تاریخ اجتماعی معرفت از گوتنبرگ تا دیدرو - مهسان بلاگ

این کتاب عمدتا بر متونی مبتنی است که در قرن های شانزدهم، هفدهم و هجدهم منتشر شده اند و سعی دارد با بحث درباره معرفت شفاهی از مکتوب محوری پرهیز کند. اگر چه نویسنده کتاب مورخ فرهنگی و اجتماعی است، این کتاب بسیاری از رویکردهای یادشده را به کار می گیرد تا سعی کند تخصصی شدن و در نتیجه، تجزیه شدنی را که خصلت دنیا کنونی معرفت ماست، تصحیح کند.

این کتاب در اصل مجموعه ای از سخنرانی هاست و هدف از آن اکتشافی ابتدایی در یک قلمرو گسترده فکری است؛ یک جستار و نه یک دایره المعارف. سرشروع جامعه شناسی معرفت به عنوان فعالیتی سازمان یافته به اوایل قرن بیستم بازمی گردد. به بیان دقیق تر، دست کم سه فعالیت مشابه در سه کشور مختلف شروع شد: فرانسه، آلمان و ایالات متحده. این پرسش که چرا باید توجه خاصی به رابطه میان معرفت و جامعه در این سه کشور پدید آید، خود پرسش جالب توجهی در جامعه شناسیِ جامعه شناسی است.

این پرسش که معرفت چیست، تقریباً به اندازه پرسشی مشهورتر، یعنی این پرسش که حقیقت چیست، سخت است. در این کتاب،درباره اموری بحث خواهد شد که مردم دوره مدرن شروعین ـ نه نویسندگان معاصر و خوانندگان آنها ـ معرفت تلقی می کردند. یکی از اهداف این کتاب را می توان در واژه ای واحد بیان نمود: آشنایی زدایی. نویسنده امیدوار است که خواننده به چیزی دست یابد که فاصله دریافت نامیده می گردد، چیزی که باعث می گردد آنچه آشناست، غریبه و آنچه طبیعی است، دل بخواهی به نظر برسد.

هدف این است که نسبت به نظام معرفتیای که در آن زندگی می کنیم، مطلع تر شویم. هنگامی که فردی درون یک نظام زندگی می نماید، معمولاً این نظام همچون نوعی فهم عرفی به نظر می رسد. تنها با مقایسه است که می توان دریافت این مورد خاص تنها یکی از نظام ها در میان مجموعه ای از نظام ها است.

مقصود از معرفت در اینجا علم در معنای فنی آن نیست و حتی آنچه امروزه صادق دانسته می گردد نیز نیست. بنابراین در فصول مختلف کتاب به معرفت دولت های اروپایی درباره کشورهای دیگر و مردم شان، به معرفتی که از اشکال مختلف جاسوسی حاصل می شد و به معرفت درباره امور جادویی اشاره می گردد. موضوع کتاب هر آن چیزی است که مردم در اروپای مدرن شروعین، معرفت به شمار می آوردند.

هر کسی که استدلال می نماید معرفت به گونه ای اجتماعی موقعیت مند است، به یقین موظف است موقعیت خود را معین کند. بعضی سوگیری های نویسنده که نتیجه طبقه، جنسیت، ملیت و نسل هستند، بی تردید به زودی آشکار خواهند شد. عنوان این کتاب در تجلیل مانهایم انتخاب شده است؛ زیرا آثار او علاقه چهل ساله نویسنده به این حوزه را برانگیخته است.

نکته ای که درباره این کتاب لازم به ذکر است، آن است که عمدتاً بر متونی مبتنی است که در قرن های شانزدهم تا هجدهم منتشر شده اند و سعی دارد با بحث درباره معرفت شفاهی از مکتوب محوری پرهیز کند. همچنین کتاب سعی دارد با آنالیز تصاویر و از جمله نقشه ها به عنوان راه هایی برای انتقال معرفت و با ارائه مثال هایی تصویری از واژه محوری پرهیز کند.

این کتاب سعی دارد تاریخی اجتماعی ارائه کند که ملهم از نظریه است؛ یعنی نظریه های طبقاتی امیل دورکیم و ماکس وبر و همچنین صورت بندی های متأخرتر فوکو و بوردیو. فصل های دوم و سوم نوعی جامعه شناسی معرفت پس نگرانه ارائه می نمایند. فصل چهارم به جغرافیای معرفت می پردازد و فصل پنجم نوعی انسان شناسی است. فصل های ششم و هفتم به ترتیب به سیاست معرفت و اقتصاد معرفت اختصاص دارند. فصل هشتم بیشتر بر کتاب ها متمرکز می گردد و فصل پایانی بعضی پرسش های فلسفی را پیش می نهد.

کتاب تاریخ اجتماعی معرفت از گوتنبرگ تا دیدرو نوشته پیتر برک با ترجمه یاسر خوشنویس در 392 صفحه، شمارگان 700 نسخه و بهای 75 هزار تومان از سوی نشر کرگدن منتشر شد.

fungroups.ir: گروه سرگرمی، مجله و انجمن سرگرمی

namit.ir: نامیت | مجله بازاریابی و مدیریت بازار