گام جدید در آموزش زبان کردی - مهسان بلاگ

این زبان که در طول تاریخ بالندگی اش، گنجینه ای ارزشمند از فرهنگ و ادب را در خود پرورانده است، به بخش های مختلفی تقسیم می گردد و هر یک از آنها با اندک تفاوتی در ساختار، واژگان و ویژگی های آواشناختی، ادبیات مخصوص خود را دارند که روی هم مجموعه این ادبیات ها به نام زبان و ادبیات کُردی شناخته شده است. هدف رشته زبان و ادبیات کُردی، آشنایی با جنبه های ادبی، زیباشناختی و پیشینه تاریخی این زبان غنی و کهن و آنالیز تاثیر ادبیات کُردی و فارسی بر یکدیگر است.

لازم به ذکر است که چون زبان و ادبیات کُردی ارتباطی نزدیک با زبان و ادبیات فارسی دارد، این رشته مانند زبان و ادبیات فارسی از سال گذشته از بین داوطلبان گروه آزمایشی علوم انسانی دانشجو جذب می نماید. در حاشیه کنگره مشاهیر کُرد، اولین فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی زبان و ادبیات کُردی سوگند یاد کردند و متن سوگند هم به زبان کُردی بود. برای آنالیز بیش تر موضوع گفت وگوی خبرنگاران را با دکتر بختیارسجادی عضو هیات علمی و مدیرگروه زبان و ادبیات کُردی دانشگاه کردستان در ادامه بخوانید.

• اندیشه ایجاد یک رشته دانشگاهی تحت عنوان زبان و ادبیات کُرد، از کجا به وجود آمد؟

براساس نص صریح اصل 14 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تدریس زبان های اقوام، در کنار زبان فارسی به عنوان زبان ملی کشور بلااشکال است. بر این اساس و با توجه به بنای زبان و ادبیات کُردی از نظر مفهوم، مضمون، خاستگاه، چهره های برجسته و صیانت از آنها، همچنین با توجه به نزدیکی و قرابت های زبان شناختی و شباهت های مضمونی میان زبان کُردی و فارسی، به این مساله وارد شدیم و کوشش کردیم با ایجاد رشته زبان و ادبیات کُردی در مقطع کارشناسی، به شناساندن این زبان یاری کنیم.

جلسات متعددی به منظور معین موارد آموزشی و سرفصل های برنامه مقطع کارشناسی این رشته برگزار گردید و نتیجه آن، تدوین برنامه کارشناسی زبان و ادبیات کُردی در قالب دروس پایه ای، اصلی و تخصصی، در کنار رسوم برای هر یک از این سرفصل ها شد. در هر سرفصل، دروسی بر مبنای اهداف، مواد درسی، منابع اولیه و ثانویه در نظر گرفته شده و در چارت آموزشی آمده است. خوشبختانه اخیرا این برنامه در شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم و فناوری مورد تایید قرار گرفته و در دانشگاه کردستان هم اجرایی شد.

• در حال حاضر این دانشگاه چه تعداد دانشجو می پذیرد؟

در حاشیه کنگره مشاهیر کُرد برای اولین بار، در مقطع کارشناسی رشته زبان و ادبیات کُردی، 40 نفر فارغ التحصیل شدند و همین تعداد هم برای سال تحصیلی 98-99 ورودی جدید هستند، طی چند سال آینده این بخش را توسعه خواهیم داد. برنامه ما، تغییر و تبدیل برنامه کوتاه مدت به میان مدت و پس از آن درازمدت بوده و بر این اساس تصمیم داریم تا سرانجام سال 98، اقدام به ایجاد مقطع کارشناسی ارشد در این رشته کنیم. ضمن این که انتخاب این رشته محدودیتی نداشته و همه واجدین شرایط ایرانی و غیرایرانی که در داخل یا خارج از کشور در کنکور شرکت نموده اند، از هر قوم، زبان و آیینی می توانند این رشته را انتخاب نموده و بر سر کلاس های آن حاضر شوند.

• به جز دانشگاه کردستان، کدام دانشگاه های کشور این رشته را ارائه می دهند؟

میان تمام دانشگاه های سراسر کشور اعم از سراسری، آزاد، پیغام نور و... تنها دانشگاه کردستان اقدام به ارائه رشته زبان و ادبیات کُردی در مقطع کارشناسی نموده است. البته برای ایجاد این رشته در دانشگاه آزاد مهاباد، دانشگاه تهران، دانشگاه ایلام، رازی کرمانشاه و... جلساتی داشته ایم، ولی هنوز نتیجه آن معین نیست. در حال حاضر تنها دانشگاه و مرکز آموزش عالی که به صورت رسمی در کشور اقدام به ارائه این رشته نموده، دانشکده ادبیات و زبان های خارجه دانشگاه کردستان است.

البته باید توجه داشت ما این برنامه های آموزشی را برای داخل کشور تعریف نموده ایم؛ در حال حاضر کردستان عراق حدود 7 دانشگاه دولتی و 15 دانشگاه خصوصی دارد و دانشگاه های دولتی آن، در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا به زبان و ادبیات کُردی تدریس می گردد. تعریف سرفصل ها، برنامه ها، اهداف، منابع اولیه و ثانویه و سایر برنامه های آموزشی برای داخل کشور تعریف و تدوین شده است.

• این گروه در آینده چه برنامه هایی را دنبال می نماید؟

یکی از برنامه های ما استفاده از نسل جوان دلسوز، متعهد و متخصصی است که سرمایه های فرهنگی و علمی کشور محسوب می شوند. تعداد این جوانان توانا و کارآمد کم نیست؛ در کوششیم از کسانی که دارای مدارک عالی دانشگاهی در مقاطع دکترا هستند برای تحلیل و طبقه بندی، کدگذاری و نقد آیتم های فرهنگی در دانشکده آکادمی و مراکز پژوهشی استفاده کنیم. دستیابی به این برنامه ها، در درازمدت امکان پذیر و گامی در جهت توسعه بیشتر فرهنگی است. یکی از مهم ترین بخش های کار ما، حمایت از صادرات فرهنگی است. اگر بتوانیم با حمایت دانشگاه، اساتید و متخصصین، در این حوزه وارد شویم و تحقیق، تحلیل، طبقه بندی الگوها و پژوهش های جدی منطبق با مبانی ایرانی و اسلامی ارائه دهیم. قطعا پژوهشگران خارج از کشور از نتیجه تحقیقات ما استفاده نموده و این امر منجر به توسعه فرهنگی و صادرات خواهد شد.

• نقش صادرات فرهنگی در توسعه این رشته چیست؟

یکی از هدف های ما در ایجاد این رشته، صادرات فرهنگی است. در دنیای امروز، مفاهیم، تعاریف و تعابیر تغییر نموده و دیگر مفهوم تجارت منحصر به مبادلات مالی و کالا به کالا نمی گردد. به همین سبب انجام پژوهش های اصیل، جدی و آکادمیک در حوزه های گوناگون زبان و ادبیات کُردی می تواند برای مرزهای فراتر از ایران، نوعی صادرات فرهنگی تلقی گردد. برای مثال مراکز ایران شناسی در خارج از ایران، مراکز آکادمیک کارشناسی در دانشگاه های غربی و... می توانند از دستاوردهای پژوهشی این مرکز استفاده و به آنها استناد نمایند که این خود نوعی صادرات فرهنگی است.

خوشبختانه در حال حاضر جوانان ما علاوه بر حس دلسوزی و تعهد، در کار خود توانا، کارآمد و جدی هستند و اغلب تحصیلات دانشگاهی دارند. امروز نسل جوان ما به مجهزترین دستاوردهای علمی روز دنیا به ویژه در حوزه علوم ادبی، اجتماعی و انسانی دسترسی دارد و از آنها آگاه است. به همین دلیل هرگونه پژوهشی که از دل این گفتمان بیرون بیاید، در نهایت تاثیرگذار بوده و به نوعی صدور اندیشه و آموزه هاست.

در حال حاضر دپارتمان های ایران شناسی و کردشناسی بسیاری در مراکز دانشگاهی نقاط مختلف دنیا اعم از فرانسه، سوئد، روسیه، انگلیس، آمریکا، کانادا و... به وجود آمده است؛ پژوهش های اصیل و جدی جوانان و متخصصین ما در مراکز داخلی می تواند منجر به صدور اندیشه ها و در نهایت صادرات فرهنگی گردد. این رشته می تواند به عنوان یکی از پیش زمینه ها و مراحل مقدماتی چنین برنامه بلندمدتی تلقی گردد. به همین دلیل امید داریم با تربیت نیروی متعهد و متخصص در یک برنامه خاص بتوانیم در کنار مسائل آموزشی، به امور پژوهشی نیز بپردازیم و نیروی پژوهشگر به جامعه علمی عرضه کنیم.

• چه چشم اندازی برای این رشته تصور می کنید؟

من به ادامه این روند خوش بین هستم؛ با توجه به روال برنامه های اجرا شده، امیدوارم به زودی شاهد تاثیرات بسیار مثبت فرهنگی آنها در اعتلای بیشتر مبانی هویتی و ملی باشیم. ضمن این که در ادامه این راستا باید پس از آغاز و اجرای برنامه های چند سال اخیر، با برنامه ریزی های دقیق تر راستا خود را ادامه داده و از صاحب نظران، پژوهشگران خارجی و داخلی و... بیشتر استفاده نکنیم.

مراکز علمی داخلی، آکادمی ها، دانشگاه ها و مراکز آکادمیک باید تبدیل به محلی برای فراوری علم و اثرگذاری شناخته شوند. باید نوعی از گفتمان دانشگاهی و اجتماعی شکل گرفته و برنامه های توسعه فرهنگی را با همه زیرمجموعه ها و زیرشاخه ها تحت پوشش قرار دهد. ضمن این که این گروه از جانب شورای انقلاب فرهنگی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و... مورد رصد، ارزیابی و بازبینی قرار گرفته و نتایج این آنالیز بسیار مثبت بوده است. بسیار امیدوارم این روند ادامه داشته و ما بتوانیم به مرور اثر مثبت آن را در جامعه ببینیم.

anti6.ir: آخرین خبر | اخبار و مقالات روز دنیا را اینجا بخوانید

aradbld.ir: مجله آراد | مجله تفریحی، سرگرمی و مسافرتی