آن پژوهشگر فیزیک جان خود را در اتاقش در خوابگاه دانشگاه فردوسی گرفت، مدیر دفتر روابط عمومی دانشگاه فردوسی مشهد به ایسنا گفته بود: مرحوم دکتر قلی بیگلو در مدت دانشجویی و پژوهشگری هیچ سابقه ای از خودکشی نداشته است. همکاران مرکز مشاوره دانشگاه زمانی که علایم خودکشی را از ایشان مشاهده می نمایند، او را نزد روانپزشک می فرستند و با مجوز روانپزشک ایشان را به خوابگاه برمی گردانند و اعلام می نمایند که هیچ مسئله ای وجود ندارد.

پس از این اتفاق دانشگاه خاطرنشان کرد که ابوالفضل غفاری، رییس مرکز مشاوره و توانمندسازی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد عزل می گردد. یک ماه بعد، روز نهم مرداد خبر برگزاری مراسم تودیع و معارفه رییس مرکز مشاوره و توانمند سازی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد روی سایت معاونت فرهنگی - اجتماعی و دانشجویی دانشگاه نهاده شد. تا اینجا حاصل این اتفاق یک عزل بوده است و بعد هم سکوت. نحوه مواجهه مراکز مشاوره دانشگاهی در موارد بحران شاید یکی از همان مثال هایی است که قاسم زاد در خصوص قافله هزار و یک رنگ مشاوران در سازمان ها و نهادهای مختلف با آیین نامه های گوناگون می گوید. او در این مورد شرح می دهد: ببینید من از سازوکار آن مرکز مشاوره دانشگاه اطلاعی ندارم اما یکی از ایراداتی که من به مراکز مشاوره دانشگاهی می گیرم این است که دانشجویان دکتری را فارغ از اینکه اصلا شماره نظام روانشناسی دارند یا نه، به اسم کارورزی در این رشته به کار می گیرند و معلوم نیست که اصلا سوابق درمانی دارند و کارآمد هستند یا نه. بعضا هم ممکن است شاهد مشاوره های ناکارآمد و غیرعلمی هم در این میان باشیم.

در بحث خودکشی از نظر او آن مرکز مشاوره دانشجویی باید مورد آنالیز قرار بگیرد (که قطعا با عزل یک مدیر فرق دارد) و می گوید باید دید براساس چه دستورالعملی تشخیص بازگشت فرد به خوابگاه داده شده است: ببینید، در چنین موردی بحث ارجاع به روانپزشک هست، بحث دارودرمانی هست، آنالیز تاریخچه خانوادگی، خصوصیات فردی و ارزیابی روانی هست. آیا تمام اینها کامل به عمل آمده؟ معمولا در بیماری ها روان به خصوص در بیماری هایی که از درجه خفیف و مبه وسیله بالاتر می آیند، بحث ترک مصرف دارو و مقاومت در مقابل درمان را داریم. به ضرس قاطع می گویم تیم مددکاری در کار نبوده. تیم مداخله در بحران های روانشناختی متشکل است از روانپزشک، روانشناس بالینی، مشاور و مددکار اجتماعی. هر کدام از آنها یک تعریفی دارند. مددکار باید می رفته در محیط دانشگاه و بعد از اقدام به خودکشی پیگیر بازگشت او به محیط پژوهش و خوابگاه می شده و اینکه جلسات درمانش را ادامه دهد.

قاسم زاد می گوید حتی امکانات لازم در بیمارستان های روان و بیمارستان های دولتی هم برای دسترسی عموم مردم وجود ندارند: قانون خاک خورده تعلق 10درصد ظرفیت بستری بیمارستان های دولتی به بیماران شدید روان هنوز اجرا نشده و اگر خدای ننموده در چنین شرایطی یک فرد دچار بیماری شدید روان گردد و احتیاج به بستری شدن پیدا کند، بیمارستان های دولتی ما اصلا این ظرفیت را ندارند و بیمارستان های خصوصی هم برای یک هفته درمان بیش از ده ها میلیون تومان طلب می نمایند. او با تمام شرحاتی که در خصوص سیستم های ناقص درمان روانی در دانشگاه ها و مراکز مشابه می دهد تاکیدش بر این است که شاید برای دانشجویان هم مانند بخش عمده جامعه امکان دیگری جز دل خوش کردن به همین مراکز پرنقص نباشد، چراکه راه بعدی انتخاب متخصصانی است که برای حق ویزیت شان باید ساعتی بالای 300 تا 400 هزار تومان هزینه کرد.

روز 21 ماه مه سال 2020 یعنی یک سال زودتر از آنچه در دانشگاه فردوسی مشهد رخ داد، ساموئل یوکو، مرد 20 ساله سیاهپوستی بابت بحران سلامت روان به بیمارستانی دولتی در ساسکاچوآن کانادا مراجعه و درخواست یاری کرد. خانواده اش می گویند که او دو بار برای درخواست یاری پا پیش گذاشته اما بیمارستان او را به خانه فرستاد و به او گفت اگر بعدا یاری بیشتری احتیاج دید باز هم به آنها مراجعه کند. چند ساعت بعد جسد مرد جوان را که دست به خودکشی زده بود پیدا کردند. ماه گذشته (پس از تکمیل تحقیقات در خصوص شیوه برخورد بیمارستان با این مراجع در بحران) مقامات بهداشتی کانادا اقرار به اشتباه کردند و به خانواده یوکو 81 هزار دلار خسارت دادند.

در مقابل چند روز پس از، از دست رفتن جان پژوهشگر فیزیک در دانشگاه مشهد، موضع رسمی محمدرضا غفاری معاون فرهنگی، اجتماعی وزارت علوم و سرپرست سازمان امور دانشجویان (در گفت وگو با ایسنا) این بود: براساس آیین نامه ای که در وزارت علوم وجود دارد پژوهشگران پسادکتری می توانند در قالب چارچوبی طرح های پژوهشی را با اساتیدی در دانشگاه ها انجام بدهند و برای خود فعالیت های پژوهشی تعریف نمایند. بنابراین ما در دوره پسادکتری دانشجو نداریم و دوره دانشجویی این افراد به اتمام رسیده است. در بحث دکتر سعید قلی بیگلو دانشگاه فردوسی مساعدت لازم را با او انجام داده و خوابگاهی دراختیار این پژوهشگر قرار داده است و براساس گزارشی که دریافت کردم وقتی او در محیط دانشگاه حضور داشته و دانشگاه متوجه شرایط نامساعد او می گردد به وسیله دفتر مشاوره و مددکاری ایشان را به بیمارستان منتقل نموده و بخش های مربوطه در بیمارستان آنالیز های حرفه ای و تخصصی خود را انجام داده و درنهایت به این نتیجه می رسند که مسئله ای متوجه او نیست.

dorezamin.com: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه

منبع: فرارو
انتشار: 26 آبان 1400 بروزرسانی: 26 آبان 1400 گردآورنده: mahsanblog.ir شناسه مطلب: 92524

به "ابعاد ماجرای خودکشی پژوهشگر دانشگاه فردوسی" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "ابعاد ماجرای خودکشی پژوهشگر دانشگاه فردوسی"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید