24 میراث ثبت جهانی ایران در یونسکو
به گزارش مهسان بلاگ، 1. چغازنبیل
چغازنبیل که نام باستانی این بنا است، اشاره ای به مکان معبد، که تپه بوده و آن را به زنبیل واژگون تشبیه می کردند. این بنا نیایشگاهی باستانی بوده که در زمان عیلامی ها و در حدود 1250 پیش از میلاد ساخته شده است. چغازنبیل بخش به جامانده از شهر دوراونتاش است که در سال 1979 به عنوان اولین اثر ثبت جهانی در یونسکو به ثبت رسید. در تورهای خوزستان خبرنگاران می توانید از این جاذبه بازدید کنید.
2. تخت جمشید
تخت جمشید، پرسپولیس یا پارسه را همانگونه که داریوش در کتیبه ای به آن اشاره نموده است، می توان نوعی دژ یا ارگ حکومتی دانست که صندلیی برای اداره کشور و برگزاری مراسم رسمی و مذهبی و پذیرایی های مهم و باشکوه و تجمع های حکومتی و اقامتگاه پادشاه و نزدیکان او بود. نام پارسه از اسم قوم پارس که هخامنشیان رهبری آن ها را به عهده داشتند می آید و در سنگ نبشته های خشیارشاه بر درگاه ورودی تخت جمشید و دربعضی لوحه های عیلامی این مجموعه با عنوان پارسه ذکر شده است. نام پرسپولیس را نیز یونانیان برای این مجموعه گذاشته بودند. تخت جمشید را می توان مشهورترین مجموعه از دوران باستان در ایران به شمار آورد که در سطح جهانی نیز کاملا شناخته شده است. این مجموعه در استان فارس و نزدیکی مرودشت نهاده شده است و سال 1979 میلادی به ثبت جهانی یونسکو رسید. برای مطالعه بیشتر درباره این جاذبه و مشاهده تورهای شیراز می توانید مطلب شیراز را مطالعه کنید.
3. مجموعه میدان امام اصفهان
مجموعه میدان امام یا میدان نقش جهان اصفهان یادگاری بر جای مانده از زمان شاه عباس اول صفوی است. هر تکه این مجموعه نشانه ای از سبک زندگی اجتماعی و فرهنگی ایرانیان در طول دوران صفویه است. دور تا دور این میدان را بناهایی در دو طبقه احاطه نموده اند. مسجد شیخ لطف الله، قیصریه و کاخ تیموریان از بناهای ارزشمند در این مجموعه هستند. میدان امام و بناهای اطراف آن در سال 1979 میلادی به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. با تورهای اصفهان خبرنگاران می توانید به این جاذبه برسید.
4. تخت سلیمان
تخت سلیمان نام محوطه تاریخی عظیمی در نزدیکی تکاب و روستای تخت سلیمان در استان آذربایجان غربی است. مجموعه تخت سلیمان شامل بناهایی از دوره های اشکانیان و ساسانی و ایلخانان است که مهم ترین آن ها پناهگاه اصلی زرتشتیان که در دوران ایلخانی (مغول ها- قرن 13 ام) بازسازی شده و معبد آناهیتا که متعلق به دوران ساسانیان (قرن 6 ام و 7 ام) است. این سایت در سال 2003 به ثبت میراث جهانی یونسکو رسید. در تورهای تخت سلیمان تا بهستان خبرنگاران می توانید از این جاذبه باستانی دیدن کنید.
5. پاسارگاد
مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مجموعه ای از سازه های باستانی برجای مانده از دوران هخامنشی است که در شهرستان پاسارگاد در استان فارس نهاده شده است. این مجموعه شامل آرامگاه کوروش عظیم، مسجد پاسارگاد، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بارعام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، ساختارهای دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطه مقدس و تنگه بلاغی است. این مجموعه در سال 2004 به ثبت یونسکو رسید. کوروش عظیم موسس امپراتوری هخامنشی، یکی از خوش نام ترین فرمانروایان در تاریخ جهان است. طبق روایت های تاریخی پیکر کوروش پس از مرگ وی به پاسارگاد منتقل شده و در دشتی در نزدیکی شیراز به خاک سپرده شد. سبک معماری آرامگاه کوروش برگرفته از معماری یونانی آسیای صغیر، میان رودی، مصری، عیلامی و ایرانی اصیل است. برای آشنایی با تورهایی که شما را به این مصد برساند می توانید مطلب شیراز را مطالعه کنید.
6. مجموعه فرهنگی ارگ بم
ارگ بم یکی از عظیمترین مجموعه های خشتی جهان است که در سال 2008 به ثبت یونسکو رسید. بم در استان کرمان و منطقه بیابانی نهاده شده است و احداث قنات و راهنمایی آب های زیرزمینی باعث حیات این منطقه شده. ریشه های بم را می توان به دوران هخامنشی (قرن 6 تا 4 قرن قبل از میلاد) نسبت داد. اوج شکوفایی آن از قرن هفتم تا یازدهم به دلیل قرار دریافت در جهت جاده باستانی ابریشم است. ارگ بم نمونه ای از یک شهر باستانی ست که در ساخت آن تماما از عناصر بومی استفاده شده. این ارگ عظیمترین سازه خشتی در جهان بوده که در 5 دی ماه 1382، در اثر زلزله وحشتناکی تقریباً به طور کامل از میان رفت و مجدد بازسازی شد. با تورهای کرمان و چابهار خبرنگاران می توانید به این مقصد برسید.
7. سلطانیه
گنبد سلطانیه شاهکاری از معماری دوره ایلخانی است. این گنبد به عنوان یکی از بلندترین گنبدهای آجری جهان در سال 2005 در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است. این گنبد از نظر ارتفاع بعد از کلیسای سانتاماریا و مسجد ایاصوفیه، سومین گنبد مرتفع جهان است. با تورهای یکروزه زنجان گردی خبرنگاران و تورهای تخت سلیمان می توانید از این شاهکار معماری دیدن کنید.
8. بیستون
مجموعه تاریخی بیستون در نزدیکی کرمانشاه سال 2006 میلادی توسط سازمان یونسکو در فهرست میراث فرهنگی جهان ثبت شد. مجموعه بیستون شامل سراب بیستون، پی نوشت، کتیبه بیستون، غارهای بیستون، پل خسرو و مجسمه هرکول است. کتیبه و نقش برجسته بیستون مهم ترین اثر این مجموعه است. این کتیبه به عنوان طولانی ترین نقش برجسته جهان معروف شده است. کتیبه بیستون از نخستین اسناد مکتوب تاریخ ایران است. این کتیبه به سه زبان عیلامی، بابلی و پارسی باستان و به خط میخی نوشته شده است و پیروزی داریوش اول هخامنشی بر شورشیان را توضیح داده و به تصویر می کشد. در تورهای کرمانشاه و کردستان خبرنگاران شانس دیدن این جاذبه دیدنی را دارید.
9. مجموعه کلیساهای ارامنه
کلیساهای سن تادائوس، سن استپانوس و معبد زور زور مجموعه کلیساهای ارامنه در شمال غربی ایران هستند که در سال 2008 به ثبت جهانی یونسکو رسیدند. معماری باشکوه ارامنه به خوبی در این کلیساها نمایان است و این کلیساها آخرین بقایای بازمانده از فرهنگ و معماری ارامنه در شمال غربی ایران هستند. برای بازدید از این کلیساها می توانید با تورهای ارسباران خبرنگاران همراه باشید.
10. سازه های آبی شوشتر
سیستم آبی شوشتر نشان دهنده نبوغ و هوش خلاقانه ایرانیان در طراحی سیستم های آبی در زمان داریوش عظیم است. این ساختار که قدمت آن به قرن پنجم پیش از میلاد مسیح می رسد از اختراع دو کانال توزیع آب از رودخانه کارون در آن موقع خبر می دهد. این مجموعه شامل قلعه، مرکز عملیات، کنترل و نظارت بر سیستم آبیاری، برجی که میزان سطح آب را از طریق آن اندازه گیری می کردند، تعدای پل و حوض است که در سال 2009 به ثبت یونسکو رسید. برای بازدید از این میراث جهانی می توانید در تورهای خوزستان همسفر خبرنگاران باشید.
11. مجموعه تاریخی بازار تبریز
تبریز از دوران باستان محل تبادل فرهنگی و یکی از مهمترین مراکز تجاری در جاده ابریشم بوده. مجموعه بازار تبریز را بناهای خشتی متصل به هم و فضاهایی باز تشکیل داده. تبریز و بازار آن در قرن 13 میلادی، زمانی که پایتخت صفوی بود شهرت جهانی داشت و پس از آن با انتقال پایتخت به تهران هم باز هم اعتبار و شهرتش را حفظ کرد. بازار تبریز یکی از کامل ترین نمونه های سیستم تجاری و فرهنگی سنتی ایران است که در سال 2010 به ثبت جهانی یونسکو رسید. برای مطالعه بیشتر راجع به تاریخچه این بازار و مشاهده تورهایی که شما را به این بازار برساند مطلب تبریز را مطالعه کنید.
12. خانقاه شیخ صفی الدین اردبیلی
این بنا که در سال 2010 به ثبت جهانی یونسکو رسید با الهام از معماری سنتی ایرانی به منظور نهایت استفاده از فضای موجود ساخته شده است. در ساخت این بنا کتابخانه، مسجد، مدرسه، مصلا،مخزن،بیمارستان،مطبخ خانه،نانوایی و تعدادی دفاتر کاری در فضایی محدود و به بهترین شکل ممکن قرار دارند. دسترسی به حرم شیخ صفی از هفت بخش میسر است که نشان دهنده هفت مرحله عرفانِ صوفی است و به واسطه هشت دروازه از یکدیگر جدا می شوند که اشاره به هشت نگرش صوفی دارد.خانقاه شیخ صفی، نمونه ای کامل از معماری اسلامی مصادف با قرون وسطی است. در تورهای اردبیل می توانید از این مکان دیدن کنید.
13. باغ های ایرانی
باغ و و باغ سازی از روزگاران قدیم در میان تمدن های گوناگون وجود داشته و نزد ایرانین صندلی ویژه ای داشته، به گونه ای که ایرانیان پایه گذار سبکی از باغ آرایی در جهان هستند. باغ به مثابه تمثالی از بهشت و چهار عنصر آسمان، زمین، آب و گیاه در آیین زرتشت است که همیشه در میان باورهای ایرانیان صندلی مقدسی داشته. باغ ایرانی ساختار و طراحی منحصر به فردی دارد و ریشه معماری این باغ ها را زمان کوروش کبیر یعنی قرن ششم قبل از میلاد مسیح دانسته اند. در سال 2011 باغ های ایرانی پاسارگاد، ارم، چهل ستون، فین، عباس آباد، باغ شازده، دولت آباد، پهلوان پور، اکبریه به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدند. همه این باغ ها در طراحی به چهار بخش اصلی تقسیم می شوند و آب نقش اصلی را هم در طراحی و تزئین باغ های ایرانی و هم در آبیاری درختان ایفا می نماید. باغ های ایرانی دارای عمارت ها، راهروها، دالان ها و سیستم آبیاری پیچیده ای هستند و هنر طراحی باغ را حتی در هندوستان و اسپانیا نیز تحت تاثیر خود قرار داده اند. در تورهای شیراز، اصفهان، کاشان و کرمان خبرنگاران می توانید به ملاقات این باغ ها بروید.
14. مسجد جامع اصفهان
مسجد جامع اصفهان که در مرکز تاریخی این شهر قراردارد یکی از مهم ترین و درعین حال قدیمی ترین بناهای مذهبی ایران است که به گفته کارشناسان سبک معماری این مسجد به شیوه رازی و یادگاری از دوره سلجوقیان است. این بنای تاریخی، معماری و سبک های تزئینی دوره های مختلف معماری اسلامی ایران را در 12 قرن نشان می دهد. این شاهکار معماری در سال 2012 به ثبت جهانی یونسکو رسید. با تورهای اصفهان خبرنگاران می توانید به این جاذبه برسید.
15.میل گنبد قابوس
گنبد قابوس به عنوان یکی از بلندترین برج های تمام آجری در جهان شناخته می شود. روایت های مختلفی برای کاربرد میل ها وجود دارد یکی از آن ها بنای برای نشان دادن راه بوده. به این صورت که در قسمت تاج آن ها آتش روشن می کردند تا در شب های تاریک یا روزهای مه گرفته، راه و مقصد تشخیص داده شود. بر اساس کتیبه آجری موجود در بنا که به خط کوفی نوشته شده قدمت این برج به سال 375 هجری شمسی برمی شود. گنبد قابوس یا کاووس که در شهر گنبد قابوس (کاووس) استان گلستان در سال 2012 به ثبت جهانی یونسکو رسید. در تورهای ترکمن صحرا خبرنگاران از این جاذبه بازدید خواهید کرد.
16. کاخ گلستان
این مجموعه یکی از مهم ترین بناهای تاریخی کشور است که در سال 2013 به ثبت جهانی یونسکو رسید. در این مجموعه تخت مرمر، سنگ قبر ناصرالدین شاه قاجار که از شهرری به اینجا منتقل شده، آثاری از کمال الملک و سایر هنرمندان ایرانی و خارجی، بناهای زیبایی همچون شمس العماره و تالار آینه و عمارت بادگیر قرار دارند. کار ساخت این بنا از زمان شاه عباس صفوی شروع شده و تا زمان قاجار و ناصرالدین شاه قاجار که تحت تاثیر سفرهای اروپایی خود تغییرات زیادی در آن ایجاد کرد، در دست تغییر و تکمیل بود. کاخ گلستان در مرکز شهر تهران نهاده شده است.
17. شهر سوخته
بقایایی که از این شهر باقی مانده نشان دهنده ظهور اولین جوامع پیچیده در شرق ایران است. آثار یافت شده از این شهر تعیین می نماید قدمت آن به حدود 3200 سال قبل از میلاد می رسد. بقایای ساخت و سازهای مدفون در خاک و اشیاء متعددی که در این شهر کشف شده به خاطر اقلیم خاص این منطقه، سالم باقی مانده و به همین دلیل شهر سوخته مدرک مستندی با اطلاعات غنی از جوامع شهری و ارتباطات شهری در هزاره سوم به شمار می رود. این شهر سال 2014 به ثبت یونسکو رسید. این منطقه در استان سیستان و بلوچستان نهاده شده است و در تورهای شهر سوخته می توانید از آن بازدید کنید.
18. شوش
در جنوب غربی ایران و در حاشیه کوهستان زاگرس یکی از میراث ثبت جهانی یونسکو جای گرفته است. مجموعه تاریخی شوش شامل گروهی از قبرستان های باستانی در بخش شرقی رودخانه شاوور و قصر اردشیر در سمت مقابل رودخانه است. کاوش های باستان شناسی که در منطقه شوش اجرا شده، ساختارهای اداری و مسکونی اعجاب انگیزی از این منطقه را تعیین نموده است. این مجموعه شامل چندین لایه از بقایای زندگی شهری از اواخر پنج قبل از میلاد تا قرن سیزدهم است. سایت باستان شناسی شوش یک نمونه ویژه از فرهنگ فارس ها و پارت ها است که متاسفانه بخش زیادی از آن از بین رفته است. مجموعه شوش در سال 2015 به ثبت یونسکو رسید. تورهای خوزستان خبرنگاران شما را به این شهر می رسانند.
19. مجموعه فرهنگی میمند
میمند روستایی است در دل کوه که خانه های آن با از میان برداشتن انبوهی از خاک بدون احتیاج به خشت و آجر و ملات ساخته شده. خانه های این روستا یک یا چند اتاق و اصطبل دارد که کیچه نام دارد. روستای دستکند میمند در استان کرمان یک نمونه زیبا از معماری طبیعت است و در معماری روستا مسجد، حمام، حسینیه، آتشکده و مدرسه نیز وجود دارد. منظر فرهنگی این روستای تاریخی بخاطر خانه های کنده شده در دل کوه در سال 2015 به ثبت میراث جهانی یونسکو رسیده است. در تورهای دره راگه و میمند می توانید از این جاذبه بازدید کنید.
20. قنات های ایران
بیشتر مناطق ایران گرم و خشک هستند. ایرانیان با استفاده از قنات توانسته اند احتیاج خود به آب را برطرف و صحراهای خشک را آباد نمایند. این سیستم با حفاری در بالا دست دره ها و با استفاده از سفره های آبرفتی، آب را در امتداد تونل های زیرزمینی راهنمایی می نماید. 11 قنات ایرانی در سال 2016 به عنوان میراث جهانی به ثبت یونسکو رسیدند. این 11 قنات شامل: قنات قصبه گناباد، قنات بلده فردوس، قنات های حسن آباد مهریز و زارچ یزد، قنات ابراهیم آباد اراک، قنات مزدآباد میمه و قنات وزوان در بخش میمه اصفهان، قنات دوطبقه اردستان، قنات جوپار، قنات اکبرآباد و قنات قاسم آباد بروات در کرمان است. قنات ها نمادی برای معرفی سنت های فرهنگی و تمدن غنی در مناطق بیابانی با آب و هوای و خشک هستند.
21. کویر لوت
بیابان لوت یا همان دشت لوت در جنوب شرقی ایران به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران سال 2016 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این پدیده زمین شناسی که در اثر فرسایش خاک و باد بوجود آمده است پر از چشم اندازهای طبیعی ارزشمند و زیباست. در تورهای کرمان و کلوت خبرنگاران می توانید از این شگفتی طبیعت دیدن کنید.
22. شهر تاریخی یزد
در سال 2017 شهر تاریخی یزد به عنوان یکی از نخستین شهرهای خشتی جهان به ثبت رسید. شهر تاریخی یزد اصالت تاریخی خود را در معماری حفظ نموده. بخش تاریخی شهر یزد شامل سیستم قنات، خانه های سنتی، بازارها، حمام ها، مساجد، معبد زرتشتیان و باغ دولت آباد است. اگر هنوز از این میراث جهانی بازدید نکردید تورهای یزد خبرنگاران را از دست ندهید.
23. محور باستانی ساسانی-فارس
محور ساسانی در سال 2018 به عنوان 23 امین اثر جهانی ایران به ثبت رسید. این مجموعه شامل کاخ ساسان در سروستان، مجموعه فیروزآباد شامل شهرگور، بنای موسوم به آتشکده و کاخ اردشیر و مجموعه آثار دوره ساسانی بیشاپور کازرون شامل شهر تاریخی بیشابور، نقوش برجسته تنگ چوگان و غار شاپور است. در تورهای بیشاپور تا بوشهر خبرنگاران می توانید از این جاذبه های باستانی دیدن کنید.
24. جنگل های هیرکانی
جنگل های هیرکانی ایران به عنوان دومین اثر طبیعی ایران، پس از کویر لوت در سال 2019 در فهرست میراث جهانی یونسکو نهاده شد. این جنگل ها از شیب های شمال البرز، اراضی جلگه ای سواحل دریای مازندران تا ارسباران وجود دارند. از درختان مشهور این منطقه می توان درختان راش، لیلکی، بلوط، توسکا، نارون، زبان گنجشک، شمشاد، انجیلی و … را نام برد. درختان این جنگل ها در واقع بقایای دوره سوم زمین شناسی (حدود 65 میلیون سال پیش تا به امروز) هستند که از دوره های یخبندان جان سالم به در بردند. در کلیه تورهای طبیعتگردی خبرنگاران در استان های گیلان، مازندران، گلستان و سمنان شما قدم زدن در این جنگل های را تجربه خواهید کرد. از این تورها می توان لفور، آبشار آهکی، جنگل ابر، باران کوه تا شیرآباد، جنگل نقله بر، جنگل الیمستان، جنگل راش، مرداب دیوک، مرداب هسل و... را نام برد.
منبع: دالاهولیسون: لیسون: مجله هنر هفتم، سینما
مجله روگذر: مجله روگذر | مجله وقایع نگاری روزمره یک مهندس معماری