رزیدنت اویل 4 پس از 15 سال هنوز هم بهترین قسمت مجموعه است - مهسان بلاگ

بدون شک بازی های خوب زیاد هستند. برای مثال ممکن است بسیاری از بازیکنان از صحنه بازگشایی قسمت اول بازی لست آو آس دفاع نمایند. اگرچه آغاز این بازی شگفت انگیز است اما بعد از چندین دور تجربه می فهمیم که شرکت ناتی داگ بازیکنان را در جهت بسته خود حبس نموده و در این بخش از بازی، هیچ گونه آزادی را ارائه نمی دهد. در روستای اسپانیایی رزیدنت اویل 4 ما همه چیز را مشخص می کنیم. می توان درها را مسدود کرد، از پنجره ها بیرون پرید، دوید، چرخید، تیراندازی کرد و لگد زد. همه این ها را ترکیب کنید تا متوجه شوید از چه تجربه ای حرف می زنیم.

سه، چهار یا پنج بار دیگر هم که با ترکیب دیوانه نماینده لحظات از پیش مشخص شده و آزادی عمل موجود در بازی رزیدنت اویل 4 رو به رو شویم، این تجربه ما را به وجد می آورد. چند قدم که جلوتر می رویم جنازه همان پلیسی که ما را به روستای آغازین رسانده بود، در حال سوختن می بینیم. سپس با آمدن دکتر سالوادور معروف و شنیدن صدای اره برقی او مثل همواره زهره ترک می شویم. در نهایت روستایی ها را می بینیم که با شنیدن صدای ناقوس، میدان نبرد را ترک می نمایند. تمام ماجرا پرهیجانی که تعریف کردیم پنج دقیقه اول این بازی است. انگار که با لحظه ای عظیم در تاریخ بازی های ویدیویی طرف هستیم و حقیقتا همین هم هست! پس چرا بعد از تمام پیشرفت های تکنولوژی که بعد از آمدن بازی رزیدنت اویل 4 اتفاق افتاده اند هنوز چیزی مانند این بازی ساخته نشده؟

تقلید های فراوان، ناکام در تکرار آن عظمت

میراث شینجی میکامی بی چون و چرا شاهکاری مؤثر در تاریخ بازی های ویدیویی است. عظمت تأثیرات این بازی و جریان سازی های آن بر همگان آشکار است. از اولین چیزی که در نگاه اول به این بازی می بینیم آغاز می کنیم؛ زاویه دوربین رزیدنت اویل 4. در این بازی، به جای این که دوربین سوم شخص شخصیت بازی را در مرکز تصویر قرار دهد، روی شانه او جای گرفته و بازی های زیادی از آن الهام گرفته اند. امروزه زاویه دوربین تقریبا تمام بازی های سوم شخص همانند بازی رزیدنت اویل 4 است. در همان دوران رزیدنت اویل 4 هم بازی های زیادی از زاویه دوربین آن تقلید کردند. مانند بازی دد اسپیس، ساخته شرکت الکترونیک آرتز (EA) که به یاری المان های زیادی از رزیدنت ایول 4 خلق شده. البته مهم ترین اثری که با الهام دریافت از این زاویه دوربین ساخته شده، گیرز آو وار از شرکت اپیک گیمز است که سبک بازی سوم شخص با موضوع سنگر گیری را پدید آورد و بخشی از پیروزیت های خود را مدیون بازی رزیدنت اویل 4 است.

البته با وجود زاویه دید مشابه، مشخصا مبارزات بازی های گیرز آو وار و رزیدنت اویل 4 از پایه و اساس متفاوت هستند. در بازی رزیدنت اویل 4 سنگرهای مشخصی که بتوانیم پشت آن ها پنهان شویم اصلا وجود ندارد. باید شلیک کنیم یا این که به دنبال مکانی امن بگردیم تا چند ثانیه در آن خود را بازیابی کنیم. تنها راه حمله به دشمنان این است که روی پای خودمان بایستیم و شلیک کنیم. خبری از سنگرهایی که پشت آن ها پنهان می شویم و هر از گاهی حین نصفه نیمه بیرون آمدن با شلیک کردن چند گلوله، دوباره پشت آن ها می خزیم نیست. در بازی رزیدنت اویل 4 کم پیش می آید که حس امنیت داشته باشیم و حتی زمانی که یک اسلحه آر پی جی روی شانه لیون می گذاریم هم حس خطر می کنیم.

اگر بعد از مدتی طولانی سراغ بازی رزیدنت اویل 4 برویم کمی طول می کشد تا دوباره به آن عادت کنیم. این روزها به این که هم زمان با حرکت کردن، با اسلحه شلیک کنیم عادت نموده ایم. نحوه کنترل بازی رزیدنت ایول 4 به عنوان قدمی عظیم در این بازی به حساب می آید اما در حقیقت این بازی تفاوتی با قسمت های قبلی رزیدنت اویل ندارد. اگر دوربین بازی رزیدنت اویل 4 را با هک کردن بازی همانند بازی های رزیدنت اویل کلاسیک کنیم به خوبی این موضوع را می بینیم. لیون هنوز هم مثل یک تانک حرکت می نمایند؛ نحوه حرکتی که در آن همانند یک تانک نمی توانیم به چپ یا راست حرکت کنیم، در یک نقطه ثابت می چرخیم و فقط با جلو یا عقب رفتن جابه جا می شویم. وقتی که اسلحه را بالا می گیریم تا شلیک کنیم به نفع خودمان است که جای خوبی پیدا نموده باشیم و فاصله مناسبی با دشمنان حفظ کنیم که تماشای تعویض خشاب در بی دفاع ترین حالت ممکن حسابی استرس آور است.

اگرچه به نظر می رسد که بازی رزیدنت ایول 4 ویژگی های زیادی از بازی های قبلی خود را کنار گذاشته، مبارزات این بازی هنوز هم همان حس خفه نماینده بازی های قبلی را ایجاد می نمایند. ممکن است خودمان را در محیط های بازتری بیابیم اما میدان دید بازی و به دنبال آن زاویه تحت پوشش شلیک ها محدودتر شده. این شکل از طراحی مبارزات ممکن است بازیکنان امروزی که به آزادی بیشتر عادت نموده اند را حسابی اذیت کند. نوار های کنار صفحه و میدان دید بسیار محدود بازی اویل ویثین از شینجی میکامی هم با چنین اهدافی طراحی شده بودند اما بعد از اعتراضات فراوان بازیکنان به قابلیت هایی انتخابی تبدیل شدند.

همه چیز در سبک و سیاق خلاصه می گردد

ماجرای بازی رزیدنت اویل 4 تنها درباره تغییر طعم و خلق ویژگی های نوظهور نیست. درباره تفاوت دیدگاه میان بازی های کلاسیک این سری و بازی رزیدنت اویل 4 صحبت می کنیم. بیشتریت مخاطبان واقع گرایی را ترجیح می دهند؛ حتی درباره داستان های خیالی! به پیروزیت سریال بازی تاج و تخت نگاه کنید. اصل ماجرای این سریال خیالی و ماورا طبیعی است اما به دلیل این که مسائل دنیای واقعی ما را بازتاب می دهد حسابی هوادار پیدا نموده.

بازی عجیب و غریبی مانند رزیدنت اویل 4 دیگر به مذاق بازیکنان امروزی خوش نمی آید. ژانر وحشت حسابی تغییر نموده و بعد از آمدن فیلم هایی که با موضوع ویدیو های گم شده هستند (Found-footage) و فیلم های ترسناک اسلشر قرار نیست به روز های قبلی سبک وحشت بازگردیم. در چنین شرایطی دیگر قرار نیست هیچ تهیه نماینده ای حاضر گردد تا روی اثری پر از مسخره بازی و دیوانگی رزیدنت اویل 4 سرمایه گذاری کند.

اگر هنوز هم ویژگی های عجیب بازی رزیدنت اویل 4 از نظر اقتصادی به صرفه بودند شاید شرایط عوض می شد. در نهایت به همین دلایل است که بازی رزیدنت اویل 4 صندلیی دست نیافتنی در دنیای بازی های ویدیویی را به خود اختصاص داده. از نظر اقتصادی دیگر هیچ کس جرأت نمی نماید سراغ ساخت اثری بیست ساعته پر از چنین عناصر منحصر به فردی برود. در دوران نسل ششم کنسول ها، شرکت کپکام از نظر اقتصادی به صندلیی رسیده بود که نه تنها می توانست تمام آرزوهای میکامی را برای هرگونه منبع لازم جهت ساخت این اثر بی نظیر واقعی کند، بلکه دو سال توسعه یک اثر دیگر را به طور کامل کنار گذاشت که ساخت اثری که امروزه به نام رزیدنت اویل 4 می شناسیم سریع تر صورت گیرد. امروزه صنعت بازی های ویدیویی اصلا جایی برای چنین سوسول بازی هایی نیست.

محبوب شدن بازی های دنیا باز مهر تأییدی است بر تغییر نظر بازیکنان درباره محتوای با ارزش و دیدگاه توسعه دهندگان بازی ها درباره بازده بالا. بازی های دنیا باز به پرچمدار کپی و پیست کردن تبدیل شده اند و به توسعه دهندگان اجازه می دهند تا گوشه و کنار بازی های خود را با محتواهای تکراری، با تغییرات جزیی پر نمایند. اگر یک مکانیک گیم پلی اصلی از یک بازی جذاب باشد بیشتر بازیکنان حاضر هستند تا با تکرار شدن آن تا بی نهایت و فراتر از آن کنار بیایند.

در حالی که چنین آثاری به ما اجازه می دهند تا از آسایش چیزهای آشنا و تکراری لذت ببریم، بازی رزیدنت اویل 4 حتی یک ثانیه هم اجازه چنین چیزی را نمی دهد. این بازی از لحظه ای پرشور به یک معما برای تنفس می پرد و بعد از لحظاتی آرام، دوباره ما را در میان دشمنان محاصره می نماید یا تحویل یک غول آخر می دهد. تمام این ها با کیفیتی برابر ساخته نشده اند اما همگی منحصر به فرد هستند. در ساعات اولیه بازی خود با یک طناب از یک ماهی غول پیکر آویزان می شویم، از حملات یک هیولای عظیم الجثه جاخالی می دهیم و در نهایت با موجودی کریه روبه رو می شویم که از سقف یک طویله آویزان شده و به سرعت حرکت می نماید. احتمالا می دانید از چه سفر پرماجرایی صحبت می کنیم.

به سختی می توانیم اثری را پیدا کنیم که بعد از رزیدنت اویل 4 تا این حد ضرب آهنگ خود را تغییر می دهد. این بازی در هر لحظه بازیکن را با چیزی جدید غافلگیر می نماید؛ حالا آن چیز خس خس های نفس هیولایی خوفناک باشد که فقط با استفاده از دوربین حرارتی می توان آن را شکست داد یا شوک وارده از دشمنی که آتش گرفته و به سرعت به سمت بازیکن می آید. بهترین قسمت ماجرا این جاست که تمام بالا و پایین شدن های این بازی به نحو احسن طراحی شده اند و رزیدنت اویل 4 به لطف داشتن سرعت مناسب در هر بخش خود، دقیقا در نقطه مقابل اعصاب خردکن قرار گرفته است.

عجیب تر از آن که مانند آن را ببینیم، خاص تر از آن که نابود گردد

رزیدنت اویل 4 حتی در بخش هایی که توسط بازیکنان چندان درخور ستایش نیستند هم آرام و قرار ندارد. برای مثال زمانی که به سر روستایی های این بازی شلیک می کنیم، به جای این که متوقف شوند، انگلی که در وجود آن جای گرفته از گردن آن ها خارج می گردد و کارمان را سخت تر می نماید. این اتفاق ساده دید ما را درباره تیراندازی زیر و رو می نماید. در بازی های تیراندازی همواره شلیک به سر دشمنان بهترین روش برای ذخیره کردن گلوله بوده اما با وجود این که در بازی رزیدنت اویل 4 در مقایسه با دیگر بازی ها گلوله بیشتری داریم، باید هوشمندانه تر از مهماتمان استفاده کنیم وگرنه شرایط به سرعت بغرنج می گردد.

در بازی رزیدنت اویل 4 می توانیم با شلیک به پاها، دشمنان را از کار بیاندازیم و حتی اگر سریع باشیم، در لحظات بعد از شلیک با یک لگد کار آن ها را تمام کنیم. البته همین استراتژی هم درباره بسیاری از دشمنان بازی که سپر دارند کار نمی نماید و باید چاره جدیدی بیاندیشیم. بازی دامنه وسیعی از اسلحه ها را در اختیار بازیکنان قرار می دهد و حتی اگر بخواهیم به یک یا دو تا از آن ها بچسبیم، شرایط به گونه ای تغییر خواهد نمود که مجبور شویم تاکتیک جدیدی به کار گیریم.

حتی شرکت کپکام هم کوشش نموده تا جادوی بازی رزیدنت اویل 4 را تکرار کند. اشلی، دختر رییس جمهور به قدری که از او بدگویی می گردد احمق نیست و زمانی که نمی تواند یاری کند، در یک سطل آشغال قایم می گردد تا جلوی دست و پای بازیکن نباشد. در نقطه مقابل شیوا را از بازی رزیدنت اویل 5 داریم که همواره خود را جلوی راه بازیکن قرار می دهد، مزاحمت ایجاد می نماید یا حتی وسط دشمنان می پرد و به راحتی خود را تسلیم آن ها می نماید. بازی رزیدنت اویل 6 لیون را بازگرداند اما حضور محدود او در این بازی نشان می دهد که مدیران شرکت کپکام دیگر اهمیت چندانی به لیون نمی دهند. بعدتر هم بازی فرعی Umbrella Corps را داشتیم که از روستای رزیدنت اویل 4 صرفا به عنوان نقشه یک بازی آنلاین تیراندازی بی کله استفاده کرد. البته دو قسمت اخیر بازی رزیدنت اویل با وجود این که همانند رزیدنت اویل 4 انقلابی نیستند اما در بسیاری از بخش های خود حس و حالی مشابه فراوری می نمایند.

البته شاید انتظارات ما بی جا باشند. هر چقدر که زمان بیشتری می گذرد، بازی رزیدنت اویل 4 بیشتر به اثری ویژه تبدیل می گردد که نتیجه قرار دریافت استعداد های بی نظیر در کنار هم، در زمان صحیح است. شاید هیچ گاه چنین چیزی تکرار نگردد. کارگردانی را داریم که در اوج خلاقیت هنر خود است و توسط تیمی خبره که همگی تجربه عالی در ساخت بازی دارند همراهی می گردد. تهیه نماینده ای پشت این بازی بود که در صندلیی قرار داشت برای ریسک کردن و خرج هزینه های عظیم برای پروژه های آزمایشی و ایجاد تغییرات در فرمول های جواب پس داده. بازیکنان آن موقع می توانستند اثری خطی که به اندازه کافی آزادی می دهد را بپذیرند. شاید چیزی که می گوییم تمام پتانسیل بازی های ویدیویی نباشد اما چیزی است که بازی های ویدیویی بودند ولی دیگر نخواهند بود. در آن دوران کمتر کسی می توانست پیش بینی کند که با انتها دوره کنسول پلی استیشن 2 سلطه ژاپن به صنعت بازی های ویدیویی تمام گردد و غربی ها این صندلی را تصاحب نمایند.

شاید تمام این هایی که می گوییم درست باشد اما هیچ کدام به اندازه آخرین شکوفه آن دوران باعظمت نبودند. اثری که زیبایی خود را فریاد زد. اثری که به دست کسانی ساخته شد که علم آن ها و منابع شان در دست هیچ کس دیگری پیدا نمی گردد. این که رزیدنت اویل 4 هنوز هم هیجان انگیز است از آن جا می آید که هیچ چیز دیگری پیروز نشد تا در جای پای این اثر پا بگذارد. می توانیم بخشی از بازیگوشی ها، پیچیدگی ها و نقش شکار و شکارچی بازی کردن های آن را در آثار استودیوی فرام سافت ویر (FromSoftware) ببینیم ولی بازی های دارک سولز و بلادبورن در نهایت تفاوت های زیادی با رزیدنت اویل 4 دارند. اما اشکالی ندارد. هنوز رزیدنت اویل 4 را داریم.

این نوشته بر مبنای متنی از وب سایت +GamesRadar نگاشته شده.