شناخت روش های تشخیص سرطان سینه و علائم و نشانه های آن
به گزارش مهسان بلاگ، شایع ترین نوع سرطان پستان، سرطان از منشاء مجاری شیری است و از آنجا که این نوع بافت بیشتر در یک چهارم بالایی و خارجی پستان وجود دارد، در حدود نیمی از سرطان های پستان در ربع فوقانی و خارجی آن یافت می شوند. باید گفت که در تمام تومورها رشد سریع و زیاد سلول ها وجود دارد. خواه این تومور خوش خیم باشد یا بدخیم.
سرطان سینه (پستان) چیست و چگونه شروع می شود؟
سرطان پستان ناشی از رشد خارج از قاعده سلول های غیرطبیعی در پستان است. در هر دو نوع تومورهای خوش خیم و بدخیم، رشد سریع و زیاد سلول ها وجود دارد. فرایند زیاد شدن سلول ها در تومورهای خوش خیم در مرحله مشخصی متوقف می شود، در تومورهای بدخیم این رشد به صورت غیر قابل مهار ادامه می یابد تا حدی که در صورت عدم درمان، تمامی قسمت های بدن را تحت تأثیر قرار داده و از کار می اندازد.شایع ترین نوع سرطان پستان، سرطان از منشاء مجاری شیری است و از آنجا که این نوع بافت بیشتر در یک چهارم بالایی و خارجی پستان وجود دارد، در حدود نیمی از سرطان های پستان در ربع فوقانی و خارجی آن یافت می شوند.
تومورهای خوش خیم و بدخیم چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
باید گفت که در تمام تومورها رشد سریع و زیاد سلول ها وجود دارد. خواه این تومور خوش خیم باشد یا بدخیم. آنچه حائز اهمیت است و تفاوت اصلی این دو نوع تومور را سبب می شود این است که فرایند زیاد شدن سلول ها در تومورهای خوش خیم در مرحله مشخصی متوقف می شود ولی در تومورهای بدخیم به صورت غیرقابل مهار ادامه می یابد. این رشد سلولی در تومورهای بدخیم که همان سرطان است تا حدی ادامه می یابد که در صورت عدم درمان تمامی قسمت های بدن را تحت تأثیر قرار داده و از کار می اندازد. این در حالی است که این اتفاق، هرگز در تومورهای خوش خیم نمی افتد.سرطان پستان، شایعترین سرطانی است که خانم ها به آن مبتلا می شوند. در کشورهای غربی این بیماری بیشتر در سنین بالای 50 سال دیده می شود ولی در کشور ما بیماران جوان تر هستند و در بسیاری از موارد به علت عدم آگاهی از علائم بیماری در مراحل پیشرفته تری مراجعه می نمایند.
هر چقدر سرطان پستان زودتر تشخیص داده شود، درمان آن آسان تر و موفقیت آمیز تر است. به همین علت ضروری است بانوان جهت حفظ سلامت خود، حقایقی را در خصوص این بیماری بدانند.
علائم و نشانه های سرطان سینه چیست؟
1- توده یا تومور پستان:
توده های مشکوک به سرطان در لمس به صورت سفت یا سخت، گاه غیرمتحرک و با چسبندگی به اطراف لمس می شوند. همان گونه که قبلاً گفته شد، اغلب این توده ها منفرد و بدون درد هستند. باید توجه داشت که قضاوت در خصوص خوش خیم یا بدخیم بودن توده، بعهده پزشک معالج بوده و پس از آنالیز های دقیق مقدور خواهد بود.2- ترشح از نوک پستان از نشانه های سرطان سینه:
ترشحات پستان می توانند به رنگ های مختلف مشاهده شوند (سفید، قهوه ای، آبی، خاکستری، قرمز، سبز و یا بدون رنگ). ترشح ناشی از سرطان پستان معمولاً خون واضح و یا خونابه ای یا در برخی از موارد بی رنگ می باشد.ترشح خونی یا آبکی که خودبخودی بوده و از یک پستان و از یک مجرا خارج شود، یا همراه با غده ای در پستان باشد، شک به سرطان را افزایش می دهد.
3- تغییرات پوست پستان از نشانه های سرطان سینه:
این تغییرات به صورت فرورفتگی و یا کشیدگی پوست پستان بروز می نمایند. فرورفتگی پوست پستان ممکن است بطور ثابت و مشخص وجود داشته باشد و یا در حالات خاصی از معاینه پستان دیده شود. کشیدگی پوست، اگر چه علامتی مهم است ولی یافته قطعی دال بر سرطان نیست و گاهی در پی بیماری های خوش خیم پستان نیز دیده می شود.4- تغییرات نوک پستان از علائم سرطان سینه:
در برخی افراد فرورفتگی نوک پستان ممکن است بعد از شیردهی یا پس از دوران بلوغ ایجاد شود که معمولاً به طور خود به خودی و یا با دستکاری خود فرد به حالت اول برمی شود. در حالیکه در سرطان، این فرورفتگی حالت ثابت دارد و با معاینه دقیق پستان ممکن است وجود غده ای در زیر نوک و هاله پستان مشخص شود.قرمزی و خارش نوک پستان همراه با پوسته پوسته شدن و ترک خوردن آن، می تواند علامت نوعی از سرطان پستان به نام پاژه باشد مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.
5- بزرگی غدد لنفاوی زیر بغل:
آنچه از اهمیت ویژه ای برخوردار است این موضوع است که بزرگی غدد لنفاوی زیربغل می تواند به علت ضایعات خوش خیم و حتی التهاب ها و ضربه به ناحیه دست و یا پستان باشد. بنابراین اگرچه این علامت بیمار را به سمت آنالیز های بیشتر راهنمایی می کند ولی باید دانست که این حالت از ابتدا نگران نماینده نیست.6- تغییر اندازه پستان از نشانه های سرطان سینه:
گاهی اوقات به علت بزرگی بیش از حد یک تومور و یا التهاب قابل توجه دور تومورهای کوچکتر، پستان در یک طرف، بطور واضحی بزرگتر از طرف مقابل می شود. البته اندازة دو پستان در افراد سالم نیز کاملاً مشابه نیست ولی بزرگی یک پستان نسبت به طرف دیگر که اخیراً ایجاد شده است، باید مورد توجه قرار گیرد و با انجام معاینه از عدم وجود توده و سلامت پستان مطمئن شد. گاهی هم تومورهای خوش خیم و نیز ضربه به پستان، خونریزی و یا التهاب ناشی از تجمع شیر در پستان (بویژه در خانم های باردار و شیرده) و کیست های بزرگ، باعث این عدم تقارن می شوند که با معاینه و استفاده از روش های تشخیصی، می توان نوع آنها را مشخص نمود (3 و 2).با وجود آنکه نمی توان از ایجاد سرطان پستان جلوگیری کرد ولی با تشخیص زودرس و به موقع آن، شانس بیشتری برای درمان موفقیت آمیز این بیماری وجود دارد.
سه روش شناخته شده برای تشخیص زودرس سرطان سینه وجود دارد که عبارتند از:
* خودآزمایی پستان* معاینه پستان به وسیله پزشک
* ماموگرافی
* خودآزمایی پستان
توضیح حال و تظاهرات بالینی سرطان پستانسرطان پستان در 30 درصد موارد، خود را به صورت توده در پستان نشان می دهد. از جمله علائم دیگری که سرطان سینه می تواند خود را با آن نشان دهد:
- بزرگ شدن یا عدم تقارن دو پستان
- وجود اریتم (قرمزی) یا زخم در پوست پستان
- تغییر یا کشیده شدن نیپل (نوک سینه) یا ترشح از آن
- وجود توده در زیر بغل
با چه روش هایی می توان سرطان سینه را تشخیص داد؟
- معاینه به وسیله پزشک
- تکنیک های تصویربرداری
- معاینه
تکنیک های تصویربرداری در تشخیص سرطان سینه چیست؟
1. ماموگرافیتمام خانم ها به صورت سالیانه از سن چهل سالگی باید تحت ماموگرافی قرار بگیرند.
اگر شما تحت ماموگرافی قرار گرفته اید و در نتیجه ماموگرافی شما توده توپر، ضخیم شدن نامتقارن بافت پستان و یا میکروکلسیفیکاسیون های خوشه ای (رسوب کلسیم) مشاهده شود؛ نشان دهنده این است که شما باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید. بعلاوه اگر در ماموگرافی توده مشکوک همراه با کلسیفیکاسیون های نقطه ای و ظریف دیده شود باید به فکر سرطان بود و این یک نشانه مهم از سرطان در خانم های جوان است.
2. داکتوگرافی
داکتوگرافی روشی است که در آن از مجاری پستان عکس برداری می شود. هنگامی استفاده می شود که فرد با شکایت از ترشح از نوک پستان به پزشک مراجعه نموده باشد؛ به خصوص اگر ترشحات وی خونی باشد.
3. سونوگرافی
دومین روش مورد استفاده بعد از ماموگرافی برای آنالیز ضایعات پستان سونوگرافی است.
اگر در ماموگرافی یافته مبهمی وجود داشته باشد؛ ممکن است پزشک برای شما درخواست سونوگرافی دهد. هنگامی که پزشک توده ای را در سینه شما لمس کند ممکن است برای تشخیص توده توپر از کیستیک بودن آن برای شما درخواست سونوگرافی دهد.
بعلاوه برای آنالیز غدد لنفاوی زیر بغل و انجام بیوپسی یا نمونه برداری می توان از سونوگرافی یاری گرفت.
4. ام آر آی؛ MRI
در مبحث سرطان سینه به طور کلی از MRI برای غربالگری بانوانی سنین پایین که سابقه سرطان سینه در خانواده دارند و موتاسیون های ژنتیکی مستعد نماینده سرطان سینه دارند؛ استفاده می شود.
علاوه بر اینها برای آنالیز پستان مقابل، در فردی که سرطان سینه در وی تشخیص داده شده است؛ استفاده می شود.
بیوپسی با راهنمایی MRI: با این روش مبتنی بر تصویر با کمترین اندازه تهاجمی بودن، رادیولوژیست ها از تکنولوژی MRI و نرم افزار هدف گیری استفاده می نمایند تا سلول ها را از ناحیه مشکوک در پستان به منظور تشخیص و برنامه ریزی درمانی خارج نمایند.
اسکن PER/CT: این تکنیک تصویربرداری هسته ای پیشرفته، توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) و توموگرافی محاسبه شده (CT) را در یک ماشین ترکیب می کند. اسکن PET/CT اطلاعاتی را در خصوص ساختار و عملکرد سلول ها و بافت های بدن در طول یک جلسه تصویربرداری نشان می دهد. این اسکن تصاویر دقیق و کامپیوتری از سینه ها ایجاد می کند فعالیت غیرطبیعی و محل تومور را مشخص می کند و می تواند ضایعاتی به اندازه 2.8 میلی متر را تشخیص می دهد.
اسکن استخوان: با این آزمایش مشخص می شود آیا سرطان پستان به استخوان پخش شده است یا نه. اسکن استخوان ها با گرفتن عکس، اطلاعات مهمی از جمله مکان متاستاز استخوان را نشان می دهد.
توموسنتز دیجیتال پستان: توموسنتز شبیه به یک ماموگرافی استاندارد است، زیرا از فناوری اشعه ایکس استفاده می کند و همان فشار را روی پستان اعمال می کند. اما به جای تصویر دو بعدی، تصاویر سه بعدی از چندین زاویه مختلف ثبت می کند.
5. بیوپسی یا نمونه برداری از پستان
پس از تشخیص توده در پستان، اولین اقدام بیوپسی یا نمونه برداری از ضایعه است. بنا بر تشخیص پزشک از روش FNA یا Core Needle Biopsy استفاده می شود.
بیوپسی در برخی از موارد با یاری سونوگرافی و یا از بیوپسی باز استفاده می شود.
برخی از بیوپسی های رایج که به پزشکان در تشخیص سرطان پستان یاری می کند، عبارتند از: بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف که از یک سوزن بسیار کوچک و ظریف استفاده می شود؛ بیوپسی سوزنی هسته ای که از سوزن بزرگ تر استفاده می شود؛ بیوپسی با راهنمایی MRI؛ یا بیوپسی جراحی که در آن تمام یا بخشی از یک توده برداشته شده و از نظر سرطان معاینه می شود. آسپیراسیون سوزن ریز و بیوپسی سوزنی هسته ای ممکن است با استفاده از تست های تصویربرداری خاص مانند سونوگرافی، MRI پستان، ماموگرافی یا سی تی اسکن انجام شود.
بیوپسی غدد لنفاوی نگهبان (سنتینل) ممکن است انجام شود تا مشخص شود آیا سرطان به غدد لنفاوی زیر بازو توسعه یافته است یا خیر. یک ماده رادیواکتیو یا یک رنگ، به طور مستقیم زیر پوست پستان تزریق می شود. اولین مجموعه گره های لنفاوی به وسیله پاتولوژیست جهت آنالیز حضور سلول های سرطانی برداشته می شود.
تست های آزمایشگاهی برای تشخیص سرطان پستان
آزمایش ژنومیک پیشرفته: آزمایش ژنومیک، یک تومور را در سطح سلولی آنالیز می کند تا تغییرات DNA در نتیجه رشد سرطان را جستجو کند. با شناسایی جهشی که در ژنوم سلول سرطانی رخ می دهد، بهتر می توانیم علت تومور و درمان مناسب را دریابیم.انکوتایپ DX: آزمایش انکوتایپ DX (که آن را آزمایش ژن 21 نیز می نامند) مشخص می کند که آیا شیمی درمانی برای زنانی که در مراحل اولیه سرطان سینه هستند، مناسب است یا نه. بعلاوه، این تست آزمایشگاهی به ما یاری می کند تا احتمال عود بیماری را تشخیص دهیم. با این اطلاعات، بهتر می توان در خصوص سرطان پستان تصمیمات آگاهانه تری گرفت.
ماماپرینت (Mammaprint) + بلوپرینت (Blueprint): تست های آزمایشگاهی ماماپرینت و بلوپرینت برای رمزگشایی ویژگی های خاص یک تومور سینه مورد استفاده قرار می گیرد تا یاری کند بتوانیم یک برنامه درمانی هدفمند را مختص نیازهای فردی هر بیمار تهیه نماییم. ماماپرینت برای مشخص خطر بازگشت سرطان بیمار استفاده می شود. بلوپرینت برای مشخص اینکه کدام یک از جهش های تومور نشانگر رفتار سرطان می باشد، کاربردی است. هنگام استفاده از ماماپرینت، بلوپرینت تومورها را به طور دقیق طبقه بندی نموده و تصویر واضح تری از استراتژی درمان به ما ارائه می دهد.
منبع: سایت دکتردکتر
سایت انستیتو کانسر پردیس
سایت نمناک
منبع: راسخون