جاذبه های گردشگری پالنگان ؛ بهشت گمشده کردستان، عکس
به گزارش مهسان بلاگ، پالنگان با معماری شگفت انگیز پلکانی و طبیعتی زیبا و بکر در لیست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است و لقب های بهشت گمشده و ماسوله کردستان دارد.
روستای پالنگان از توابع کامیاران در استان کردستان نمونه ارزشمندی از روستاهای پلکانی ایران است. باهم به این روستا سفر می کنیم و گشت وگذاری تکرارنشدنی در طبیعت زیبای آن خواهیم داشت.
آدرس و راستا دسترسی روستای پالنگان
روستای پالنگان یکی از جاهای تماشای کامیاران از شهرستان های استان کردستان است که در مرز این استان و کرمانشاه و در ابتدای منطقه اورامان یا هورامان قرار گرفته است. فاصله کامیاران تا سنندج 70 کیلومتر و فاصله پالنگان تا کامیاران 57 کیلومتر است.
روستای تماشای و حیرت انگیز پالنگان با طبیعت زیبا و تماشایی در منطقه ای کوهستانی و در دامنه ارتفاعات شاهو جای گرفته است. جنوب غربی این روستا را کوه های کل و سرلو و جنوب شرقی آن را گردنه زمان گریوه احاطه نموده است که پالنگان همانند نگینی در میان می درخشد. ارتفاع این روستا از ارتفاع آن از سطح دریا در حدود 1020 متر است و با اقلیمی معتدل و خشک دارد که در فصل های بهار و تابستان با آب و هوایی معتدل و مطبوع میزبان گردشگران زیادی است. البته در پاییز و زمستان هم با وجود سردی هوا زیبایی و جلوه خاص خود را دارد.
راستا دسترسی پالنگان
بهتر است بدانید که روستای پالنگان به وسیله شهرهای مختلف دسترسی دارد. شما می توانید کامیاران، پاوه، سروآباد و سنندج این روستای تماشایی بروید و ضمناً نگران جاده نباشید چراکه تمامی جاده های منتهی به پالنگان از این شهرها آسفالت است. اما راستاتان را با توجه با اینکه از کدام مبدا حرکت کردید می توانید انتخاب کنید.
اگر از تهران یا شهرهای مرکزی ایران راهی می شوید، کرمانشاه گزینه مناسب تری برایتان خواهد بود زیرا تمام این راستا آزادراه و دارای ترافیک روان است. هر راستای را که انتخاب کنید مقصد بعدی شما کامیاران خواهد بود. کامیاران در میانه راه سنندج به کرمانشاه قرار گرفته است. باید از کامیاران وارد جاده روستای توبره ریز شوید و بعد جاده را مستقیم ادامه دهید تا تابلوی سبز رنگ روستای پالنگان را ببینید. در طول راه هم از روستاهای ماویان، گشکی، گازرخانی، بزوش، کاشتر و یوزیدر عبور خواهید کرد که می توانید از این روستاها هم تماشا کنید.
در صورت استفاده از وسیله نقلیه عمومی می توانید فاصله کرمانشاه یا سنندج را تا کامیاران به راحتی با مینی بوس یا تاکسی طی کنید. مینی بوس های پالنگان برنامه تعیینی برای حرکت ندارند، اما می توانید با تاکسی های خطی راه بیفتید. این تاکسی ها در اول جاده توبره ریز می ایستند. اگر مایل به گرفتن تاکسی به صورت دربست باشید، تاکسی تلفنی های کامیاران شما را تا پالنگان می برند.
علاوه بر تمام این موارد، می توانید با شرکت در تورهای کردستان از این روستا تماشا کنید. تنها کافی است پیشتر از برنامه تور گردشگری آگاهی کسب کنید.
معنی پالنگان چیست؟
قطعا با شنیدن نام پالنگان اولین چیزی که به ذهنتان می رسد پلنگ است؛ بله درست حدس زدید! چراکه نام این روستا با پلنگ ارتباط دارد. گفته می گردد که در گذشته در کوه های این منطقه پلنگ زندگی می نموده است و به همین علت مردمان محلی به آن پلنگان می گویند که به پالنگان بیشتر شناخته می گردد. پال در زبان کردی به معنی تکیه گاه است.
آشنایی با روستای پالنگان
برای رسیدن به روستای پالنگان جاده ای با صفا به همراه چشم انداز ها خیره نماینده را طی خواهید کرد. در انتهای این راستا در میان کوه ها و در دل دره ای به نام تنگی ور تا تنگیور، پالنگان منتظر شما است. جایی که با تماشاش لحظاتی حیرت زده خواهید شد و غرق تماشایی معماری چشم نواز و طبیعت زیبا و دل انگیزش می شوید. هنگامی که از جاده خاکی و فرعی وارد پالنگان می شوید با چشم انداز ای بی نظیر از درختان بلوط و زمین های کشاورزی روبه رو می شوید و احساس می کنید وارد دنیای دیگری می شوید به همین علت این جاده خاکی به دورازه ورود به بهشت پنهان معروف شده است. روی تابلوهای ورودی هم خواهید دید که نوشته شده است:
به بهشت گمشده کردستان خوش آمدید!
حقیقتاً پالنگان با شگفتی هایش همانند بهشتی در قلب کردستان است. روستایی پلکانی با مردمان مهربان و کُرد که صمیمانه در خانه سنگی در کنار یکدیگر و در دو سوی دره تنگی ور زندگی می نمایند. در این روستا خبری از خانه ها چند طبقه و ساختمان های بلند نیست، بلکه تا چشم کار می نماید خانه هایی را در دو طرف سوی دره و در دامنه شرقی و غربی آن می بینید که هر چند به ظاهر چند طبقه می آیند اما در واقع بین همه اهالی مشترک هستند؛ به گونه ای که سقف خانه ای، حیاط خانه همسایه است و در همین ایوان ها و حیاط ها خواهید دید که زنان و دختران با لباس های محلی و رنگارنگ خود، بعد از خستگی کار روزانه، بساط عصرانه را برپا نموده اند و در حال گپ و گفت وگو با دیگر زنان همسایه اند.
مردمان پالنگان روی شیب ملایم خانه های خود را با آنچه در محیط زندگی شان یافت می گردد مثل سنگ، چوب و گل و بدون به کار بردن ملاط که به صورت خشکه چین روی هم قرار می گیرند، برپا و نمای آن ها را با گل اندود نموده اند، هرچند امروزه از مصالح نو هم استفاده می نمایند. کوچه پس کوچه های روستا را هم باریک و طولانی ساخته اند؛ شاید برای به این خاطر اینکه وقتی در این کوچه ها به هم می رسند زمان بیشتری کنار هم باشند و باهم حرف بزنند.
قدمت پالنگان
بدون شک روستایی با چنین معماری خارق العاده ای و مردمانی اصیل و با فرهنگ قدمت بالایی هم دارد. وجود قلعه تاریخی، پل های قدیمی از دوره های مختلف هم این مطلب را تأیید می نماید. احتمال می رود هسته اولیه این روستا به دوران اسلامی و زمان سامانیان برسد. روزگاری این روستای خوش آب وهوا مقر حکومت بنی اردلان که از حاکمان محلی کردستان و پیش آز آن هم محل فرمارنروایی امرای کلهر بوده است.
آداب و رسوم پالنگان
مردمان روستای پالنگان مردمان کرد و سنی مذهب هستند که با گویش اورامی صحبت می نمایند و مانند سایر ایرانیان مسلمان در اعیادی دینی عید فطر، عید قربان و میلاد پیامبر اکرم با برگزاری جشن به شادمانی می پردازند و مانند سایر هم وطنان کرد مراسم های خاص خود دارند.
نوروز کردی: یکی از آیین ها و مراسم های روستای پالنگان نوروز کردی است. بهار زودتر از جاهای دیگر به پالنگان می رسد و چون گیاهان پالنگان نسبت به سایر نقاط سردسیر کردستان زودتر رشد می نمایند، این جشن در هفته اول اسفندماه برگزار می گردد. این مراسم در در منطقه اورامان با مرکزیت پالنگان برگزار می گردد. روشن کردن آتش، پایکوبی کردی و پخش شیرینی و کلوچه سنتی از جمله کارهایی است که در این آیین انجام می دهند.
نوروز کردی از جشن های مردمان پالنگان است که در ابتدای اسفندماه برگزار می گردد
استقبال از بهار در پالنگان او برپایی جشن این گونه است که کوچک ترها از دو روز قبل مشغول جمع آوری هیزم می شوند. روز جشن زنان و مردان با لباس های محلی و کردی مشعل به دست به زیر پل می فرایند و بعد از شنیدن شلیک تیر، هیزم هایی را که در پنج نقطه روستا گذاشته اند روشن می نمایند. بعد از تیر دوم مردم مشعل های شان را آتش می زنند و با شلیک سوم از روستا بالا می فرایند و روی سقف خانه ها می ایستند. سپس روی خانه ها یا لب رود تنگیور، کنار عظیم ترین آتش آغاز به پایکوبی کردی می نمایند. این مراسم تماشایی فرصت و زمانی مناسب برای سفر به پالنگان است که در کنار تماشا آیین کهن و پایکوبی زیبای کردی با مردمان خون گرم پالنگان و آداب و روسوم آن ها آشنا می شوید.
بازی های محلی: در روستای پالنگان انواع ورزش ها و بازی های محلی متداول است. مردان روستا اغلب در سوارکاری مهارت دارند. گرزبازی، قل قلان و چاک چاک از دیگر بازی های رایج در روستاست.
موسیقی محلی: کردی از غنا و شور و حال خاصی برخوردار است و انواع آهنگ های شاد و یا حزین آن در مراسم مختلف، نواخته می گردد. انواع موسیقی کردی سیاه چمانه؛ چپله و گریان آواها و آهنگ های رایج در روستا است. بعضی پایکوبی های گروهی به نام هلپرکی با همراهی زنان و مردان فامیل که دست در دست هم داده اند، از جمله مراسم محلی است که به خصوص در عروسی ها متداول است.
کوچ عشایر: تماشای آهنگ کوچ عشایر یکی از زیباترین صحنه ها است. آب وهوای بهاری و معتدل، مردمان عشایر را در این فصل به این سمت می کشاند. در هنگام کوچ عشایری مراسم های سنتی جذابی مانند موسیقی گریان، چپله و سیاچمانه اجرا می گردد که در میان گردشگران از محبوبیت زیادی برخوردار هستند.
غذاهای محلی پالنگان
اگر اهل شکم گردی هستید حتماً ماهی کباب لذیذ پالنگان را امتحان کنید
برای کسانی که اهل شکم گردی و امتحان کردن خوراکی ها و غذاهای محلی هستند، پالنگان یکی از برترین جاها است به ویژه به خاطر ماهی کبابی های لذیذ و خوشمزه اش. در ابتدای روستا و قبل از رسیدن به داخل پالنگان و بعلاوه در راستای رودخانه، غرفه های می بینید که در بالای آن ها حوضچه های پرورش ماهی قزل آلا وجود دارد. در اینجا شما می توانید این ماهی کبابی عالی را سفارش دهید. ماهی کباب ها را به این گونه ای می پزند که بعد از آن ها را از آب گرفتند از وسط باز می نمایند و بعد در کباب پزهایی توری و به شکل ماهی روی منقلی عظیم قرار می نمایند و آبلیموی رقیقی که با زردچوبه مخلوط شده است روی آن می ریزند که هم سبب گردد ماهی نسوزد و هم طعمی بسیار خوب به آن می دهد، آماده شدن این غذا نیم ساعت زمان می برد. ماهی را بین نان های نازک محلی قرار می دهند.
آش دوغ دوینه، شلمین، پرپوله، ولوشه، غازینه و انواع غذاهای گیاهی هم از متداول ترین غذاهای محلی در روستای پالنگان هستند.
سوغات پالنگان
ساکنان پالنگان به کشاوزی، دامداری، صنایع دستی و شیلات مشغول هستند. در غرب این روستا می توانید باغ های میوه را ببیند که خود از تماشای های پالنگان است. گندم، جو، میوه هایی چون انار، هلو، زردآلو، انجیر و انواع لبنیات مثل دوغ و کشک مهم ترین محصولات این روستا است و البته ماهی تازه و عسل طبیعی و خوشمزه ای که در سفر به پالنگان می توانید از اهالی آن را بخرید.
صنایع دستی این روستا را هم از قلم نیاندازید که حاصل هنرنمایی زنان خوش ذوق پالنگان است. گیوه بافی، جاجیم بافی و موج بافی از صنایع دستی پالنگانی ها است. اما موج و موج بافی چست؟ موج یا رختخواب پیچ، بیشتر در منطقه ها روستایی و در ماه های سرد سال به اسم روانداز کاربرد دارد. ماده اولیه آن پشم است و با نقوش و طرح های متنوع بافته می گردد.
پوشش گیاهی پالنگان
طبیعت بی نظیر و کوهستانی روستای پالنگان با آب وهوای مطبوعی که دارد بستری مناسب برای رویش گیاهان متتوع از جمله گیاهان دارویی است. انواع گیاهان مثل گل گاوزبان، خاکشیر، گل ختمی، گل بابونه و کاسنی و انواع درختان بلوط، کیکم، ارژن و بنه پوشش گیاهی پالنگان را تشکیل می دهند. در اطراف روستا مراتعی سرسبز وجود دارد که امکان چرای دام و دامداری را فراهم نموده است.
اکنون که با روستای پالنگان و مردمان مهربان و مهمان نواز آن آشنا شدید به سراغ جاذبه های این روستا می رویم. در پلنگان به غیر از معماری بی نظیرش جاهای تماشای دیگری هم وجود دارد و طبیعت زیبا و سرسبز آن یکی از برترین مکان های برای گشت وگذار است.
جاهای تماشای پالنگان
چشمه ها پالنگان
طبیعت زیبای پالنگان مملو از چشمه ها و آبشارهای خروشان است
پالنگان علاوه بر معماری اصیل از طبیعتی سرسبز و دل نواز هم برخوردار است. چشمه ها جلوه ای از زیبایی های پالنگان است. در این روستا بیش از 20 چشمه وجود دارد که هشت چشمه دائمی و بقیه فصلی هستند و چشمه های سید علاالدین، خاتون و شیته که در باغ شیخ عمر قرار گرفته اند. از جمله آن ها است. چشمه های پالنگان به داخل رودخانه های سیروان و تنگی ور می ریزند و بسیار گوارا و خوش طعم بوده و دارای املاح معدنی اند و بسیار مفید. در 10 کیلومتری شمال غربی پالنگان و در دامنه کوه های روستای گواز، چشمه های آب معدنی وجود دارد، رنگ آب خروجی چشمه شیری رنگ است که نشان دهنده وجود مواد آهنی و گوگردی است. آب های گوگردی برای نوشیدن و رفع کردن بعضی بیماری های پوستی، بیماری های مجاری تنفسی، رماتیسمی و بیماری های جلدی مفید هستند.
آبشارهای پالنگان
ریزش و جریان آب چشمه های در جای جای پالنگان آبشارهای خروشانی را ایجاد نموده اند که یکی از زیباترین آن ها را در باغ شیخ عمر و در میان انبوه درختان می توانید ببینید. برای رسیدن به آبشارهای پالنگان باید راستا کنار رودخانه را به سمت بالا ادامه دهید. پس از حدود نیم ساعت پیاده روی به سرچشمه آبشارهای پالنگان می رسید.
رودخانه های پالنگان
در پالنگان رودخانه سیروان در شمال و رودخانه تنگی ور که شاخه ای از سیروان است در میان روستا جریان دارند. رودخانه سیروان مهم ترین رود کردستان است که از به هم پیوستن تمامی رودهای بخش جنوبی غربی، غرب و مرکز استان، مانند رودخانه های قشلاق، گاو رود و گردلان، ایجاد شده است. اطراف این رودخانه، بسیار زیبا و محل زندگی انواع پرندگان و ماهیان است و فضایی مناسب و دلنشین برای گذران لحظاتی به یادماندنی در پالنگان است.
قلعه پالنگان
یکی از تماشای های روستای پالنگان قلعه تاریخی آن است که در 800 متری جنوب شرقی روستا و در نزدیکی در نزدیکی چشمه های شیخ علاالدین، شیخ خاتون و شیخ عمر بر بلندای کوه جای دارد. این قلعه محل فرمانروایی امرای کلهر بوده که بعدها به تصرف خاندان اردلان در می آید. این قلعه بیش از 470 سال مرکز حکومت بنی اردلان بوده است. قدمت این قلعه که از آثار ملی هم به تعداد می رود به طور دقیق تعیین نیست ولی گفته می گردد تا قرن 10 هجری قمری همچنان مورد استفاده قرار داشته است. از این مکان بناهایی چون دروازه، پل و فضاهای دیگر به جای مانده است.
قبرستان پالنگان
از دیگر جاذبه های این روستا قبرستان آن است و دارای یک قبرستان بسیار قدیمی است که تعدادی سنگ قبر با خط کوفی مربوط به قرن های هفتم یا هشتم هجری در آن وجود دارد. در این مکان می توانید سنگ قبرهای ایستاده را هم ببنید.
پل های تاریخی رودخانه تنگی ور
روی رودخانه تنگی ور پل های متعددی برای رفت وآمد اهالی وجود دارد. گذر از این پل ها در حالی رود از زیر آن با خروش در جریان است و تماشای چشم انداز ها اطراف حس و حال فوق العاده ای دارد.
مجتمع شیلات پرورش ماهی
پالنگان، عظیم ترین مجتمع پرورش ماهیان سردابی کردستان را در خود جای داده است
این روستا محل مناسبی برای پرورش ماهی است و مجتمع شیلات پالنگان از جمله جاذبه های روستا به شمار میرود. این مجتمع عظیم ترین مجتمع پرورش ماهیان سردابی استان کردستان است. از آن جایی که ماهیان این روستا مقرون به صرفه قیمت هستند، بسیاری از مسافران حتماٌ از ماهی های پالنگان خریداری می نمایند و مزه تازه و خوش طعم آن را امتحان می نمایند.
اقامت در پالنگان
چشم اندازهای تماشایی به همراه طبیعت خاص و بکر پالنگان شما را وسوسه می نماید تا شب را در این روستا سپری کنید و برترین راه برپا کردن چادر است. بعلاوه می توانید با از اهالی روستا سراغ خانه های اجاره ای باشید که در اختیار گردشگران قرار می دهند. اگر قصد ندارید شب را در این روستا سپری کنید می توانید پس از رسیدن به روستا، سراغ باغ های محی الدین یا شیخ عمر را بگیرید. این باغ ها با پرداخت مبلغی تا غروب آفتاب میزبان شما خواهند بود. علاوه بر این در اغلب باغ ها و پارکینگ های روستا امکان برپایی چادر وجود دارد.
برترین زمان تماشا پالنگان
فصل های بهار و تابستان برترین زمان رفتن به پالنگان و تماشای طبیعت زیبای آن است. در این هنگامه همه چی دست در دست هم داده اند تا با تماشاشان محو زیبایی ها و چشم انداز ها چشم نواز شوید. دشت گل های لاله در نزدیکی پالنگان، آبشارهای خروشان، رودهای پر آب، زمین ها و باغ های سرسبز میزبان شما در سفر به پالنگان هستند.
البته پالنگان در زمستان هم جلوه خاص خود را دارد که اگر اهل سفرهای سخت و تحمل سرما هستید تماشا این روستا را را هم در پاییز و زمستان هم تجربه کنید.
مهربانی با طبیعت
روستای پلکانی چیست؟
سبک های معماری متنوعی در ایران وجود دارد که از دیرباز شاهد خودنمایی آن ها هستیم. بعضی از این نوع معماری ها ریشه در فرهنگ و باور مردم بومی منطقه دارد و می توان به نوعی، طرز رفتار مردم همان منطقه را با تماشا آن ها متوجه شد. روستاهای پلکانی یک نوع از این معماری ها به تعداد می رود که نشانگر صمیمیت و سادگی بین خانواده های روستایی است. این نوع بناهای پلکانی میراثی از گذشتگان ایران زمین هستند که در کمتر جایی از دنیا یافت می شوند. احتمالاً برای خیلی از شما ماسوله شناخته شده ترین روستای پلکانی باشد، اما خوشبختانه ماسوله تنها روستایی نیست که چنین میراث گران بهایی را برای ما به جا گذاشته است.
هورامان، سرزمین روستاهای پلکانی واقع در شهرستان سروآباد کردستان است. زاگرس باشکوه برای مردم این خطه شرایطی را پدید آورده است که تنها راه برای ساختن خانه را بالا رفتن از کوه و ساخت بناهایی طبقه مانند می دانستند. روستا های بسیاری را در این مکان خواهید دید که شانه به شانه هم بالا رفته اند. در این گونه روستاها پشت بام منزل پایینی، حیاط منزل بالایی محسوب می گردد و به علت صمیمیت بین مردم روستا این مسئله مسئله ای برایشان ایجاد ننموده است.
پاراستتی ژینگه، پاراستتی ژیانه: حفظ طبیعت، حفظ زندگی است
شعر روستا
روستا، نفس آرامی از احساس است، زمزمه برق نسیم سحری، می برد هوش و دلم گاه به گاه می نگرم، بر افق های ظلام شهرمان می رود احساسم می شوم غرق ریا و مبهوت، گاه به گاه می نگرم دل ساده پر خونم را سر سفره دل می شوم و سردی و رنگ و ریا، می زند در ذوقم گاه به گاه می نگرم به تفاوت در میان رنگ ها...
منبع: گردشبانتورهای دور زمین: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور لحظه آخری، تور ارزان، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه