گیاه آپارتمانی کروتون از شیوه تکثیر تا پرورش و نگهداری - مهسان بلاگ

به گزارش خبرنگاران، می دانیم که زیستگاه و منشا بیشتر گیاهان آپارتمانی منطقه ها گرمسیری و نیمه گرمسیری استواست. در نتیجه هر چه شرایط محیطی فضای بسته آپارتمان را به آب و هوای این منطقه ها نزدیک کنیم، گیاهان مان بهتر رشد می نمایند. در این مطلب قصد داریم به معرفی گیاه کروتون بپردازیم. کروتون گیاهی گرمسیری است که در زیستگاه خود آن را در باغچه ها و فضای باز پرورش می دهند. با این حال این گیاه زیبا در شرایط بسته آپارتمان به خوبی رشد می نماید.

گیاهان کروتون دارای تنوع گسترده ای در شکل و رنگ برگ ها هستند. برگ ها می توانند کوتاه، بلند، پیچ خورده، نازک، ضخیم و ترکیبی از این ویژگی ها باشند. رنگ برگ ها نیز از سبز، زرد، قرمز، نارنجی و کرم تا صورتی و سیاه متغیر است. به جرئت می توان گفت که گیاه کروتون یکی از زیباترین گیاهان آپارتمانی است. اگر قصد دارید از گیاه کروتون نگهداری کنید یا اینکه در نگهداری از گیاه کروتون به مشکل برخورده اید، در ادامه با ما همراه باشید تا با شرایط پرورش، نگهداری و تکثیر این گیاه آپارتمانی بیشتر آشنا شوید.

گیاه شناسی

کروتون آتشین، کروتون باغ یا کروتون رنگارنگ با نام علمی Codiaeum variegatum گونه ای از گیاهان همیشه سبز از جنس Codiaeum و از خانواده Euphorbiaceae است. این گیاه را نخستین بار کارل لینه گیاه شناس و پزشک سوئدی در سال 1753 میلادی معرفی و توصیف کرد. گیاه کروتون بومی اندونزی، مالزی، استرالیا و جزایر غربی اقیانوس آرام است که در جنگل ها و دشت های بین جنگل ها به صورت درختچه ای رشد می نماید. توجه داشته باشید که گیاه آپارتمانی کروتون آتشین را نباید با گیاهان Croton که آنان نیز از خانواده Euphorbiaceae، اما از تیره Crotoneae است، اشتباه گرفت.

مشخصات ظاهری گیاه کروتون

گیاه آپارتمانی کروتون معمولا به صورت درختچه ای گرمسیری، همیشه سبز و تک پایه، معرفی می گردد. ارتفاع گیاه کروتون در زیستگاه اصلی خود ممکن است تا 3 متر نیز برسد؛ اما در محیط بسته آپارتمان گیاهی کُند رشد است. این گیاه زیبا را بیشتر به خاطر برگ های چرمی، ضخیم، بزرگ، همیشه سبز و رنگارنگ پرورش می دهند. میزان، شکل و رنگ برگ ها در ارقام مختلف گیاه آپارتمانی کروتون فرق دارد. برگ های بعضی از گونه های این گیاه بیضی شکل یا ویولنی (کروتون پنجه کلاغی) و بعضی دیگر باریک و نوک تیز است.

رنگ برگ های کروتون نیز در گونه های مختلف این گیاه فرق دارد. مثلا بعضی از گونه های کروتون دارای برگ های قرمز با ترکیب رنگ زرد و ارقام دیگر دارای برگ هایی سبز با لکه های زرد رنگ مشاهده می شوند. گل های این گیاه نیز معمولا به صورت خوشه ای بلند به طول 8 تا 30 سانتی متر در فصل پاییز نمایان می شوند. گل ها در نهایت به میوه یا بذر گیاه تبدیل می شوند. علاوه بر تکثیر گیاه به روش قلمه بذر ها نیز موجب ازدیاد گیاه کروتون خواهند شد.

گونه های مختلف گیاه کروتون

1. Banana Croton: برگ های باریک با حاشیه یا میانه زرد رنگ از مشخصات ظاهری این گونه است.

2. Zanzibar Croton: این گونه از گیاه کروتون با برگ های باریک و سوزنی و ظاهری شبیه به برگ های دراسنا پرچمی شناخته می گردد. رنگ برگ ها در این نمونه نیز متنوع است.

3. Magnificient Croton: این گونه با برگ های بیضی شکل و رنگی گیاهی بزرگ جثه و مقاوم است.

4. Petra Croton: این رقم از جنوب شرقی آسیا نشات می گیرد و برگ های متنوعی در طیف وسیعی از رنگ ها از زرد، سبز و نارنجی تا قرمز و صورتی را شامل می گردد. در ایران بیشتر از این گونه کروتون به عنوان گیاه آپارتمانی استفاده می گردد.

5. Yellow Icetone Croton پس زمینه سبز با لکه های زرد روشن روی برگ ها از مشخصات ظاهری این گونه از گیاه کروتون است.

6. Mammy Croton: یکی از پر رنگ ترین و براق ترین برگ ها را در بین دیگر گونه ها دارد. برگ های متراکم، کشیده و تاب خورده از ویژگی های ظاهری این گونه است. Mammy croton به صورت بوته ای رشد می نماید و گیاهی کوتاه قد محسوب می گردد.

7. Mother and Daughter Croton: گونه مادر و دختر یا مادر و فرزند کروتون رقم جالبی از خانواده کروتون های زینتی است. برگ های بلند، باریک و در طیف گسترده ای از رنگ ها را شامل می گردد. تفاوت این گونه با دیگر گونه های کروتون در این است که هر برگ آن از دو قسمت برگ بزرگ تر و برگ کوچک تشکیل می گردد؛ یعنی در انتهای هر برگ یک رشته باریک وجود دارد که به برگی کوچک تر ختم می گردد.

8. Laurens Rainbow Croton: نیاز های کم به رطوبت و مقاومت بالا به خشکی این گونه از کروتون را به عنوان گیاه آپارتمانی محبوب برای مبتدیان به پرورش گل و گیاه تبدیل نموده است. برگ های رنگی، بلند و باریک با لکه هایی از رنگ سبز، بنفش و زرد روی برگ ها از مشخصات ظاهری این گونه است.

9. Gold Dust Croton: این گونه به دلیل داشتن برگ های سبز و براق با لکه ها یا نقطه های زرد رنگ محبوبیت دارد. این رقم در رطوبت بالای هوا به برترین صورت رشد می نماید.

10. Andrew Croton: برگ های باریک و بلند با رگه هایی سفید و سبز از مشخصات ظاهری این گونه است. این نوع کروتون سمی است؛ بنابراین آن را دور از دسترس بچه ها و حیوانات خانگی قرار بدهید. ظاهر Andrew Croton شما را به یاد گیاه بنجامین ابلق می اندازد.

آیا گیاه کروتون سمی است؟

اگرچه جز سمی ترین گیاهان آپارتمانی همانند گیاه سمی دیفن باخیا محسوب نمی گردد، در صورت خوردن برگ های گیاه ممکن است عوارضی همانند تورم گلو، استفراغ و اسهال را به همراه داشته باشد. در نتیجه بهتر است گیاه را از بچه ها و حیوانات خانگی دور نگه دارید. گیاه کروتون شیره ای در بافت خود دارد که در صورت تماس با پوست دست موجب خارش یا قرمزی پوست خواهد شد.

روش های پرورش و نگهداری از گیاه کروتون

یکی از مهم ترین دلایلی که افراد از خرید گیاه کروتون صرف نظر می نمایند، ریزش ناگهانی برگ ها بعد از خرید این گیاه است. اما این رفتار در کروتون طبیعی است و نباید از این اتفاق نگران باشید. گیاهان کروتون مانند بنجامین ابلق به جابجایی حساس هستند. این گیاه حالت و تعداد برگ های خود را با توجه به شدت نور و اندازه رطوبت محیط می سنجد. غیر از این نکته گیاه کروتون نیازمند مراقبت های خاصی است که در ادامه به آن می پردازیم. خاک گیاه کروتون به خاک سبک، حاصل خیز و دارای زهکشی مناسب نیاز دارد. خاک زهکشی اجازه می دهد تا آب اضافی از گلدان خارج گردد و اکسیژن مورد نیاز به ریشه ها برسد.

ترکیب ایده آل از خاک جهت کاشتن گیاه آپارتمانی کروتون شامل 50 درصد پیت ماس، 20 درصد کوکوپیت، 20 درصد کود برگ پوسیده جنگلی یا کمپوست، و 10 درصد پرلیت است. کود برگ پوسیده جنگلی و کمپوست برای افزودن مواد مغذی به خاک ضروری هستند. مانند بیشتر گیاهان آپارتمانی بدترین کار برای گیاه کروتون آبیاری زیاد و باتلاقی کردن خاک گلدان است. اگر متوجه شدید که خاک گلدان بعد از مدت طولانی خشک نشد، به ترکیب خاک میزان پرلیت بیشتری اضافه کنید. قبل از کاشت گیاه از وجود سوراخ تخلیه آب در کف گلدان نیز مطمئن شوید.

نور

گیاه کروتون برای رشد بهتر و رنگی شدن برگ ها به نور بیشتری نیاز دارد. در حالت طبیعی گیاه کروتون در زیستگاه خود 6 تا 8 ساعت نور غیرمستقیم خورشید را از لابه لای برگ های درختان بلند دریافت می نماید. هیچ گاه گیاه را در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید؛ چراکه نور مستقیم به سرعت برگ های حساس گیاه را می سوزاند. نور زیاد و غیرمستقیم، رنگ برگ های گیاه کروتون را زیبا و درخشان می نماید. اگر گیاه نور مناسب را دریافت نکند، رنگ های گرم روی برگ ها کمرنگ و در نهایت محو می شوند. برترین مکان برای نگهداری از گلدان گیاه کروتون، پشت نورگیرترین پنجره خانه مانند پنجره شرقی، جنوب شرقی یا غربی است.

آبیاری

از آن جا که گیاهان کروتون از محیط های گرم، مرطوب و پربارش می آیند، ترجیح می دهند که خاک آن ها همیشه کمی مرطوب باشد. اما آبیاری این گیاهان در فضای بسته آپارتمان با شرایط مختلف محیطی کمی به دقت نیاز دارد. این گیاهان به آبیاری مداوم و منظم نیاز دارند؛ اما خاک خیس و باتلاقی را اصلا نمی پسندند. بهتر است تنها زمانی که سطح خاک گلدان کمی خشک شد، به گیاه کروتون آب بدهید. زمان خشک شدن خاک بسته به شرایط محیطی اعم از شدت نور، تهویه هوا، درجه دما، اندازه رطوبت و نوع خاک فرق دارد.

خشک شدن سطح خاک در تابستان ممکن است یک هفته طول بکشد و در زمستان تا 15 روز هم خاک مرطوب باقی بماند. آبیاری بیش از حد با زرد شدن و ریختن برگ های پایین گیاه همراه است. اگر این فرایند طی گردد، ریشه های گیاه می پوسند و گیاه کروتون شما کامل از بین می رود. اما این نکته را در نظر بگیرید که این گیاهان به خشکی و کم آبی مقاوم نیستند. آبیاری کم نیز تبعات بدی برای این گیاه به همراه خواهد داشت. بهتر است در هنگام آبیاری از آب هم دمای محیط و بدون کلر بهره ببرید.

کوددهی

گیاه کروتون برای حفظ شاخ و برگ سرسبز و رنگی خود به کوددهی نیاز دارد. کوددهی باید در طول فصل رشد گیاه و به میزان لازم انجام گردد. کمپوست یکی از برترین نوع کود برای تغذیه گیاه کروتون به شمار میرود. ازجمله کود های شیمیایی مناسب برای این گیاه کود های حاوی نیتروژن و پتاسیم بالاست. نیتروژن گیاه را به فراوری برگ های بیشتر تشویق می نماید و پتاسیم رنگ و شادابی را به گیاه کروتون می بخشد. در طول فصل سرد پاییز و زمستان بیشتر گیاهان آپارتمانی از جمله گیاه کروتون به خواب می فرایند. این بدان معنا است که رشد در گیاه متوقف می گردد و نیاز تغذیه گیاه نیز کم تر از فصل رشد خواهد بود. برای فصل سرما بهتر است از کود دادن به گیاه خودداری کنید. اندازه و شیوه استفاده از کود های شیمیایی معمولا بر روی پاکت کود درج شده است.

دما

گیاه کروتون به عنوان یک گیاه گرمسیری آپارتمانی دمای گرم و مرطوب داخلی را بیشتر می پسندد. برترین دما برای نگهداری از گیاه کروتون بین 18 تا 28 درجه سانتی گراد است. با این حال این گیاه دمای 30 تا 35 درجه سانتی گراد را به راحتی تحمل می نماید. اگر هوا فاقد رطوبت باشد، دمای بالا گیاه را از بین خواهد برد. پس هرچه دما بیش تر از 28 درجه سانتی گراد بود، رطوبت هوای محیط را افزایش بدهید. مراقب باشید دمای هوا از 15 تا 12 درجه سانتی گراد پایین تر نرود. گیاه کروتون را در کنار درب ورودی، پنجره باز، وسایل سرمایشی و گرمایشی قرار ندهید.

رطوبت هوا

کروتون ها به عنوان گیاهان رطوبت دوست برای رشد و سلامتی خود به رطوبت حداقل 40 درصد نیاز دارند. از آن جایی که هوای خانه به ویژه در زمستان ها به دلیل روشن بودن وسایل گرمایشی خشک می گردد، تهیه رطوبت هوا برای گیاه کروتون بسیار ضروری است. چند روش برای تامین رطوبت گیاهان آپارتمانی وجود دارد. آسان ترین روش غبارپاشی یا اسپری آب روزانه گیاه با آب جوشیده هم دمای محیط است. غبارپاشی باید در زمانی صورت بگیرد که گیاه در موقعیت سایه قرار گرفته باشد. دومین روش تامین رطوبت استفاده از دستگاه بخور سرد در کنار گیاهان است. ایجاد جزیره با قرار دادن گلدان بر روی سینی مملو از سنگ ریزه و آب روشی مرسوم برای تامین رطوبت لازم گیاهان محسوب می گردد.

تعویض گلدان

هر زمان که متوجه شدید ریشه های گیاه کروتون از سوراخ های کف گلدان بیرون زده است، زمان تعویض گلدان است. برترین زمان برای تعویض گلدان گیاه کروتون اواخر زمستان و اوایل فصل بهار است. گلدان تازه باید 1 یا 2 سایز بزرگ تر از گلدان قبلی انتخاب گردد. موقعی که گیاه را از گلدان قدیمی بیرون می کشید، سعی کنید خاک اضافی اطراف ریشه ها را کمی بتکانید. ریشه های سیاه رنگ و مرده را از گیاه جدا کنید؛ سپس گیاه را به گلدان تازه منتقل کنید. قبل از ریختن ترکیب خاک مناسب در گلدان و کاشت گیاه حتما از وجود حفره تخلیه آب در کف گلدان مطمئن شوید. گیاه را کاملا آبیاری کنید تا آب اضافی از کف گلدان خارج گردد.

هرس

اغلب گونه های گیاه کروتون به طور طبیعی دارای شاخ و برگ متراکم و فشرده هستند. در نتیجه نیاز به هرس مداوم ندارند. در صورتی که گیاه دارای شاخه ها یا برگ های مرده و خشک است، هرس در گیاه کروتون ضروری است. برترین زمان هرس این گیاه فصل بهار و قبل از آغاز دوره رشد است. اگر قصد دارید گیاه تک شاخه کروتون را متراکم و پُر پشت کنید، کافی ست در قسمت بالای گره ساقه گیاه شاخه مورد نظر را حذف کنید. در هنگام هرس گیاه کروتون دستکش بپوشید. شیره سفید رنگی که در اثر برش و جداسازی برگ و ساقه از گیاه تراوش می نماید، حساسیت زاست و موجب تحریک و قرمزی پوست دست می گردد.

تکثیر گیاه آپارتمانی کروتون

گیاه زیبای کروتون به دو روش مرسوم تکثیر می گردد:

روش اول تکثیر گیاه کروتون با جداسازی قلمه است. قلمه ها را به دو شیوه قرار دادن در آب یا کاشت مستقیم در خاک می توان ریشه دار کرد. فصل بهار زمان مناسبی برای تکثیر گیاه کروتون به وسیله قلمه است. ابتدا با یک چاقو تمیز و تیز ساقه ای سالم از گیاه مادر را انتخاب کنید. قلمه باید حدود 5 تا 10 سانتی متر طول و حداقل 3 تا 5 برگ یا گره داشته باشد. برش و جداسازی قلمه ها را درست بعد از گره روی گیاه اصلی انجام بدهید. بعد از تهیه قلمه ها قسمت های برش خورده را با آب معتدل بشویید تا جریان شیره قطع گردد.

قسمت برش خورده را با محلول ریشه زا و قارچ کش آغشته کنید. بستر کشت از خاک مرطوب و مغذی را برای قلمه ها تهیه کنید و قلمه ها را به روش عمودی در آن بکارید. دو بند انگشت از قلمه باید در خاک فرو برده گردد. برای ایجاد شرایط مرطوب گل خانه ای با استفاده از نایلون شفافروی بستر کشت و قلمه ها را بپوشانید. خاک را همیشه تا زمان ریشه زدن و رویت جوانه قلمه با اسپری آب کمی مرطوب نمایید. اگر قصد دارید قلمه را در آب ریشه دار کنید، آب جوشیده سرد شده برای ریشه زنی سریع تر آن ها مناسب تر است.

تکثیر به روش ریشه دار کردن ساقه هوایی نیز راهی متداول برای ازدیاد گیاه کروتون محسوب می گردد. روش دوم معمولا برای گیاهانی انجام می گیرد که برگ های قسمت پایین خود را از دست دادند و تنها در راس گیاه برگ به جای مانده است. برای تکثیر از روش هوایی ساقه بلندی از گیاه را انتخاب کنید. با چاقو مناسب و ضد عفونی شده پوست نازک ساقه را به طول دو بند انگشت از ساقه اصلی جدا کنید. قسمتی از ساقه که پوست آن را جدا نموده اید، با قلمو به هورمون ریشه زایی آغشته کنید. دور این قسمت را با یاری خزه اسفاگنوم بپوشانید.

خزه های اسفاگنوم را قبل از استفاده کاملا با آب خیس کنید. روی خزه را با کیسه پلاستیکی محکم ببندید، به طوری که هوا داخل آن نباشد. بالا و پایین کیسه را با چسب نواری ببندید تا رطوبت از آن قسمت خارج نگردد. پس از مدتی ریشه ها از درون پلاستیک مشاهده خواهند شد. اجازه بدهید ریشه ها به میزان کافی رشد نمایند. سپس قلمه را از زیر ریشه گیاه قطع کنید و قلمه ریشه دار را به بستر کشت مناسب انتقال بدهید.

آفات و مسائل مربوط به گیاه کروتون

گیاه آپارتمانی کروتون مانند بسیاری از گیاهان آپارتمانی ممکن است در شرایط نگهداری نامساعد دچار مسائل و بیماری هایی گردد. این گیاه زیبا گاه مورد هجوم بعضی از شته ها، شپشک ها، کنه ها و قارچ ها قرار می گیرد که در صورت سمپاشی نکردن گیاه از بین می رود. در ادامه به آفات مربوط به گیاه کروتون و راه های برطرف آن ها و مسائل مربوط به بیماری های این گیاه می پردازیم.

آفات

کنه های ریز قرمز رنگ، سپردار ها و شپشک آرد آلود از مهم ترین آفت های گیاه کروتون محسوب می شوند. این آفات موجب جمع شدن یا پیچ خوردگی، زرد شدن و براق شدن برگ های گیاه می گردد. از مشخصات وجود این آفات لکه ها و توده های سفید رنگ، توده های سیاه رنگ ناخنی یا تار هایی شبیه به تار عنکبوت در پشت بر گ ها و اطراف ساقه های جوان است. هر سه آفت به سرعت در تمامی قسمت های گیاه توسعه می بابند و گیاه را از پای در می آورند. برای از بین بردن این نوع آفات پس از مشاهده آفت هر هفته به مدت یک ماه گیاه را با محلول سم ایمیدوکلروپراید، مالاتیون، دیازنیون یا گوزاتیون یا هر سم مخصوص آفات گیاهان آپارتمانی سم پاشی کنید. تمامی قسمت های گیاه حتی زیر برگ ها را باید با سم محلول در آب آغشته کنید. در هنگام سمپاشی بهتر است گیاه را در محیط باز قرار بدهید و از ماسک و دستکش بهره ببرید.

قارچ ها

یکی از بیماری هایی که در اثر رطوبت بالا، تهویه نامناسب و آبیاری زیاد گیاهان آپارتمانی را مبتلا می نماید، قارچ است. قارچ ها می توانند خاک، ریشه، ساقه و برگ های گیاه را درگیر نمایند. تشدید قارچ در گیاه موجب پوسیدگی ریشه، ساقه و ریزش برگ های گیاه می گردد. برای جلوگیری از بروز چنین بیماری آبیاری گیاه را منظم انجام بدهید و از خاک زهکشی مناسب بهره ببرید. در صورت قارچی شدن جزئی گیاه از محلول قارچ کش بهره ببرید. قهوه ای شدن و آبکی شدن برگ ها نشان از هجوم قارچ هاست.

مسائل

وجود لکه های قهوه ای روی برگ ها

غبارپاشی گیاه در زمانی که روی گیاه نور تابیده باشد، موجب بروز لکه های سیاه روی برگ ها می گردد. گیاه را در زمان سایه صبح زود و عصر ها غبارپاشی کنید.

قهوه ای شدن و خشک شدن نوک برگ ها

از دلیل های اصلی این عارضه کمبود رطوبت هوا، سرما و قرار گرفتن گیاه در معرض باد است. شرایط را آنالیز کنید و روزانه گیاه را غبارپاشی کنید.

پوسیدگی ساقه و زرد شدن مکرر برگ ها

معمولا آبیاری زیاد و خاک فشرده و همیشه خیس موجب ریزش برگ ها و پوسیدگی ریشه و ساقه گیاه کروتون می گردد. البته ریزش برگ ها پس از زرد شدن آن ها نتیجه کمبود مواد غذایی از جمله پتاس است.

ریزش برگ کروتون و تغییر رنگ برگ ها

گیاه کروتون به جابجایی حساس است. در صورت جابجایی گیاه برگ های کروتون به سرعت خواهند ریخت. این مشکل در گیاه کاملا طبیعی است. تا زمان عادت کردن گیاه به شرایط تازه محیطی برگ های گیاه می ریزند. گاهی کمبود مواد مغذی یا وجود بیماری موجب تغییر رنگ و افتادن برگ ها می گردد. تغییرات دمایی نیز یکی دیگر از دلیل های ریز برگ ها در گیاه کروتون است.

پژمردگی گیاه کروتون

اگر در فصول سرد سال شاهد پژمردگی گیاه کروتون در خانه بودید، دمای هوای محیط بالا و هوا خشک است. تشنگی گیاه نیز موجب پژمردگی خواهد شد. در بعضی موارد آبیاری زیاد و پوسیدگی ریشه موجب قطع ارتباط گیاه با ریشه می گردد. این عارضه نیز گیاه را پژمرده می نماید.

توقف رشد و فراوری برگ های کوچک

خاک نامناسب و قدیمی و کمبود مواد غذایی از مهم ترین عوامل بروز این مشکل هستند. به گیاه در طول فصول رشد کود بدهید. استفاده از کود های کامل مثل کود سه بیست توصیه می گردد.

banima.ir: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما

kurdeblog.ir: مجله سرگرمی | مجله سرگرمی و تفریحی، همیشه به شادی