اسطوره های تکرار نشدنی، نگاهی بر شخصیت و آثار تاثیرگذاران سینمای ایران - مهسان بلاگ

گروه فرهنگ و هنر خبرنگاران- فاطمه قربانی رضوان؛ اگر نیت یک ساله دارید، برنج بکارید... اگر نیت ده ساله دارید، درخت غرس کنید... اگر نیت صد ساله دارید آدم تربیت کنید؛ سینماتوگراف آدم تربیت می نماید... این دیالوگ ماندگار فیلم ناصرالدین شاه آکتور سینما است که تکرار آن در این روز لطف مضاعف دارد؛ امروز روز سینما.

پنج سال پس از اختراع سالن سینما به وسیله برادران لومیر در سال 1279 سینما سولی (خورشید) در ایران تاسیس شد و دستگاه سینماتوگراف به وسیله مظفرالدین شاه وارد ایران شد و 30 سال بعد در سال 1309 اولین فیلم سینمای ایران با نام آبی و رابی به کارگردانی اوانس اوگانیانس به نمایش عایدی.

گراند سینما سینما ایران در لاله زار، سینما مایاک و سینما سپه از سینما های اولیه ای بودند که برای سالیان طولانی میزبان تماشاگران مشتاق سینمای ایرانی بودند. سالن هایی که هر کدام شاهد ظهور ستاره های سینمای ایران شدند؛ ستاره هایی که درخشیدند و جهت سینمای ایران را روشن کردند.

آقای بازیگر سینمای ایران

متولد 1303 در محله سنگلج تهران و تحصیل نموده در مدرسه شبانه آموزش سینما و تئاتر هانوفر آلمان؛ استاد عزت الله انتظامی. استاد انتظامی در سال 1326 فعالیت خود را در عرصه هنر آغاز کرد و با سفر به آلمان و ادامه تحصیل در رشته سینما به ایران بازگشت و در سال 1348 توانست وارد دانشگاه هنر های زیبای دانشگاه تهران در رشته تئاتر گردد. استعداد استاد انتظامی را داریوش مهرجویی کارگردان فیلم گاو (1348) کشف کرد. بازی در آثار دیگری همانند ناصرالدین شاه آکتور سینما، حاجی واشینگتن، روز فرشته، اجاره نشین ها، آقای هالو، دایره مینا، باعث بروز توانایی های بسیار او شد. همکاری او با کارگردانان بنامی همانند علی حاتمی بیش از پیش استعداد ایشان را برهمگان نشان داد.

گوناگونی نقش ها، خلق شخصیت های ماندگار، حضور در فیلم های ماندگار، همکاری با کارگردان های عظیم و .. باعث شده تا عزت الله انتظامی را بی شک برترین بازیگر تاریخ سینمای ایران بدانیم. بازیگری که در کار های خود توانسته تاثیرگذار باشد و نقش به سزایی در پیشرفت سینمای ایران داشته باشد. استاد انتظامی در 28 مرداد 1397 در 94 سالگی درگذشت و جای خالی او در سینمای ایران هنوز هم حس می گردد.

بازیگر تاثیرگذار سینمای ایران

متولد 1309 در شهر اصفهان و فارغ التحصیل هنرستان هنرپیشگی تهران و دانشکده هنر های دراماتیک، فعالیت هنری اش را از سال 1339 با حضور در نمایش ویولن ساز کره مونا آغاز کرد؛ استاد محمد علی کشاورز. او برای نخستین بار در سال 1343 با فیلم شب قوزی ساخته فرخ غفاری بازیگری سینما را هم تجربه کرد. استاد کشاورز را می توان در ایفای نقش های ماندگار تلویزیونی هم معرفی کرد. سریال های تلویزیونی همانند دایی جان ناپلئون، آتش بدون دود، هزاردستان، سربداران، سلطان و شبان، پدرسالار که همه از سریال های ماندگار و شاخص هستند. استاد کشاورز بیش از همه به دلیل همکاری هایش با علی حاتمی شناخته می گردد.

محمد علی کشاورز را از این رو می توان جزء تاثیرگذار ترین بازیگران سینمای ایران دانست که هم می توانست نقش عصبی نماینده ای مانند محمدابراهیم فیلم مادر علی حاتمی را به خوبی ایفا نماید و هم شخصیت دوست داشتنی مانند کارگردان فیلم زیر درختان زیتون عباس کیارستمی را. بازیگری که بر حرکات بدن و عضلات چهره مسلط بود و در راستای پردازش شخصیت بسیار قوی عمل می کرد.

استاد کشاورز 25 خرداد 1399 بر اثر نارسایی کلیوی درگذشت. از مهم ترین آثار سینمایی ایشان می توان به مادر، زیر درختان زیتون، دلشدگان، غزال، کمیته مجازات اشاره داشت.

داوود رشیدی

متولد 1312 در تهران بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون، فارغ التحصیل کنسرواترا ژنو در رشته کارگردانی و بازیگری تئاتر و لیسانس حقوق سیاسی از دانشگاه ژنو؛ استاد داوود رشیدی. استاد رشیدی از سال 1350 با فیلم سینمایی فرار از تله وارد عرصه بازیگر سینما شد و علاوه بر بازیگر و کارگردانی در سینما، تلویزیون و تئاتر به تهیه نمایندگی سینما هم روی آورد. استاد رشیدی در آثار شاخص و ماندگار بسیاری به ایفای نقش پرداختند که از مهم ترین آن ها می توان به هیولای درون، طهران روزگار نو، کندو، خانه عنکبوت، گل های داوودی اشاره داشت. استاد داوود رشیدی در صبح روز 5 شهریور ماه 1395 در سن 83 سالگی بر اثر ایست قلبی در منزلش درگذشت.

اسطوره عظیم سینمای ایران

متولد 1313 در تهران و فارغ التحصیل هنرستان هنرپیشگی تهران؛ استاد علی نصیریان. نخستین فعالیت سینمایی استاد علی نصیریان در فیلم گاو به کارگردانی داریوش مهرجویی بوده است. ایشان در سال 1359 در اولین پروژه تلویزیون عظیم بعد از انقلاب، یعنی سریال هزار دستان به ایفای نقش پرداختند و در سال 1362 نقش قاضی شارح را در سریال سربداران بازی کردند. استاد نصیریان از جمله بازیگرانی هستند کارنامه درخشانی در پیش و پس از انقلاب دارند. کارنامه ای که به یک از نقش ها نظری می اندازیم به کیفیت و ارزش مضاعف فیلم با بازی درخشان استاد نصیری پی می بریم. آخرین باری که ایشان بر پرده سینما حضور یافت 1398 و فیلم خورشید بود.

تاثیرگذاری استاد نصیریان بر فرایند سینما را می توان در ایفای نقش های متفاوتی از مثبت تا منفی، از درام تا کمدی شاهد بود. نصیریان حتی زمانی که در فیلم ها نقش کوتاهی را ایفا می نمایند فرمانروای همان لحظات هستند. از جمله آثار شاخص ایشان می توان به آقای هالو، شیر سنگی، بوی پیراهن یوسف، کفش های میرزا نوروز، سریال شهرزاد اشاره داشت.

جمشید مشایخی

متولد 1313 در تهران بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون، دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر؛ استاد مشایخی. او کار حرفه ای خود را از سال 1349 به طور رسمی آغاز کرد. در سال 1363، بابت بازی در دو فیلم گل های داوودی و کمال الملک، برنده سیمرغ بلورین برترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر شد. از نمایش های مهم او بازی در نقش عظیم آقا در نمایش میراث کارِ بهرام بیضایی در تالار 25 شهریور در آذر ماه 1346 بود. ایشان در طی سال ها بازی در سینمای ایران با کارگردان های صاحب سبک و ممتاز در نقش شخصیت هایی مانند کمال الملک که برای حافظه تاریخی سینمای ایران حیاتی هستند، درخشان ظاهر گردد.

ایشان در بیش از 100 فیلم سینمایی نقش آفرینی نموده است و در کنار عزت الله انتظامی، داوود رشیدی، محمدعلی کشاورز و علی نصیریان، لقب پنج تن سینمای ایران را به دوش می کشد. از جمله مهم ترین آثار ایشان می توان به کمال الملک، گل های داوودی، پدرعظیم، کمیته مجازات، سوته دلان اشاره نمود.

ایرانی ترین کارگردان سینمای ایران

متولد 23 مرداد 1323 در تهران به اسم کارگردان، فیلم نامه نویس و تهیه نماینده برجسته سینما، دانش آموخته از دانشکده هنر های دراماتیک و دارای نزدیک به 15 فیلم بلند سینمایی و مجموعه تلویزیونی در کارنامه هنری خود؛ علی حاتمی. در سال 1345 نمایشنامه مدرنی با اسم آدم و حوا یا برج زهرمار نوشت که تحولی مهم در کار او محسوب شد. نمایشنامه ای که باعث آشنایی او با مسئولان تلویزیون شد که در آن روز ها در پی جذب جوانان بااستعداد بودند.

نخستین اثر سینمایی حاتمی در 1348 خورشیدی با اسم حسن کچل اولین فیلم موزیکال ایرانی با الهام از داستان های کهن ایرانی در سینمای ایران ساخته و سکوی پرش او در سینمای ایران شد. آخرین فیلم نیمه تمامش با نام دنیا پهلوان تختی که یکی از عظیم ترین پروژه های سینمایی او پس از مجموعه هزاردستان بود به دلیل مرگ ناشی از بیماری سرطان نافرجام ماند. عظیم ترین پروژه علی حاتمی را می توان سریال هزار دستان دانست. سریالی که برای ساخت آن شهرک سینمایی غزالی ساخته شد.

اولین فیلم حاتمی بعد از انقلاب اسلامی حاجی واشینگتن در سال 1361 بود. در سال 1362 حاتمی، فیلم کمال الملک را ساخت، فیلمی بر اساس زندگی این نقاش عظیم ایرانی و رابطه اش با شاه و دربار قاجار. حاتمی در این فیلم، هم بعد تاریخی و هم بعد سرگذشت فیلم را حفظ نموده و با تکیه بر رابطه حکومت با یک هنرمند به ترسیم ضعف ها و چالش های فرهنگی و هنری در آن موقع پرداخته است.

یکی از فیلم های ماندگار و درخشان علی حاتمی فیلم مادر است. او این فیلم را در سال 1368 جلوی دوربین برد و روایتی دلنشین از مادر پیری را ترسیم کرد که در خانه سالمندان به سر می برد. از دیگر آثار ماندگار علی حاتمی می توان به دلشدگان، سوته دلان، دنیا پهلوان تختی اشاره داشت. علی حاتمی در پنجشنبه 14 آذر 1375 بر اثر سرطان پانکراس در 52 سالگی درگذشت.

عباس کیارستمی

خالق زیر درختان زیتون، طعم گیلاس، خانه دوست کجاست؟؛ عباس کیارستمی. متولد 1319 تهران و فعال در سایر رشته های هنری همانند، عکاسی، نقاشی، فیلمنامه نویسی، تدوین، طراحی گرافیک، شعر، موسیقی و... . عباس کیارستمی از جمله کارگردانان ایرانی است که شهرتی دنیای دارد. او به واسطه حضور پر رنگ خود در جشنواره های بین المللی کن در میان هنرمندان دنیا هم نام آشنا است.

از جمله فیلم های پیروز این کارگردان در جشنواره های بین المللی است؛ فیلم طعم گیلاس که برنده نخل طلایی جشنواره کن سال 1997 میلادی شد و بعلاوه خانه دوست کجاست که پیروز به دریافت پلنگ برنزجشنواره لوکارنو شده است، باد ما را خواهد برد برنده جایزه هیات ویژه داوران جشنواره وهم در سال 1999 است. کیارستمی را می توان از جمله کارگردانان ایرانی دانست که داور جشنواره های عظیمی همانند کن، جشنواره فیلم وهم، لوکارنو، سن سباستین، فیلم سائو پائولو، کاپالبیو، کوستندورف صربستان و.. بوده است.

در فیلم های کیارستمی می توان روح طبیعت و نگاه ویژه به روستا را دید. نما های باز از طبیعت و پرداخت به مسائل مردمان روستا، استفاده از بازیگران محلی از ویژگی های خاص فیلم های او است. کیارستمی در کارنامه فیلم سازی اش ساخت فیلم های کوتاه نان و کوچه، زنگ سرگرمی، تجربه، دو راهکار برای یک مساله و .. و فیلم های بلند گزارش 1356، اولی ها 1362، خانه دوست کجاست؟ 1365، مشق شب 1366، کلوزآپ، نمای نزدیک 1368، زندگی و دیگر هیچ 1370، زیر درختان زیتون 1373، طعم گیلاس 1376، باد ما را خواهد برد 1377، ABC آفریقا 1379 را دارد.

dorezamin.com: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه