سخنرانی های ملانی کلاین در باب فن درمان کتاب شد - مهسان بلاگ

این کتاب حاوی متن کامل شش سخنرانی به همراه تحلیل انتقادی جان اشتاینر است که خود به اسم تحلیلگر و نویسنده برجسته کلاینی در سطح دنیای معروفیت دارد. کتاب سخنرانی های ملانی کلاین در باب فن درمان حاوی شش سخنرانی است که او در سال 1936 برای دانشجویان جامعه روانکاوی بریتانیا ارائه کرد و در سال­های بعد مطالب آن را به دفعات در سخنرانی های دیگر تکرار کرد. این سخنرانی ها در بخش بایگانی مربوط به ملانی کلاین در کتابخانه پزشکی ولکام پیدا شد و باوجوداینکه پیش ازاین الیزابت اسپیلیوس توضیحاتی دراین باره داده بود اما هرگز به چاپ نرسیده بود. در این کتاب، جان اشتاینر به موضوعات مقابل می پردازد: مشخصه های فنون درمان کلاینی؛ چگونگی تغییر فنون او در طی سال­ها؛ نظر او در مورد نگرش صحیح روانکاوانه؛ و چگونگی تغییر فنون روانکاوی از زمان مرگ او.

ملانی کلاین، که در سال 1927 از برلین به انگلستان مهاجرت کرد، به یکی از پیشگامان روانکاوی بعد از فروید تبدیل شد و سهم چشمگیری در شکل گیری نظریه و کاربست روانکاوی ایفا کرد. او یکی از پیشتازان تحلیل کودک بود و دستاوردهایش همچنان به صورت گسترده در سراسر دنیا تأثیرگذار است. این کتاب حاوی متن کامل شش سخنرانی به همراه تحلیل انتقادی جان اشتاینر است که خود به اسم تحلیلگر و نویسنده برجسته کلاینی در سطح دنیای معروفیت دارد.

اشتاینر اهمیت این سخنرانی ها را در درک کار کلاین و بعلاوه ارتباط مستمر آنها برای روانکاوی معاصر پررنگ می نماید. علاوه بر سخنرانی ها، باز هم برای اولین بار، این کتاب رونوشتی یادداشت برداری شده از سمینار ضبط شده کلاین است؛ سمیناری که در سال 1958 برای روانکاوان جوان جامعه روانکاوی بریتانیا برگزار شده بود. در این سمینار که نزدیک به انتها عمر کلاین بود، توضیحاتی درباره بسیاری از نکاتی ارائه شد که پیش تر در سخنرانی های او مطرح شده بود و بر اساس تحولاتی که در تفکر کلاین در سال­های مابین سخنرانی ها و سمینار اتفاق افتاده بود، به روز شدند.

با اتکا بر متون نادر و تا پیش ازاین چاپ نشده، سخنرانی­ های ملانی کلاین در باب فنون درمان دیدگاهی تازه و مهم در فهم مدل کلاینی به خواننده ارائه خواهد داد. خواندن آن برای تمامی روانکاوها و روان درمانگران تحلیلی که به کار و میراث کلاین علاقه­ مند هستند و از آن تأثیر می گیرند ضروری خواهد بود.

جان اشتاینر مربی روانکاوی در جامعه روانکاوی بریتانیاست و باوجوداینکه فعالیت درمانی را کنار گذاشته است، همچنان به نظارت بر دانشجویان جامعه روانکاوی، برگزاری سمینار و تألیف ادامه می دهد. او مؤلف مقالات متعدد روانکاوی و نویسنده دو کتاب است: انزوای روانی (1993) و تماشا و دیده شدن (2011)، هر دو از انتشارات راتلج. او هم­چنین برای کتاب­های عقده ادیپ امروزی (1989)، روانکاوی، ادبیات و جنگ (1997) از هانا سیگال، و روزنفلد در نگاهی به گذشته (2008) مقدمه نوشته یا ویراستاری نموده است.

در بخشی از پیشگفتار کتاب مایکل فلدمن رییس مؤسسه ملانی کلاین می نویسد: متن سخنرانی های کلاین که در سال 1936 ارائه شد برای اولین بار در این کتاب چاپ شده است. آنها بینشی شگفت انگیز از نظرات کلاین نسبت به فنون و نظریه روانکاوی برای ما فراهم می نمایند. ارزش این سخنرانی ها فقط از جنبه تاریخی نیست؛ بلکه نکات مطرح شده در آنها هنوز هم برای روانکاوهای معاصر قابل لمس است و به مشکلاتی که آنها در کار بالینی با آن دست وپنجه نرم می نمایند مرتبط است. در این روایت مجذوب کننده و خواندنی کلاین به سؤالاتی جواب می دهد که اینجا و اکنون در جلسات درمان اتفاق می افتد و به چگونگی گذشته بیمار با روایت او از تاریخچه زندگی خود می پردازد. او به اهمیتی که فرد برای خیال پردازی ­های ناهشیار قائل است، می ­پردازد و درباره درک روانکاو از احساسات و افکار شکل گرفته در فکر بیمار بحث می نماید که این موضوع معمولاً انتقال متقابل نامیده می گردد: او بعلاوه به ارتباط میان این عوامل با افکار روانکاو که متأثر از خیال ­پردازی­ ها، اضطراب و رفتار بیمار هستند، توجه می نماید.

وی بعلاوه به بعضی از نظریه های مهم می­ پردازد که علی­ رغم شکل گیری در سال 1936 رنگ و بویی بسیار تازه دارند. در هیچ جای دیگری او به این صراحت درباره شکل گیری دیدگاه ­های خود صحبت ننموده است و گنجاندن اطلاعات بالینی بر مجذوب کنندهیت و روشنی نظرات وی افزوده است.

این کتابی زنده و پرمحتواست که خواننده علاوه بر کسب دانش از آن لذت هم خواهد برد. تصویری که در این کتاب از کلاین به دست می آید، شخصیتی است که در پایبندی به روانکاوی منعطف و مهربان و درعین حال سختگیر و مصالحه ناپذیر است.

در بخشی از کتاب هم می خوانیم: مشخصه­ های روش کلاینی چیست؟ این سؤالی است که دائماً به وسیله همکاران، مردم عادی و بعلاوه بیماران احتمالی که اغلب نسبت به تفاوت­ های مکاتب مختلف روانکاوی تردید دارند مطرح می گردد. خواننده کنجکاو می ­تواند سراغ روایت­های پیروان کلاین مانند هانا سیگال (1964، 1967) و الیزابت اسپیلیوس (2004، 2007) برود، یا روایت­ های ناظران بیرونی همفکر مثل روی شیفر (1994، 1997) را مطالعه کند، اما تا به امروز این امکان وجود نداشته که نظر خود کلاین درباره فن درمانش با بیماران بزرگسال را مطالعه کنیم.

کلاین درباره فن درمانی­­اش در تحلیل کودک نوشته است (کلاین، 1932، 1955)، اما روایتی نظام مند از روش وی با بزرگسالان تا قبل از انتشار این سخنرانی­ ها، که در این کتاب برای اولین بار به طور کامل چاپ شده ­اند، وجود نداشته است. اسنادی مبنی بر اینکه او قصد تألیف کتابی درباره فن درمانی­ اش داشته در بایگانی ها موجود است، و احتمال دارد که او در حال جمع آوری نظرات و مطالب بالینی برای تألیف بوده ولی درنهایت پیروز به اتمام این پروژه نشده است (اسپیلیوس، 2007، صفحه 67).

اولین بار کلاین شش سخنرانی برای اعضای جامعه روانکاوی بریتانیا در سال 1936 ارائه کرد و طبیعتاً این سخنرانی­ها ازنظر تاریخی به اسم اسناد فعالیت­های او در زمان خود حائز اهمیت هستند؛ اما ارزش آنها ورای جنبه تاریخی است؛ چراکه کاملاً مدرن به نظر می آیند و خواننده معاصر هم با بیشتر آنچه گفته شده است، ارتباط برقرار می­ کند. بعضی از ایده ­های او، مثل اهمیت تحلیل انتقال، در روش تحلیلی امروز نقشی مرکزی یافته، درحالی که نظرات دیگر، مانند انتقال متقابل و ارتباط برقرار کردن با گذشته همچنان بحث­ برانگیز هستند.

در کتاب پیش رو، رونوشت ویراستاری شده بعضی از سمینارهای کلاین برای روانکاوان جوان جامعه بریتانیا در سال 1958، دو سال پیش از فوت وی هم آمده است. این متون تا حدی در تضاد با سخنرانی­ ها هستند. آنها به ما اجازه می­دهند نگاهی به دیدگاه کلاین به فن درمان در سال­های آخر عمر وی داشته باشیم و ببینیم تا چه حد نظرات وی در طی سال ­ها تغییر نموده است. این متون بعلاوه تصویری جالب از آنچه فکر شرکت­ نمایندگان آن موقع را در سمینار به خود مشغول می نموده برای ما فراهم می نمایند؛ به خصوص فشاری که بر کلاین گذاشته می­ شد تا نظراتش در باب انتقال متقابل را روشن کند.

این کتاب در 208 صفحه با قیمت 50 هزار تومان از سوی انتشارات ارجمند در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.