وقتی کم سوادی باعث خلاقیت می گردد! - مهسان بلاگ

این عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در گفت وگو با خبرنگاران، درباره میزان نمود ادبیات کهن و کلاسیک در آثار ادبی معاصر اظهار کرد: در ادبیات معاصر فارسی درباره شعر و داستان ماجراها متفاوت است. شعر کلاسیک فارسی ریشه ای بیش از هزار سال در ادبیات ما دارد، اما ادبیات داستانی ما عمیقا متاثر از ادبیات مغرب زمین و قدری گسترده تر از آن، ادبیات دنیا است.

او اضافه کرد: در شعر معاصر فارسی کوشش هایی برای ایجاد پیوند با مفاهیم جدیدی که از ادبیات دنیا به تدریج وارد ادبیات فارسی می شد، صورت گرفت. این امر منجر به خلاقیت های تازه و باز شدن راستاهای تازه در شعر فارسی شد. مشخصا منظورم کاری است که نیما و معاصران او در شعر فارسی انجام دادند. اما آن هایی توانستند در این زمینه توفیق بیشتری پیدا نمایند که ضمن باخبر بودن از سنت های ادبیات کلاسیک فارسی، با شعر جدید دنیا هم آشنایی پیدا کردند. اگر بخواهیم نمونه های خوب آن ها را در شعر معاصر فارسی نام ببریم، شاخص تر از همه مهدی اخوان ثالث و احمد شاملو و قدری جوان ترهای آن دوره که امروز از استادان پیشکسوت شعر معاصر فارسی به حساب می آیند، استاد شفیعی کدکنی و هوشنگ ابتهاج هستند. اما در نسل جوان تر هم کسانی هستند که همچنان که از شعر کلاسیک فارسی باخبر بوده اند، خلاقیت هایی در شعر معاصر فارسی ایجاد نموده اند؛ کسانی مثل سیمین بهبهانی و حسین منزوی.

این مدرس دانشگاه سپس از دعوای سنت و مدرنیته یا به عبارتی سنت و تجدد به عنوان یک سنت تاریخی یاد کرد و گفت: گاهی وقت ها می بینیم که چالشی بین خلاقیت های تازه و ماندن در سنت ها وجود دارد. دعوای پیر و جوان هم در همین موضوع ریشه دارد. شعر فارسی در این راستا گام های خیلی خوبی برداشته است. جوان هایی هستند که ممکن است خیلی اطلاع عمیقی از شعر کلاسیک فارسی نداشته باشند ولی خلاقیت های شعری خوبی دارند و به تدریج راستا خود را پیدا می نمایند و ما باید این را به شکل درختی ببینیم که شاخه ها و برگ های تازه ای می دهد و این برگ ها باید به ریشه ای متصل باشند که از اعماق سنت های کلاسیک فارسی آب بخورد.

شادروی منش با خواندن بیت هایی از مولانا، در شرح بیشتر درباره چالش میان سنت و مدرنیته، اظهار کرد: وقتی مولانا می گوید هین سخن تازه بگو تا دو دنیا تازه گردد/ وارهد از حد دنیا بی حد و اندازه گردد، سخن تازه ای که مولانا درباره آن حرف می زند همین است که 800 سال پیش گفته شده است. ما هم اگر سخنان 800 سال پیش را بخوانیم ممکن است که باز هم احساس کنیم این سخنان، سخنان تازه ای هستند. این سخنان در آگاهی های عمومی ملت ها ریشه داشته اند، چه آگاهی های فرهنگی و ادبی و چه آگاهی های اجتماعی. به هر حال هر جدیدی لذت و خوشی دارد و این لذت و خوشی وقتی بر پایه های عمیق و استواری بنا نهاده شده باشد، صندلی خود را در هر عرصه ای پیدا می نماید.

او در پاسخ به سوالی درباره امکان آسیب دیدن ادبیات معاصر به وسیله دوری گزینی شاعران و نویسندگان معاصر از ادبیات کهن، گفت: من خیلی نگران این موضوع نیستم. گاهی کم سوادی ممکن است موجب خلاقیت بیشتر هم بگردد. ممکن است کسی با ادبیات کلاسیک فارسی آشنایی چندانی نداشته باشد ولی شعرها و آثار ادبی دیگری را پدید بیاورد که از خلاقیت های شخصی خودش نشأت گرفته باشد. ممکن است در این میانه چیزهایی خلق گردد که کاملا تازه است و ممکن است چیزهایی هم خلق گردد که همانند اختراع دوچرخه برای بار دوم باشد. ممکن هم هست شاعر مضامین و مسائلی را در شعرش مطرح کند که قدمای ما پیش تر حتی آن را زیباتر هم بیان نموده باشند. یعنی ممکن است برخی از این ها تجربیات موفقیت آمیزی باشند و ممکن هم هست که نباشند. خود تاریخ در این باره تصمیم می گیرد که کدام ها بمانند و کدام ها نمانند. همان طور که پروین گفته من این ودیعه به دست زمانه می سپرم/ زمانه زرگر و نقاد هوشیاری بود/ سیاه کرد مس و روی را به کوره وقت/ نگاه داشت، به هرجا زر عیاری بود. تاریخ خودش تصمیم می گیرد که زر عیار را نگه دارد و مس و روی را کنار بگذارد. به جوان های امروز باید دل بست و نگران تجربه های تازه آنان نباید بود. آن ها هم به تدریج کلاسیک خواهند شد.

مجله سرگرمی: مجله سرگرمی و گردشگری

باتسک: مترجم آنلاین، دارالترجمه آنلاین