زنجان، مخزنی از گیاهان دارویی متنوع - مهسان بلاگ

خودتان را معرفی کنید و از ورود و علاقه مندی به حوزه گیاهان دارویی به مخاطبان بگویید.

نازگل حکمی هستم متولد فروردین ماه سال 1375 در شهرستان زنجان، فعالیت خود را در موزه گیاهان دارویی از سال 1398 در سرای ناصریه یا دالان دراز بازار تاریخی زنجان متعلق به دوران قاجار شروع و در حال حاضر تنها موزه دار خصوصی در استان زنجان هستم. در زمان تحصیل در مقطع دبیرستان رشته علوم تجربی را انتخاب کردم و در دانشگاه رشته مهندسی تولیدات گیاهی- تولید و فرآوری گیاهان دارویی و معطر را انتخاب کردم. بعد از اتمام دوران کارشناسی و در حین دوره ارشد و پس از فعالیت در چند ارگان مختلف با افزایش تجربه، انگیزه و علاقه زیاد در این حوزه، به فکر ایجاد موزه گیاهان دارویی در زنجان افتادم تا با خلاقیت و نوآوری بتوانم در رشته ای که تحصیل کردم شغلی ایجاد کنم تا هم خود به آن علاقه داشته باشم و همچنین افرادی که علاقه مند هستند بتوانند شغلی در این حوزه داشته باشند. درنهایت با یاری و حمایت خانواده ام توانستم این حوزه را به شکل حرفه ای تری دنبال کنم.

چرا گیاهان دارویی را برای رشته تحصیلی خود انتخاب نموده اید؟

از دوران باستان، انسان برای برطرف دردها و بیماری ها از انواع گیاهان دارویی استفاده نموده است. امروزه نیز طب سنتی و گیاهان دارویی صندلی بسیار ویژه ای در علم پزشکی دارد. با توجه به غنی بودن کشورمان به لحاظ تنوع گیاهان دارویی در مناطق مختلف، احتیاجمند آشنا کردن اقشار مختلف مردم با خصوصیات و موارد موثره آن ها هستیم. در لیست انتخاب رشته های دانشگاهیم بود و بعد از قبول شدن آن را ادامه دادم. پس از گذراندن ترم اول دانشگاه به این نتیجه رسیدم که این رشته بهترین انتخاب مرتبط با شخص اینجانب و روحیات من بود، پس از آن به شدت به رشته علاقمند شده و در هر حوزه ای شامل شناسایی گیاهان دارویی، استخراج مواد موثره، علم طب ایرانی، تولید انواع فرآورده های گیاهی بهداشتی و درمانی، فعال بوده و همیشه به دنبال یادگیری بیشتر و بیشتر خواهم بود، چرا که یادگیری علم گیاهان دارویی و آشنایی با طب ایرانی انتهایی ندارد.

موزه و فعالیت های آن در چه بخش هایی تقسیم بندی می شود؟

باغ موزه گیاهان دارویی و معطر زنجان شامل چهار بخش موزه گیاهان دارویی، فروشگاه گیاهان دارویی، فروشگاه اقلام مصرفی مرتبط با گیاهان دارویی شامل لیوان های مختلف دمنوش، جعبه های دمنوش، انواع هربال بگ ها و…، نوشینه سرا برای سرو شربت و دمنوش های گیاهی و لابراتوار تحقیقاتی در حوزه گیاهان دارویی است. در این باغ موزه تنوع، فراوانی، فواید و ویژگی های گیاهان دارویی بومی ایران و به خصوص استان زنجان، پیشینه مطالعه و تحقیق درباره گیاهان دارویی و تاریخ علم پزشکی در ایران موردمطالعه قرار گرفته اند. این موزه در سرای ناصریه یا دالان دراز زنجان متعلق به دوران قاجار با مشارکت بخش خصوصی و معاونت میراث فرهنگی راه اندازی شد. گیاهان دارویی علاوه بر نقشی که در بهبود سلامتی مردم دارند، در ایجاد ظرفیت های گردشگری هم نقش مهمی دارند. باغ موزه گیاهان دارویی و معطر، یکی از ظرفیت های گردشگری استان زنجان در حوزه سلامت است.

ساعت کار موزه شما چگونه است؟

علاقه مندان می توانند از ساعت 9 صبح تا 9 شب با مراجعه به بازار بالا، سرای ناصریه به این موزه مراجعه نمایند.

آیا گیاهان دارویی نقشی در اشتغال زایی دارند؟

بله. استفاده از گیاهان دارویی بومی ایران و تهیه فراورده های گیاهی از گیاهان کشور به اشتغال زایی یاری زیادی می نماید. همچنین گیاهان دارویی بومی از ارزش و کیفیت بالایی برخوردار هستند. غنی بودن ایران و استان از لحاظ ارزش دارویی گیاهانش در دنیا تائید شده است. از طرفی این نکته هم حائز اهمیت است که عصاره به دست آمده از گیاه دارویی دقیقاً چیزی باشد که مدنظر است.

این موزه با چه هدفی ایجاد شده است؟

این موزه با هدف حفظ گونه های گیاهی دارویی و استفاده از آن ها در درمان بعضی بیماری ها ایجادشده و اولین و تنها مرکز در نوع خود در زنجان است. فرهنگ داروهای گیاهی در زنجان و کشور باید جا بیفتد و در دسترس مردم قرار گیرد. هرچقدر مردم از وجود این داروها و اثرات آن ها بیشتر آگاه باشند قدرت انتخاب بیشتری را دارند. در این موزه داروهای گیاهی در دسترس مردم هستند و مردم با داروهای گیاهی و تأثیرات آن ها آشنا می شوند و آگاهی می یابند و تک تک داروها را از نزدیک می بینند و اطلاعات آن ها را جویا شوند. از دیگر اهداف این مجموعه جمع آوری مجموعه کاملی از گونه های مختلف گیاهی برای آشنایی بیشتر و تحقیق متخصصان و دانشگاهیان به ویژه دانشجویان عزیز است. عزم ما بر آن است تا با فراهم کردن زیرساخت های اساسی در حوزه گیاهان دارویی استان و معرفی آن به همشهریان و تهیه مجموعه ای جامع و کامل برای بهره مندی اساتید و دانشجویان دانشگاه ها و متخصصان طب سنتی به توسعه در عرصه های مختلف دانش، توریسم، سلامت گام برداریم.

در این موزه گیاهی چه کارهایی انجام می شود؟

تنوع، تکثر، فواید و ویژگی های گیاهان دارویی در زنجان، تاریخ مطالعه و تحقیق درباره گیاهان دارویی و تاریخ پزشکی ایران در این موزه موردبررسی قرارگرفته اند. در این موزه راه ها و شیوه های مختلفی به کار گرفته شده است تا حد ممکن ظرفیت های گیاهان دارویی ایرانی و همچنین طب سنتی برای حرکت های علمی معرفی شود. علاوه بر این در لابراتوار این مجموعه فراورده های گیاهی مختلف در حوزه درمان و بهداشتی، آروماتراپی و… تولید شده و عرضه می شود.

جمع آوری گیاهان دارویی چه اهمیتی برای این شهر و دیار دارد؟

وجود موزه های این چنینی، به دلیل اهمیت بسیار زیادی که دنیا دارد، قدرت و اعتباری برای شهر و فرهنگ به حساب می آید. کسانی که با اقتصاد، میراث فرهنگی و پزشکی آشنا هستند بیشتر به اهمیت آن واقف هستند. امروزه دغدغه های روزمره به قدری زیاد است که انسان ها فرصت دیدن مظاهر و میراث فرهنگی دیگر کشورها را از نزدیک ندارند و نمایش چنین مجموعه هایی فرصتی بی بدیل برای چنین افرادی است.

چند نوع گونه گیاه در استان زنجان وجود دارد؟

آن گونه که در منابع ذکر شده تعداد گونه های گیاهی موجود در استان زنجان 212 گونه گیاه دارویی است که این تعداد متعلق به 68 تیره گیاهی است. بیشترین تعداد گونه دارویی متعلق به تیره کاسنی (Compositae) با 27 گونه است و پس از آن تیره نعناع (Labiatae) با 22 گونه و تیره گل سرخ (Rosaceae) با 15 گونه در رده های بعدی قرار دارند. البته این آمار برای سال 1383 است.

این صنعت سودآور است؟

این صنعت در صورتی سودآور است که تمامی زمینه ها مانند زمین کشاورزی، آب، تجهیزات تولید گیاهان دارویی برداشت شده، آشنایی با بازار گیاهان دارویی و فراورده های آن، آشنایی با علم صادرات و… برای فعالیت در این زمینه فراهم باشد.

آرزوی شما برای این حرفه در استان زنجان چیست؟

اقلیم استان زنجان مخزنی از گیاهان دارویی متنوع است که با مدیریت و بهره وری صحیح از آن ها می تواند، این استان را به قطبی برای تولید و صادرات این نوع گیاهان تبدیل نموده و ارزآوری خوبی برای استان داشته باشد به شرطی که دانشگاهیان، مراکز تحقیقاتی، مسئولان استانی و تجار و بازرگانان وارد عمل شده و قدر این طلای گیاهی را دانسته و قدرت مالی آن را دست کم نگیرند.

یک موزه دار باید دارای چه ویژگی هایی باشد؟

هر موزه دار گیاهان دارویی باید از لحاظ فرایند تولید را به خوبی بشناسد و از سیر تکامل آن آگاهی کامل داشته باشد. موزه داری گیاهی فقط جمع آوری گیاه نمی نماید، بلکه باید با آگاهی کامل، مجموعه خود را جمع کند و حتی در حوزه تخصصی خود، تولید علم کند.

مسائل پیش روی شما در این زمینه چیست؟

کاری فوق العاده سخت است. در این شغل موزه دار باید عاشق موزه و موزه داری باشد تا با زجر و مشقت این کار کنار بیاید. این کار هزینه، زمان، مکان و ابزار احتیاج دارد. من همیشه بر این باور بوده ام که سود و درآمد زیادی از این کار نمی برم اما علاقه ام به این رشته باعث می شود که از این کار خسته نشوم.

گیاهان دارویی فراوانی در این منطقه رشد می نمایند که بعضی شناسایی شده اما بعضی دیگر هنوز به مرحله شناسایی نرسیده اند. نبود ماشین آلات برداشت و دستگاه هایی برای فرآوری گیاهان دارویی، نبود نهال و بذر استاندارد، خطر نکردن کشاورزان برای کشت محصولی جدید و از سویی عدم حمایت بانک ها برای توسعه این گیاهان و… است که اگر این مسائل با تدبیر حل شود شاهد افزایش تولید و بهره وری گیاهان دارویی در استان خواهیم بود.

از مسیری که آمده اید و پیش رو دارید راضی هستید؟

با راه اندازی این مجموعه علاوه بر کارآفرینی، به دنبال فرهنگ سازی و شناساندن این گیاهان به افرادی هستیم که شاید اطلاعات چندانی از مزایای گیاهان دارویی ندارند. قطعاً کاری که باعلاقه، خلاقیت و نوآوری همراه شود قطعاً نتیجه مثبت و تأثیرگذاری خواهد داشت.

توصیه تان به جوانان چیست؟

من از خود الانم بسیار راضی ام و همه این ها را در یک چیز می بینم: کوشش. من بسیار کوشش می کنم و سخت کوشی و ممارست دارم. و بر این معتقدم که خلاقیت در هر کاری موجب پیشرفت و خارج کردن رقبا از میدان می شود، حال می خواهد در حوزه گیاهان دارویی باشد و یا هر حوزه دیگر.

fungroups.ir: گروه سرگرمی، مجله و انجمن سرگرمی

namit.ir: نامیت | مجله بازاریابی و مدیریت بازار