سینما تهرانیزه تر می گردد - مهسان بلاگ

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، در ایران برای هر 507 نفر یک جایگاه سینما وجود دارد و نزدیک به 31 درصد از این جایگاه ها در تهران قرار دارند که حدود 14 درصد از جمعیت کشور ساکن آن هستند. علاوه بر این، کیفیت جایگاه های سینما در تهران قابل مقایسه با بسیاری از شهرستان ها نیست. به عنوان مثال جایگاه های سینمای سیار در سیستان و بلوچستان، هرمزگان و زنجان که توسط انجمن سینمای جوانان این شهرها برپا می شوند، از لحاظ قدرت جذب مخاطب با پردیس های شهر تهران برابری نمی نمایند. داده های آماری فوق چند نکته را مورد توجه قرار می دهند؛ اول اینکه تنها یک جایگاه برای هر 507 نفر بسیار رقم پایینی به نظر می رسد و این در حالی است که کسر قابل توجهی از همین جایگاه ها هم خالی می مانند. بدون شک اینکه به رغم نسبت یک به 507 بین جایگاه های سینما و جمعیت ایران، هنوز بسیاری از این جایگاه ها خالی هستند که با شیوه غلط توزیع سالن ها در سطح کشور ارتباطی برقرار است. اگر در یک شهر تمام مغازه های نانوایی به یک محله بروند و در مناطق دیگر دکان های طبخ وجود نداشته باشد، هم فروش آن مغازه های متمرکز شده پایین می آید و هم مردم مناطق دیگر شهر که در محله شان نانوایی نیست، سعی می نمایند تا حد امکان چیز دیگری را جایگزین آن نمایند.

سینما برای تهرانی ها

در ابتدای سال 1376 که نسبت مخاطبان تهرانی سینما به شهرستانی ها 27 درصد بود و در سال 1396 این رقم به 54 درصد، یعنی دو برابر 20 سال پیش رسید. مسلم است تمرکز شدید سالن های نمایش در شهر تهران که در این سال ها اتفاق افتاده، باعث تغییر کیفیت فیلمسازی در ایران خواهد شد؛ به طوری که فیلم ها متناسب با ذائقه بخش جمعیتی به خصوصی از کشور است. در چنین شرایطی نمی توان از بخش خصوصی توقع داشت که در شهرستان ها سالن نمایش بسازد؛ فیلم هایی که برای تهرانی ها و آن هم بخش به خصوصی از شهر تهران ساخته می شود را نمی توان برای مردم تمام شهرهای کشور نمایش داد و ساخت سالن در آن مناطق صرفه مالی پیدا نمی کند. علت تمرکز شدید سالن های نمایش در شهر تهران، یک پدیده تدریجی و خودبه خود نبوده است و با سیاستگذاری های کلان دولت های 30 سال اخیر ارتباط دارد. در انتها سال 96 که نسبت مخاطبان تهرانی به شهرستانی دچار تورم صد درصدی شده بود، آمارها نشان می داد کلیت مخاطبان سینما نسبت به انتها سال 68 به یک چهارم کاهش پیدا نموده و این در حالی است که رشد جمعیت و رشد شهرنشینی و بالا رفتن میانگین تحصیلات در کشور، باید مخاطبان سینما را در این سال ها حداقل چهار برابر می کرد. تعریف توسعه مالی در ایران توسط چهار رئیس جمهور و هشت دولت اخیر طوری بوده که جهت بسترسازی فرهنگی آن، کوشش شد برای تهرانی ها یک هژمونی فرهنگی در کل ایران ایجاد شود. به عبارتی تهران باید دارای فرهنگ مرجع می بود و این در حالی است که تمام این مدیران اجرایی، دغدغه افزایش جمعیت تهران را هم داشتند و این تناقض از سوءمدیریت و ضعف در طراحی های خودشان برمی خاست. فیلمسازهای سینمای ایران مرتب بر سر تعداد سالن های نمایش فیلم شان و تعداد سانس ها و طول مدت اکران، کشمکش و جنجال دارند. مرتب اعلام می شود تعداد سالن ها باید افزایش پیدا کند و فیلم ها بتوانند زمان و بستر مناسب تری برای اکران داشته باشند. روی همین حساب در سال های اخیر به هر شکلی که شده، درراستای افزایش تعداد سالن های سینما گام هایی برداشته می شود. هرچند این کوشش ها در نسبت با رشد جمعیت ایران کافی به نظر نمی رسیده و طی دوره ای 10 ساله از 84 تا 95، میزان کاهش نسبت جمعیت به سالن سینما برای هر سال به طور میانگین 7 درصد بوده است که رشد مناسبی را با توجه به شاخصه های این صنعت نشان نمی دهد. با این حال همین مقدار جایگاه ها هم با سرعتی بیشتر از قبل در حال بزرگ تر کردن سهم تهران نسبت به شهرستان ها هستند.

سالن سازی به نفع تهران

افزایش سالن های سینمایی کشور در سال 1397 نشان می دهد در این سال تعداد 76 سالن نمایش و 9987 جایگاه به مجموع گنجایش سالن های نمایش در کشور اضافه شده است. این افزایش ظرفیت اما در استان های مختلف به میزان متفاوت اتفاق افتاده است. 17 استان کشور در این امر شرکتی نداشته اند و تغییری در ظرفیت سالن های خود ایجاد ننموده اند. در 6 استان، یک سالن نمایش، در یک استان دو سالن نمایش، در یک استان، سه سالن نمایش، در دو استان پنج سالن و در سه استان بیش از 10 سالن اضافه شده است. این در حالی است که در همین مدت در استان تهران، 26 سالن نمایش به ظرفیت این شهر اضافه شده است.

سهم نهادها در مالکیت سالن سینما

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با احتساب موسسات وابسته به خود (بنیاد فارابی، سینما شهر، موزه سینما، انجمن سینمای جوان) درمجموع با 24 درصد از مکان های نمایش در رتبه هم تراز با بخش خصوصی حقیقی قرار می گیرد، اما تعداد سالن ها و ظرفیت ایجاد شده در بخش خصوصی بالاتر از وزارتخانه و موسسات وابسته است. 21 درصد از گنجایش سینماهای کشور در مالکیت بخش خصوصی حقیقی است. این در حالی است که وزارت فرهنگ و موسسات نیز در مجموع 15 درصد از جایگاه های کشور را در اختیار دارند که از این جهت از بخش خصوصی حقوقی نیز عقب تر هستند. حوزه هنری با در اختیار داشتن 17 درصد از سینماهای کشور، حدود 21 درصد از جایگاه های سینما را در مالکیت خود دارد. شهرداری ها نیز سهم مهمی در مالکیت سینماهای کشور دارند. ظرفیت به وجود آمده در فرهنگسراها برای نمایش آثار سینمایی، در کنار سینماهای تحت مدیریت شهرداری ها، ظرفیتی 10 درصدی در سینما و 7 درصدی در گنجایش را برای سینمای کشور فراهم نموده اند. این نسبت نامتوازن بین سهم مرکزنشینان و ساکنان سایر نقاط کشور از امکانات فرهنگی، در برنامه انبوهی که سال 1398 برای سالن سازی درنظر گرفته شده، نه تنها همچنان وجود دارد، بلکه شتاب بیشتری هم گرفته است. به عبارتی هر قدر که سالن سازی در سینمای ایران بیشتر می شود، به جای امیدواری از این بابت، باید جهت افزایش شکاف بین تهران و شهرستان ها و حذف هرچه بیشتر جمعیت غیرپایتخت نشین از بازار فرهنگی کشور نگران شد. به طور کلی در استان های مختلف کشور، 403 سالن با گنجایش 709303 جایگاه در حال ساخت است و استان تهران با 174 سالن و استان البرز با 44 سالن، در راس این جدول قرار گرفته اند. استان های مرکزی، زنجان و چهارمحال و بختیاری هم برنامه ای جهت افزایش سالن های خود ندارند.

افزایش سهم مالکیت بخش خصوصی

از 341 باب مکان نمایش فیلم در کشور، بخش خصوصی حقیقی با 76 سینما، 122 سالن و 33535 جایگاه، بخش خصوصی حقوقی با 33 سینما، 163 سالن و 28468 جایگاه، بخش دولتی و ارگانی نیز با 232 سینما و 311 سالن و 95704 جایگاه مالکیت سینماهای کشور را در اختیار دارند. در کل، 32 درصد از مکان های نمایش فیلم در کشور دارای مالکیت خصوصی و 68 درصد دارای مالکیت دولتی یا شبه دولتی هستند که می توان افزایش سهم 2درصدی بخش خصوصی را نسبت به سال 1396 به منزله ورود بیشتر بخش خصوصی به مالکیت سینماها و سالن های نمایش قلمداد کرد.

با تغییرات اجرا شده در سال 1397، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با دراختیار داشتن حدود 24 درصد از مکان های نمایش در کشور، بالاترین درصد از مالکیت را در اختیار دارد که با ورود و افزایش سهم 2 درصدی بخش خصوصی، نسبت کمتری از کل را در اختیار داشته اند. پس از آن بخش خصوصی در دو شکل حقیقی 22 درصد و حقوقی 6، 9 درصد (در مجموع با 32 درصد) قرار دارند. البته واضح است که علت کاهش سهم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزایش حضور 2 درصدی بخش خصوصی در شکل حقوقی آن بوده است. همچنین باید به خاطر داشت که مکان های نمایش در اختیار وزارتخانه غالبا مجتمع های فرهنگی و هنری هستند که کاربری چندمنظوره دارند و صرفا سالن سینمایی نیستند و می توان ادعا کرد بخش خصوصی بیشترین مالکیت را دراختیار دارد.

این افزایش سهم بخش خصوصی در مالکیت سینماها به سیاستگذاری دولت وقت برمی شود که ساخت سالن های نمایش فیلم در دل فروشگاه ها، مال ها و پاساژهای بزرگ را برنامه اصلی اش برای آنچه که توسعه ظرفیت نمایش فیلم در کشور عنوان می شد، اختصاص داد. اما نکته قابل توجه این است که چنین بی عدالتی افزایش یابنده ای که بین تهران و شهرستان ها به لحاظ امکانات فرهنگی وجود دارد، در حالی است که بخش اعظم سالن های نمایش در کشور هنوز دولتی هستند. به عبارتی مسئول مستقیم این بی عدالتی بخش دولتی است و راستا به سمتی پیش نمی رود که صرفا با ورود بخش خصوصی به چنین بستری بشود به اصلاح آن امیدوار بود.

منبع : فرهیختگان

بازگشت به صفحه رسانه ها

dorezamin.com: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه