تفاوت شهر و شهرستان چیست؟ - مهسان بلاگ

خبرنگاران | سرویس علوم - تفاوت شهر و شهرستان در مواردی است که برای آنالیز آن باید در ابتدا به تقسیمات کشوری مناطق پرداخته شود تا در نهایت به تفاوت های شهر و شهرستان پی ببریم. در تقسیمات کشوری، ایران از 31 استان، 429 شهرستان، 1057 بخش و 1245 شهر تشکیل شده است.

شهرستان چیست؟

شهرستان واحدی است که بخش و شهر را شامل می شود و در دو حالت می توان آن را تعریف کرد: تقسیم بندی شهرستان و تعریف قانونی شهرستان.

1- تقسیم بندی شهرستان

در تقسیم بندی کشوری ایران، شهرستان کوچک­تر از استان و عظیم تر از بخشاست. در واقع هر استان به چندین شهرستان و هر شهرستان به چندین بخش تقسیم می شود .

در قدیم به شهرستان، ولایت گفته می شد. از آنجایی که شهرستان از لحاظ اداری و سیاسی، ارگان­های زیادی را در خود جای می دهد و تسهیلات بیشتری به همراه دارد و اصولاً بیشتر برنامه­ ریزی های (سیاسی و مالی) کشوری به تفکیک شهرستان ها انجام می­گیرد؛ بخش های مختلف کشور با ارتقای خود در کوشش برای رسیدن به نام شهرستان هستند.

2- تعریف قانونی شهرستان

شهرستان بر اساس تعریف ماده 7 قانون تعاریف و ضوایط تقسیمات کشوری، عبارت است از واحدی از تقسیمات کشوری با محدوده جغرافیایی معین که از به هم پیوستن چند بخش هم­جوار که از نظر عوامل طبیعی، اجتماعی، مالی، سیاسی و فرهنگی واحد متناسب و همگنی را به وجود آورده اند.

تبصره اول این قانون حداقل جمعیت شهرستان با در نظر دریافت شرایط اقلیمی و پراکندگی کشور، دو ترکم زیاد 120 هزار نفر و تراکم متوسط 80 هزار نفر می باشد.

در تبصره دوم این قانون گفته شده در نقاط کم تراکم، دور افتاده، مرزی، جزایری و کویری با توجه به کلیه شرایط اقلیمی، سیاسی، مالی و اجتماعی تا حداقل 50 هزار نفر با تصویب هیئت وزیران و در موارد استثنایی با تصویب مجلس شورای اسلامی می تواند کمتر از 50 هزار نفر باشد.

شهر چیست؟

شهر منطقه ای است با حدود قانونیکه در محدودهجغرافیایی بخش واقع شده و اغلب ساکنان دائمی آن، در مشاغل تجارت، صنعت،خدماتو فعالیت های اداری، اشتغال داشته و مرکز مبادلات مالی، فرهنگی و سیاسی است، بنابراین شهر، با دو عامل اشتغال بیشتر و فراوریبیشترکالا و خدمات نیز، توصیف می شود. شهرها دارای سیستم های بهداشتی، آب، برق، مسکن و حمل و نقل هستند.

نمایی از شهر اصفهان

1- تقسیم بندی شهر

شهر نیز به همراه دهستان ها و روستاهای آن، یک بخش را تشکیل می دهند. در تعریف شهر، دو ملاک مهم در نظر گرفته می شود: معین اندازه شهر و اندازه جمعیت آن. شهر از لحاظ علوم مختلف، تعاریف متفاوتی دارد؛ مورخان با توجه به قدمت، شهر را تعریف می نمایند ولی از نظر اقتصاددانان، جایی که شغل غالب ساکنان آن، کشاورزی نباشد شهر است. جمعیت شناسان نیز، شهر را بر اساس تعداد جمعیت یک منطقه، تعریف می نمایند. جامعه شناسان، شهر را محل تمرکز جمعیت، محل فراوری و تقاضا، سرمایه و احتیاجات می دانند که تقسیم کار اجتماعی، در آن اجرا شده است.

جغرافی دانان شهر را منظره ای مصنوعی از خیابان­ها، ساختمان­ها، دستگاه ها و بناهایی می دانند که زندگی شهری را امکان­پذیر می سازد. اندیشمندان طراحی شهری، معتقدند شهر یک مجموعه­ی منظمی است که پیوسته در حال تغییر و تحول است. شهرشناسان شهر را محلی می دانند که بشر از فکر زمین و کشاورزی و طبیعت بیرون آمده و تفکر و ایده­های جدید را آغاز می نماید.

شهر از نظر سازمان ملل مکانی با جمعیت بالا و مرکز اهداف سیاسی، تاریخی و اداری است و فعالیت مردم آن غیر از کشاورزی است و مختصات شهری دارد.

2- تعریف قانونی شهر

شهر محلی است با حدود قانونی که در محدوده جغرافیایی بخش واقع شده و از نظر بافت ساختمانی، اشتغال و سایر عوامل، ظاهری با ویژگیهای خاص خود بوده به طوری که اکثریت ساکنان دائمی آن در مشاغل کسب، تجارت، صنعت، کشاورزی، خدمات و فعالیت­های اداری اشتغال داشته و در زمینه خدمات شهری از خودکفایی نسبی برخوردار و کانون مبادلات اجتماعی، مالی، فرهنگی و سیاسی حوزه جذب و نفوذ پیرامون خود بوده و حداقل دارای ده هزار نفر جمعیت باشد و وزارت کشور می تواند در آن محل، دستور تشکیل انجمن و شهرداری بدهد.

تبصره اول این قانون می گوید معین محدوده شهری به پیشنهاد شورای شهر و تصویب وزارت کشور و مسکن و شهرسازی خواهد بود و تبصره چهارمحوزه شهری را تعریف می نماید که به کلیه نقاطی اطلاق می شود که در داخل و خارج محدوده قانونی شهر قرار داشته و ازحدود ثبتی و عرفی واحدی تبعیت نمایند.

تفاوت شهر با شهرستان چیست؟

• در تقسیم بندی کشوری شهرستان واحدی عظیمتر از شهر است.
• شهرستان شامل بخش و شهر است و شهر دهستان و روستاهای اطرافش را شامل می شود.
• در قدیم به شهرستان، ولایت و به شهر خشت (به معنی پادشاهی) گفته می شد.
• در امریکا و بریتانیا شهرستان برابر County و شهر برابر Urban است.
• طبق تعریف قانونی شهر و شهرستان، حداقل جمعیت شهر 10 هزار نفر و حداقل جمعیت شهرستان، 80 تا 120 هزار نفر می باشد.
• شهرستان از لحاظ برنامه ­ریزی های کشوری (سیاسی، مالی و فرهنگی) اولویت بالاتری نسبت به شهر دارد.
• مرکز شهرستان یکی از شهرهای همان شهرستان است که مناسب ترین و بهترین مرکز طبیعی، فرهنگی، مالی، سیاسی و اجتماعی آن منطقه است.

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا

مجله سرگرمی: مجله سرگرمی و گردشگری