سینما؛ سرزمین خیال و فانتزی هایی که داشتیم - مهسان بلاگ

تخیل و رویا ریشه تاریخی در زندگی بشر دارد و به نوعی با انسان متولد شده است. این قدرت جادویی و انحصاری که در میان موجودات زمینی تنها در اختیار انسان قرار داده شده، همواره سرشروع همه حرکت های جهشی او در جهت تکامل و تعالی بوده است، تا جایی که مخترعان و دانشمندان قبل از دست زدن به هر گونه عملی، اول تخیلشان را به کار انداخته و نیازها و کاستی ها را در رویاهایشان حل نموده اند. انسان ذاتا رویا پرداز است و همواره دوست دارد به چیزهای غیرممکن فکر کند و با شاخ و برگ دادن به آن سرزمین خیالی را برای خود تصویر سازد.

در روزگار ما که افسانه ها رنگ تازه ای به خود گرفته اند، سینما و ادبیات هم با تاثیر گرفتن از قدرت خیال و رویا بیش از پیش به سمت خلق ایده ها و داستان های فانتزی رفته است.

قبل از پیدایش صنعت سینما، تخیلات فقط به وسیله آواها، کلمات و به طور کلی در ادبیات به انسان انتقال می یافت، که نمونه برجسته اش در ادبیات ما، داستانشاهنامه فردوسی است. در سینمای ایران هم بیش از آنکه صنعت خیال و فانتزی پا به عرصه فیلم های ژانر بزرگسال بگذارد، در سینمای کودک ظهور و بروز داشته است. در ادامه به آنالیز و مرور بعضی از مهمترین آثار فانتزی و خیال انگیز سینمای کودک ایران می پردازیم:

پاتال و آرزوهای کوچک

پاتال و آرزوهای کوچک یکی از اولین تجربه های سینمای کودک در حوزه فیلم های تخیلی بود. این فیلم به وسیله مسعود کرامتی در سال 1368 ساخته شد که نمونه ای کاملا فانتزی و منحصر به فرد در سینمای دهه 60 به تعداد می رفت. داستان فیلم درباره موجودی غریب به نام پاتال از میان کره جغرافیایی که مادر وحید برایش خریده بیرون می آید تا به جبران محبت وحید، آرزوهای او را برآورده سازد، به یاری نیروهای شگفت انگیزی که پاتال دارد آرزوهای وحید، خواهر و دوستانش برآورده می گردد. این فیلم به نوعی درباره تحقق آرزو و آرمان ها به وسیله تخیل است که فیلمنامه این فیلم را رضا کیانیان و مهدی سجاده چی نوشته بودند.

پاتال و آرزوهای کوچک توانست موجی در سینمای تخیلی (فانتزی) ایجاد کند و فکر سینماگران را به سمت این ژانر جلب کند و شروعگر راهی تازه به سمت این گونه از سینما باشد.

سارق عروسک ها

محمدرضا هنرمند کارگردان دیگری بود که در همان سال دست به تجربه دیگری در این ژانر زد که توانست پیروزیت بیشتری را کسب کند.

دختر و پسری از اعضای یک خانواده در شهری به نام شهر شادی برای یاری به مادرشان که وام بانکی اش را سارقی به نام گنجو ربوده وارد عمل می شوند اما به وسیله گنجو و مادرش عجوزه، دستگیرشده و در زیرزمین عجوزه زندانی می شوند. دنیای خیال انگیز و دوست داشتنی این فیلم در کنار ترانه ها و موزیک های شاد و از همه مهمتر بازی خوب بازیگرانی همانند منوچهر آذری، فرهنگ مهرپرور، آزیتا حاجیان و اکبر عبدی از دلایل اصلی پیروزیت این فیلم به تعداد می رود.

سارق عروسک ها را می توان یکی از آثار ماندگار و قابل توجه در حوزه سینمای فانتزی دانست زیرا علاوه بر اینکه مورد استقبال مخاطبان نهاده شد، منجر شد تا توجه به این سبک از فیلمسازی در بین سینماگران ترویج پیدا کند.

سفر جادویی

یک سال بعد (1369) ابوالحسن داوودی با فیلم سفر جادویی دریچه تازهی را به روی سینمای فانتزی در ایران باز کرد. قصه اصلی این فیلم سینمایی پیرامون رابطه بین سینا و پدرش بود. دکتر رضا کمالی با آزار و تنبیه فرزندش سینا، می خواهد از او دانش آموز ممتازی بسازد. روزی سینا از ترس پدر به درون ماشین لباسشویی مرموز خانه پناه می برد. کسی شرح دکتر کمالی را که چه بر سر فرزندش آمده باور نمی نماید و او را در بیمارستان بستری می نمایند، اما او می گریزد و در موقع فرار او هم به درون ماشین لباسشویی بیمارستان می افتد آنجا دادگاهی برپا میگردد و دانش آموزان که اعضای دادگاه هستند، دکتر کمالی را مجازات می نمایند و او را به دوران کودکی میفرستند.

دوبله بسیار خوب و خط داستانی پرکشش و به روز این فیلم باعث شد تا مخاطبان بسیاری را جذب کند. سفر جادویی جزو آثاری در سینمای کودک به تعداد می رود که همچنان با گذشت سال های طولانی از ساخت این فیلم اما همچنان مخاطبان تازه زیادی را در بازپخش های خود پیدا می نماید.

کاکلی

همکاری فریال بهزاد و هوشنگ مرادی کرمانی به ساخت فیلم کاکلی با بازی مهدی فتحی شد. مرد مسگری که دختری به نام ترمه دارد، حوصله انجام هیچ کاری ندارد. مسگر به پیشنهاد شاگردش احمد برای ترمه مرغی به نام کاکلی می خرد تا اسباب تفریح او را فراهم کند. ترمه با کاکلی اُنس می گیرد، تا این که شبی کاکلی از دست گربه می گریزد و گم می گردد. پرنده فروشی کاکلی را می گیرد و با خود می برد.

کاکلی اولین تجربه هوشنگ مرادی کرمانی به اسم داستان نویس مشهور ادبیات معاصر در سینمای است.

دره شاپرک ها

دهه هفتاد در سینمای فانتزی با فیلم دره شاپرک ها ساخته فریال بهزاد شروع شد.

اخترشناس کهن سالی پس از تشخیص دادن تاریخ کسوف سه نوه اش به نام های رشید، جمشید و خورشید را به سرزمین اصلی می فرستد تا طلسم غول سنگی را که آسایش اهالی دره شاپرک ها را سلب نموده است، بشنمایند. کوچک ترین برادر به نام خورشید شجاعانه با کوه غول سنگی به مبارزه بر می خیزد و به یاری دخترعمویش ترمه و بقیه بچه های آبادی، امنیت و شادی را به سرزمین اجدادی خود باز می گردانند.

پرویز پورحسینی، اکرم محمدی، پیغام آزادی، شاهد احمدلو، حمیدرضا مرادی و سعید شیخ زاده از جمبه بازیگرانی بودند که در این فیلم به ایفای نقش پرداختند. دره شاپرک ها جزو پیروز ترین فیلم های سینمای کودک محسوب می گردد که توانست تعدا تماشاگران زیادی را به سینما بکشاند.

کاکادو

تهمینه میلانی پس از تجربه پیروزش در این ژانر در دیگه چه خبر باز هم به سراغ ژانر فانتزی-تخیلی رفت و فیلم کاکادو را در سینمای کودک ساخت.

یک استاد زبان زمینی ها به مدت یک هفته از سیاره کاکادو به زمین تبعید می گردد. کاکادو سیاره است که هواداران محیط زیست در آن زندگی می نمایند و کسانی را که سطح کره کاکادو را آلوده نمایند برای تنبیه شدن به زمین می فرستند. فیلم به ارتباط این موجود فضایی با آدم ها، بخصوص با گلنار، دخترک 8 ساله یک خانواده تک فرزند می پردازد.

این فیلم با بازی اسدالله یکتا، السا فیروزآذر، آتنه فقیه نصیری، فریبرز عرب نیا و همایون ارشادی جزو فیلم هایی بود که با نگاهی به تخیل همیشگی انسان درباره فضا و موجودات فضایی برای بچه ها و نوجوانان ساخته شد.

در دهه هفتاد که به نوعی دهه شکوفایی ژانر کودک و نوجوان در گونه فانتزی و تخیلی بود بعد از دو فیلم پیروز تهمینه میلانی که فانتزی را با چاشنی مباحث ماورایی و علمی همراه نموده بود، دنیای سینمای تخیلی دوباره به نوع فانتری برگشت و آثاری چون حسنک به کارگردانی زهرا مهستی و راز چشمه سرخ به کارگردانی زنده یاد سید علی سجادی حسینی فراوری شدند.

با پیروزیت این فیلم ها در ابتدای فراگیر شدن سینما در دهه های پس از پیروزی انقلاب، عرصه برای فراوری آثار بهتر و بیشتر در گونه های فانتزی و تخیلی فراهم شد و کارگردانان بسیاری به سمت فراوری فیلم هایی در این ژانر رفتند.

pariha.com: پریها | مجله گردشگری، تور لحظه آخری، تور ارزان قیمت، سفرنامه گردشگری

malayro.ir: تور مالزی ارزان قیمت، تور پنانگ، کوالالامپور، لنکاوی، تور لحظه آخری مالزی