رونق بازار انتها نامه فروشی در مازندران، فرایند نگران کننده استحاله علمی - مهسان بلاگ

تهیه خاتمه نامه دانشجویی با قیمت های مختلف برای رشته های گوناگون دانشجویی در مقاطع مختلف از جمله مواردی است که با ورود به برخی کافی نت ها و موسسه های به اصطلاح آموزشی می توان مشاهده کرد.

سرقت علمی برداشتن و بنام خود قلمداد کردن ایده یا کلمات دیگران تعریف می شود که تا به امروز تمهیدات سختگیرانه ای برای جلوگیری از آن اتخاذ نشده است.

آرشیو نشدن مقالات علمی و نبود بانک اطلاعاتی جامع طرح های پژوهشی از مهمترین مسائلی است که سبب می شود یافته های پژوهشی از قبل انجام شده در طرح های دانشجویی دیگر نیز تکرار و به نوعی سرقت علمی شود.

تعویض نام و آدرس مقاله، خاتمه نامه یا رساله ای که قبلا توسط محققی در همان کشور یا کشور دیگری انجام شده با نام و آدرس جدید و چاپ و ارائه در یک مجله و مرکز دیگر از جمله مصادیق سرقت علمی یا تجارت سیاه به شمار می رود.

دکتر محمدجواد تقی پوریان عضو هیئت علمی دانشگاه و دکترای مدیریت بازرگانی در مازندران در مصاحبه با خبرنگاران، به مصادیق سرقت علمی اشاره نمود و گفت: یکی از مهمترین موارد در این زمینه این است که عینا بخواهید خاتمه نامه ای را بخرید و آن را به نام خودتان ثبت کنید، درحالی که، در هر خاتمه نامه باید از یک مدل و ابزار اندازه گیری استفاده کنیم و اگر به آن منبع ندهیم، یک نوع سرقت علمی محسوب می شود.

به گفته این استاد دانشگاه، مثلا اگر در فصل اول خاتمه نامه و در قسمت مدل مفهومی، رفرنس و منبع داده نشود، ادعا می کنیم که از خودمان است و این هم نوعی سرقت است و در بحث سرقت علمی، حتی مطالب نوشتاری نیز مدنظر است و اگر عینا از جملات و کلمات مربوط به مقاله دیگری استفاده شود و آن را در گیومه قرار نداهیم، این نیز از مصادیق سرقت به شمار می رود.

این ادیتور مجلات ISI گفت: در مجلات معتبر جهان، نرم افزارهای خاصی وجود دارد که مطالب خاتمه نامه را در آن نرم افزار می گذارند و معین می شود چقدر از مطالب مندرج کپی شده از جاهای دیگر است.

وی گفت: در دانشگاه های معتبر جهان، نرم افزار معین می نماید چند درصد مطالب از جاهای دیگر اخذ شده است ولی در مقالات ایرانی، حتی شاهد بودیم تا 80 درصد مطالب از جاهای دیگر گرفته شده است.

تقی پوریان آرشیو نشدن خاتمه نامه های ادبی را معضلات اعلام کرد و گفت: در جهان، در سایت معتبری پروکوئز، مقالات دانشجویی در آن آرشیو می شود و اگر محقق دیگری بخواهد خاتمه نامه ای ارائه دهد، آرشیو آن وجود دارد.

وی با بیان اینکه در ایران، سایت ایران داک را داریم گفت: در این سایت، فقط چکیده مطلب ارائه می شود که استاد مشاور و استاد راهنما به کل آن دسترسی ندارد و نمی توانیم تشخیص دهیم که مقاله ارائه شده، کپی برداری شده است یا خیر.

وی با اشاره به کوششهای انجام شده در دانشگاه ها برای مقابله با سرقت ادبی گفت: در دانشگاه آزاد سیستمی بنام سیکا برای آنالیز طرح های علمی وجود دارد ولی به روز نیست.

تقی پوریان با بیان اینکه، ایران داک، خاتمه نامه دانشگاه های سراسری را می گیرد و آن را می فروشد گفت: به دلیل آنکه فری دانلود نیست، اساتید دسترسی ندارند و یک عده ای، کپی برداری محض را انجام می دهند.

به گفته این استاد دانشگاه، سرقت علمی معضلی است که چند جنبه دارد و بخشی از آن به موارد قانونی بر می شود و وقتی عنوان کنیم موسسه آموزشی و پژوهشی تحت نظارت .... است، باید آنالیز شود که آیا در اساسنامه آن، خاتمه نامه نوشتن و کار تحقیقی انجام دادن، آمده است یا خیر؟

عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران توضیح داد: اگر فعالیت برخی موسسات آموزشی و پژوهشی غیرقانونی است چرا نسبت به پلمپ این مراکز اقدام نمی شود.

این استاد دانشگاه با عنوان اینکه، متاسفانه دانشجویان مدرک گرا شده اند و به موسسات برای خرید خاتمه نامه مراجعه می نمایند، نرخ خاتمه نامه ها را به گفته برخی دانشجویان تا 1.5 میلیون تومان در رشته های مختلف اعلام کرد.

وی با بیان اینکه فروش و تهیه خاتمه نامه توسط افراد و موسسات باید به عنوان کسب و کار غیرقانونی تلقی شود، گفت: مجلس باید در این زمینه وارد عمل شود و همچنین سیاست ایران داک باید تغییر یابد.

در عین حال استاد دیگر رشته حسابداری و مدیریت در مازندران نیز در مصاحبه با خبرنگاران با بیان اینکه آنالیز مقوله سرقت علمی نیازمند تحقیق میدانی است، یادآور شد: آنچه که در کار اجرایی و خاتمه نامه ها با آن روبرو هستیم، اینکه بسیاری از دانشجویان ما بنا به شرایط و موقعیتی که دارند، خاتمه نامه را از شهرهای دیگر می آورند و جامعه آماری آن را تغییر می دهد و آن را به نام خود ثبت می نمایند در حالی که کپی برداری شده است.

این استاد دانشگاه که خواست نامش در گزارش ذکر نشود، با بیان اینکه شمار دانشجویان زیاد است و عناوینی که بتوان استفاده کرد شاید چندان در دسترس نباشد، بیان داشت: افراد یا موسساتی نیز هستند که با دریافت مبلغ، خاتمهه های آماده شده ای ارائه می نمایند و به فروش می رسانند.

وی با اشاره به اینکه به گفته دانشجویان، این افراد و موسسات مبالغی مختلفی برای تهیه خاتمه نامه درخواست می نمایند یادآور شد: بهرحال واقعیت، خاتمه نامه فروشی وجود دارد.

وی با بیان اینکه در شهرهای مختلف از جمله ساری، افرادی وجود دارند که جامعه آماری خاتمه نامه های دانشجویی را انجام می دهند، در پاسخ به اینکه واکنش استاد و دانشگاه در روبروه با خاتمه نامه های تقلبی و کپی شده چیست گفت: ما سعی می کنیم که جامعه آماری مقالات علمی را متناسب با دانشجو و اینکه در چه سازمانی شاغل است، مشخص کنیم تا خاتمه نامه را در محدوده آماری خود انجام دهد.

این استاد دانشگاه یادآور شد: به عنوان نمونه، اگر دانشجویی کارمند بانک باشد سعی می کنیم خاتمه نامه ای مناسب با شغلش درخواست کنیم یا اینکه فرضیات آن را تغییر دهیم.

وی با اشاره به اینکه بیشترین مسائلی را که درباره کپی خاتمه نامه ها با آن روبروه هستیم، در مقطع کارشناسی ارشد است یادآور شد: این مشکل در مقطع دکتری بسیار کمتر دیده می شود ولی شاید تا چندسال آینده در مقطع دکتری نیز با این مشکل روبرو بودیم.

این استاد رشته حسابداری و مدیریت با بیان اینکه در گرایش حسابداری و مدیریت با مواردی متعددی از کپی برداری خاتمه نامه ها روبرو هستیم در زمینه ضرورت تشکیل بانک اطلاعاتی برای ساماندهی پژوهش های دانشجویی گفت: یک بانک اطلاعاتی به نام ایران داک وجود دارد اما اینکه چقدر به روز هست و چقدر دقت در آن وجود دارد، جای سئوال است.

وی با بیان اینکه دانشجویان قبل از آنکه خاتمه نامه را ارائه دهند باید از این بانک گواهی بیاورند که خاتمه نامه شان تکراری نباشد، توضیح داد: طبیعی است که با تغییر جامعه آماری یا سئوالات، می توان نظر مثبت ایران داک را جلب کرد.

وی درباره تاثیر و پیامد سرقت علمی با اشاره به اینکه واقعیت آنست که سرقت علمی ایپدمی شده است گفت: این امر سبب می شود که خاتمه نامه ها، انباشته شده و در کتابخانه ها خاک بخورند و کاربردی نباشند.

این استاد رشته حسابداری و مدیریت یادآور شد: در چند سال گذشته خاتمه نامه های زیادی با عنوان بورس انجام شد ولی در ماههای اخیر شاهد کاهش شاخص بورس بوده ایم اما در نگارش خاتمه نامه ها، این موضوع پیش بینی نشده بود و کمکی به سرمایه گذاران خرد ننموده اند و شاخص بورس را رو به رشد پیش بینی نموده بودند.

وی گفت: با مراجعه به برخی مراکز در خیابان های منتهی به دانشگاه ها، به عینه مشاهده می شود که فروش خاتمه نامه با مبلغ های مختلف به چشم می خورد و یکی از کارهای خوب وزرات علوم در چندماه قبل این بود که مجلات ISI که در خارج از کشور بودند و از دانشجویان از 300 تا یک میلیون تومان پول می گرفتند تا مقالاتشان را در آن چاپ نمایند، غیرمجاز معرفی کرد و گفت این مجلات ارزش ندارند.

سرقت علمی و کپی برداری از یافته های علمی دیگران، معضلی به نام کاربردی نشدن طرح های تحقیقاتی را موجب می شود و به مدیرکل دفتر آموزش و پژوهش استانداری مازندران گفت: بخش عمده ای پژوهش هایی که صورت می گیرد کاربردی نیستند و یک وجه از علل آن، سطحی بودن علمی این پژوهش هاست.

لطف الله آجدانی در مصاحبه با خبرنگاران معتقد است: بسیاری از پژوهش هایی که حتی از نام پژوهشگران علمی و معتبر در مجامع علمی برخوردار است، اساسا یک کار علمی محسوب نمی شود تا اینکه آیا یک اولویت پژوهشی در راستای کاربردی شدن هست یا خیر.

وی با بیان اینکه بسیاری از پژوهش ها در سطح کشور خرید و فروش می شود و بنگاه هایی با عنوان تجارت فرهنگی فعال دارند که به بیزینس علمی و فرهنگی می پردازند، گفت: متاسفانه مقالات آی اس آی خریداری می شود و برخی مراکز کار نوشتن خاتمه نامه ها را از ابتدا تا سرانجام انجام می دهند.

آجدانی با بیان اینکه حوزه پژوهشی ما دچار مشکل اساسی است، بیان کرد: با آنالیز برخی مقالات منتشر شده در مجلات آی اس آی نیز متوجه می شویم که این مقالات حاصل کار یک استاد نیست گرچه بنام آن استاد ثبت می شود.

وی با بیان اینکه چرا مقالات آی اس آی بیشتر به استادانی محدود شده که در مقطع دکتری یا فوق لیسانس تدریس می نمایند، گفت: برخی استادان، دانشجویان را مجبور می نمایند که باید پژوهشی را در مجلات آی اس آی در رنکینگ های مختلف منتشر نمایند.

مدیرکل دفتر آموزش و پژوهش استانداری مازندران به دلیل این اقدام غیرفرهنگی اشاره نمود و گفت: چون برای استاد مهم است که مقاله ای را دانشجو در مجلات آی اس آی منتشر کند و نام وی نیز به عنوان نام اول در آن پژوهش درج شود تا از مزایای آن استفاده کند و هیچ نظارت علمی بر پژوهش وجود ندارد.

آجدانی بیان داشت: بسیاری از مقالاتی که دانشجویان در مجلات آی اس آی چاپ می نمایند، آن را از جای دیگر خریداری می نمایند و اگر نظارتی بر این کار وجود داشته باشد می توان تشخیص داد که آیا پژوهش می تواند گره ای از گره های موجود حل نماید یا خیر.

وی توضیح داد: بی تفاوتی و بی مسئولیتی برخی از استادان ناشی از آن است که استاد مربوط می خواهد از ظرفیت دانشجو به عنوان یک فرصت برای قرارگرفتن نامش در مجله آی اس آی برای کسب امتیاز در جهت ارتقای علمی و دانشگاهی خود استفاده کند.

وی گفت: چنین استادانی اساسا به ارتقای سطح علمی و پژوهش نمی اندیشند و اگر یک استاد بر کار دانشجو نظارت داشته باشد، چگونه ممکن است، تشخیص ندهد که تحقیق کار خود دانشجو هست یا خبر؟

مدیرکل دفتر آموزش و پژوهش استانداری مازندران توضیح داد: وقتی خرید و فروش طرح های پژوهشی و مقالات انجام می شود، راندمان علمی ما پایین می آید.

لطف الله آجدانی با اظهار اینکه، سرقت های پژوهشی را از زوایه دیگر نیز می توان مورد ارزیابی قرار داد، با اشاره به آسیب شناسی انجام شده در حوزه پژوهش وآموزش گفت: تعدادی از پژوهش هایی که اعتبارات پژوهشی نیز به آن تخصیص داده شده است، جدای از آنکه از نظر علمی و دستاوردی در حوزه کاربردی متناسب با توسعه محوری استان نداشتند، بلکه اساسا این پژوهش ها به شکل موازی در کنار پژوهش های از پیش انجام شده، انجام شده بود.

لطف الله آجدانی خاصیت علم و تحقیق را کوشش جدی برای شناسایی مسئله ها و پاسخ به آن دانست و گفت: وقتی مسئله ای از پیش معین شده و پاسخ هایی به آن داده شده است، چگونه پژوهشی دیگر در آن زمینه انجام می شود و این نشان می دهد، حساسیتی برای گشودن گره ای از گره های توسعه استان وجود ندارد.

وی عدم نظارت دقیق بر مراکز علمی و پژوهشی را از جمله آسیب ها برشمرد و گفت: عدم نظارت دقیق بر کیفیت آثار منتشر شده و عدم نظارت برای اعتبارات تخصیصی از دیگر مسائل است.

آجدانی یادآور شد: زمانی که نظارت جدی بر استاد و مرکز پژوهشی نباشد، فرصت را برای استحاله شدن کوشش های علمی و جایگزین شدن بیزنس های علمی فراهم می نماید.

وی گفت: وقتی برای استاد این اولویت می شود که از درجه مربی به استادیاری، دانشیاری و استاد تمامی ارتقاء یابد و یکی از معیارهای مهم آن، کمیت مقالات است، سطح علمی کاهش می یابد درحالی که در تمام جهان یکی از ضابطه های علمی و ارزیابی عملکرد استاد و دانشگاه، کیفیت آثار خلق شده در حوزه علم و پژوهش است ولی در ایران خیلی به بحث کیفی توجه نشده است.

آجدانی توضیح داد: در شاخص هایی که به عنوان ارزیابی عملکرد پژوهشگر برتر مدنظر قرار می گیرد، مبنا کمیت است و به عنوان مثال یکی از آیتم ها را تعداد مقالات آی اس آی قرار می دهند.

وی با عنوان اینکه، نیامدند آنالیز نمایند که پژوهشگری که مقالات بیشتری ارائه داده، چه تعداد از مقالاتش در مجلات معتبر جهانی رفرنس داده می شود و باید به خروجی توجه ویژه شود، نگاه علمی به پژوهش را ضروری دانست و گفت: این نگاه در استان و کشور چندان مورد توجه قرار نگرفته است و مبنای کمی مقالات و پروژه های پژوهشی، زمینه را تسهیل نموده است تا براحتی پژوهشگر در بازارهای خرید و فروش مجلات ISI ورود پیدا کند.

لطف الله آجدانی توضیح داد: به عنوان مثال، برخی دانشجویان مقالات آی اس ای را براحتی از میدان انقلاب تهران خریداری می نمایند و آن را ارائه می دهند و وقتی ارتقای درجه بندی دانشگاهی و علمی اولویت باشد، پدیده سرقت علمی رواج می یابد.

مدیرکل دفتر آموزش و پژوهش استانداری مازندران با تاکید بر اینکه سرقت علمی، پدیده ای زشت است، بر ضرورت ساماندهی پژوهش ها تاکید نمود و گفت: یک بانک اطلاعاتی دقیق، منسجم و کارآمد نداریم تا از انجام پژوهش های تکراری جلوگیری شود.

وی به عدم مدیریت یکپارچه نیز اشاره نمود و گفت: نبود مدیریت یکپارچه نیز به عنوان یک مانع و ضعف توسعه علمی است و اکنون وحدت رویه در مراکز تصمیم گیری وجود ندارد و به دلیل آنکه با تعداد مراجع تصمیم گیری روبرو هستیم که وحدت رویه ندارند، نابسامانی در حوزه مدیریت پژوهشی به چشم می خورد.

وی تاکید نمود: در حوزه مدیریت پژوهشی، استفاده از روشها و امکانات کارآمد مانند بانک اطلاعاتی جامع پژوهشی لازم است تا از نابسامانی های موجود در این حوزه کاسته شود.

به گزارش خبرنگاران، انتشار یافته های فکری و دستاوردهای تحقیقاتی دیگران بنام خود، تعویض نام و آدرس مقاله، استفاده از داده ها، متون و یافته های چند مقاله و تلفیق آنها با هم به منظور فراوری یک مقاله نو که به آن مقاله معجون گفته می شود، از مصادیق سرقت علمی یا تجارت سیاه به شمار می رود که هیچ کمکی به توسعه علمی کشور و استان نخواهد کرد.

در حال حاضر 280 هزار دانشجو در مراکز علمی و آموزش عالی مازندران مشغول تحصیل هستند.

گزارش: علیرضا نوری کجوریان

tani-buy.ir: مجله تانی بای، مقالات اقتصادی و کسب و کار

bigkurosh.ir: مجله کوروش بزرگ، وبلاگ خبری، تاریخی و تحلیلی