آلودگی واکسن به ویروس رانت خواری - مهسان بلاگ

به گزارش خبرنگاران، چند هفته پیش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از رئیس دانشگاه علوم پزشکی آبادان گزارش داد که مدیرانی از شهرداری و شورای شهر آبادان با استفاده از سهمیه واکسن پاکبانان اقدام به واکسیناسیون نموده اند.

اتفاقی که باعث خشم بسیار افکار عمومی شد اما با رسانه ای شدن آن معین شد این ماجرای تازه ای نیست و در بعضی دیگر از شهرها هم سوءاستفاده از سهمیه پاکبانان تکرار شده است، علاوه بر خوزستان این بار نام استان های اصفهان و گلستان هم در پی تکرار این اتفاق شنیده شد. از سوی وزارت بهداشت هم اعلام شد با مسببان این امر برخوردهایی اجرا شده اما آیا این برخوردها مانع از تکرار این ماجرا شد؟

تکرار این اتفاق در چند روز گذشته در شهرداری منطقه 6 تهران نشان داد این برخوردها نه تنها بازدارندگی از این تخلف را کم ننموده که به نوعی عملکرد سامانه توزیع واکسیناسیون وزارت بهداشت را هم زیر سوال برده است. سامانه ای که از همان ابتدای ورود واکسن به کشور از سوی وزارت بهداشت اعلام شده بود؛ امکان هر نوع سوءاستفاده ای را از بین می برد!

توجیه تازه وزارت بهداشت در واکسن خواری شهرداری اما این است که وزارت بهداشت امکان نظارت بر فرآیند واکسیناسیون شهرداری ها را نداشته چرا که زیر نظر این وزارتخانه نبوده است اما خبر تازه این توجیه را هم بی اثر نموده است، خبری که نشان از ادامه فرایند این نوع تخلفات در دو بیمارستان پایتخت دارد، بیمارستان هایی که از سهمیه واکسن کرونای کادر درمان برای اقوام و نزدیکان مدیران آن استفاده شده است.

هر چند وزارت بهداشت در پی اطلاع از تخلف خبر برکناری مدیر بیمارستان مدرس را داد و اعلام نمود تخلف احتمالی در بیمارستان 15خرداد نیز آنالیز می گردد اما آنچه در همین شروع راه واکسیناسیون آشکار است حکایت از ناکارآمدی نظام توزیع واکسن در ایران دارد. مساله ای که البته با مخالفت سخنگوی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت و درمان روبه روست و او همچنان بر این باور است که سامانه توزیع واکسیناسیون امکان تخلف ها را به حداقل ممکن رسانده است.

واکسن خواری؛ از شمال تا جنوب

حالا با آشکارشدن سوءاستفاده بعضی مدیران شهرداری تهران از سهمیه واکسن پاکبانان سریال واکسن خواری در شهرهای ایران به پایتخت رسیده است. پیش از این یکی از مقام های دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان به این اتهام برکنار شده بود. عبدالرضا فاضل، رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان گلستان به ایسنا گفته که معاون درمان این دانشگاه به خاطر تزریق واکسن خارج از نوبت به همسر خود برکنار شده است.

در همین استان چند روز پیش از آن هم رئیس شبکه بهداشت و درمان شهر علی آباد به دلیل تزریق غیرقانونی واکسن برکنار شده بود. قبل تر هم خبر رسیده بود که در شهر آبادان شماری از مسؤولان شهری به جای پاکبانان که در اولویت دریافت واکسن هستند، واکسن زده اند.

وزیر بهداشت خواهان برکناری مسؤولان مرتبط با این تخلف در آبادان شد اما شهردار آبادان در ویدئویی شرح داد که چون پاکبانان به واکسن اعتماد نداشتند، خواسته بودند که مقام های شهرداری اول واکسن بزنند! در استان اصفهان هم اعلام شد که نام شهردار اصفهان در سامانه دریافت واکسن کرونا بوده است. دانشگاه علوم پزشکی اما پس از آن در اطلاعیه ای وقوع تخلف را تایید کرد اما گفت نام شهردار به توصیه پزشکش در میان دریافت نمایندگان ثبت شده اما شهردار اصفهان از تزریق منصرف شده است.

این ماجرا حالا در تهران تکرار شده است. شهردار تهران گفته درصورت مشاهده تخلف علاوه بر برخورد، آنها را به مراجع ذی صلاح معرفی خواهد نمود. مجید فراهانی، عضو شورای شهر تهران هم در نامه ای به شهردار خواهان معرفی اسامی متخلفان شده و البته که محمدجواد حق شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی شورا از پیروز حناچی خواسته از مردم عذرخواهی کند. این اتفاق ها فقط محدود به شهرداری ها نبوده و حالا خبر آمده خود بیمارستان ها هم در این حوزه تخلفاتی داشته اند.

نام دو بیمارستان دیروز از سوی رسانه ها مطرح شده که مدیران آن از سهمیه واکسن کادر درمان برای نزدیکان و اقوام خود استفاده نموده اند. پیشتر هم خبرگزاری مهر در گزارشی درباره سوءاستفاده از موقعیت و تزریق خارج از نوبت نوشته بود که در ماجرای تخلفات واکسیناسیون حالا نوبت به منشی مطب ها رسیده است!

کدام سامانه شفافیت؟!

از همان ابتدای ورود واکسن به کشور بیشترین نگرانی در رابطه با نحوه توزیع آن بود. خبرهای شوکه نماینده این روزها هم نشان می دهد آن نگرانی ها بیراه نبوده است. مطالبه شهفرایندان در راستای کاهش وقوع تخلفات و فساد و رانت های احتمالی، شفافیت در توزیع واکسیناسیون بود. این که اطلاعات افرادی که در اولویت تزریق قرار دارند و واکسن می زنند در دسترس همه قرار داشته باشد. اما خیلی زود سخنگوی دولت اعلام نمود: بر سر این که اطلاعات سامانه توزیع واکسن در دسترس عموم قرار گیرد اختلاف است؛ اختلافی که از سوی بعضی شهفرایندان این طور تعبیر شد که پس حتما چیزی برای مخفی کردن وجود دارد! وزارت بهداشت هم از همان ابتدا امکان تخلف را به واسطه وجود سامانه توزیع واکسن کم می دانست.

اما این سامانه توزیع واکسن چیست و کارکرد آن چگونه است که قرار بوده جلوی تخلفات این چنینی در آن به راحتی گرفته گردد؟ کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو در توئیتی نوشته است؛ هرگونه توزیع و تحویل واکسن کرونا در شبکه بهداشتی کشور پس از کدگذاری و برچسب گذاری در سامانه تی تک انجام خواهد شد و از این جهت رهگیری و ردیابی هر واحد واکسن در زنجیره توزیع تا مصرف نماینده ممکن خواهد بود.

سامانه تی تک در اجرای قانون جامع مبارزه با قاچاق کالا و ارز به عنوان یکی از سامانه های پیش بینی شده در این قانون توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور یکپارچه سازی فرآیندهای ثبت سفارش، ردیایی، رهگیری و کنترل اصالت کالاهای سلامت محور راه اندازی شده و درج اطلاعات از سوی فعالان کسب و کار صنعت بهداشت و درمان روی آن الزامی است. متولی این سامانه، سازمان غذا و دارو وابسته به وزارت بهداشت است و آنها این سامانه را گامی مهم برای جلوگیری از قاچاق کالاهای سلامت محور و فعالیت تجاری مجرمانه سودجویانی می داند که با سلامت مردم بازی می نمایند. اما حالا با تکرار واکسن خواری توسط بعضی از مدیران شهرداری و البته مدیران بیمارستان ها عملکرد این سامانه هم به نوعی زیر سوال رفته است.

خبرهای خوشی که کمتر به چشم آمد

دیروز 407نفر دیگر قربانی کرونا شدند، به این ترتیب شمار جان باختگان این بیماری با آمارهای رسمی، به 71هزار و 758نفر رسیده است. آمارهای روزانه سازمان نظام پزشکی هم نشان می دهد تا دیروز بیش از یک میلیون و 68هزار دوز واکسن تزریق شده که فقط شمار تزریق دوز اول آن کمی بیش از 858هزار واحد بوده است.

در این بین تخلفاتی که در بحث واکسیناسیون اتفاق می افتد فارغ از کاهش اعتماد عمومی و ریزش سرمایه اجتماعی سبب می گردد اقدامات مثبت این حوزه نیز نادیده گرفته گردد. برای نمونه دیروز که محتوای خبری اغلب رسانه ها در رابطه با آشکارشدن تخلفات بعضی مدیران شهرداری و بیمارستانی در پایتخت بود علیرضا وهاب زاده، مشاور رسانه ای وزارت بهداشت از شروع واکسیناسیون سالمندان در غیزانیه خوزستان اطلاع داد.

این خبر از جایی مهم به نظر می رسد که از ابتدای شروع واکسیناسیون در ایران همیشه باوری نسبت به تفاوت بین پایتخت نشینان و شهفرایندان مناطق محروم در تزریق واکسن وجود داشت که البته تخلفات مورد اشاره به این باورها دامن می زد.

این تنها خبر مثبت دیروز نبود، چراکه پر شدن ده هاهزار ویال از واکسن فراوری انبوه شده کووایران برکت در کارخانه فراوری واکسن ستاد اجرایی فرمان امام(ره) نوید بخش این اتفاق است که تا خاتمه اردیبهشت یک میلیون دوز و تا خاتمه خرداد سه میلیون دوز از این واکسن در اختیار عموم قرار خواهدگرفت. اتفاقی که می تواند در تسریع فرایند واکسیناسیون عمومی به نوعی تحول ایجاد کند. این خبر خوش را هم دیروز حجت نیکی ملکی، رئیس مرکزاطلاع رسانی ستاد اجرایی فرمان امام(ره) رسانه ای کرد.

اشکالات مهم سامانه توزیع

از همان ابتدا بسیاری با نامگذاری این سامانه با پیشوند شفافیت مخالف بودند، چرا که به باور آنها این سامانه هر چه داشت، شفافیت نداشت. این اعتقاد البته که درست هم به نظر می رسد چرا که به رغم ثبت واکسن در این سامانه ها، هیچ شفافیتی در خصوص نحوه توزیع و تزریق واکسن در شهرها و بیمارستان های مختلف در آن نیست و کاربران فقط می توانند متوجه شوند چه تعداد دوز واکسن تا به امروز وارد شده است!

ایرادهای اساسی تر دیگری هم به این سامانه ها وارد است. مهم ترینش ادعای آنلاین بودن نظارت در این سامانه است.

شواهد نشان می دهد که در مراکز بهداشتی فرآیند تزریق واکسن کرونا و ثبت اطلاعات واکسن و فرد دریافت نماینده در سامانه به صورت جداگانه و با تأخیر قابل توجه انجام می گردد. به عنوان مثال واکسن هایی که امروز تزریق می گردد پس از گذشت چند روز در سامانه ثبت می گردد و به همین دلیل قابلیت نظارت آنلاین چگونگی توزیع و تزریق واکسن کرونا در کشور از بین می رود.

گواه این ایراد هم در تمام موارد تخلف مدیران شهرداری در آبادان، گلستان، اصفهان و تهران قابل مشاهده است، چرا که تخلف همه این افراد پس از تزریق واکسن معین شده است. اشکال مهم دیگر این که سامانه سیب وزارت بهداشت، فاقد هرگونه فرآیند الکترونیک جهت احراز هویت آنلاین افراد بوده و فرآیند شناسایی افراد کاملا به صورت سنتی و دستی انجام می گردد.

بنابراین امکان وقوع تخلفاتی مانند اظهار کدملی های نامعتبر یا تزریق واکسن به افراد خارج از اولویت و سهیمه وجود دارد! ایرادی که در خصوص تخلف مدیران شهرداری آبادان مایه شوخی شهفرایندان هم شد، این که مسؤولان دانشگاه علوم پزشکی عنوان کردند چون افراد ماسک داشتند قابل شناسایی نبودند و البته مهم ترین ایراد این سامانه این است که فرایند استحقاق سنجی در مراکز واکسیناسیون و معاونت بهداشت سیستماتیک نبوده و به همین دلیل ممکن است افراد غیر اولویت دار بدون هیچ نظارتی واکسن کرونا دریافت نمایند. چون ما هیچ بانک اطلاعاتی مناسبی در خصوص مشاغل افراد نداریم این راه برای واکسن خواران هموارتر شده است.

به عنوان مثال نمی توان براساس ثبت کدملی افراد تشخیص داد که آنها از اعضای کادردرمان یا پاکبانان شهرداری هستند. به همین دلیل امکان صحت سنجی این موضوع در مراکز بهداشت و محل واکسیناسیون وجود ندارد.

در خصوص اخیر شهرداری تهران هم این ایراد مهم به چشم می خورد. وزارت بهداشت به درستی می گوید امکان صحت سنجی افراد دارای اولویت در شهرداری برای این وزارت خانه سخت و زمانبر است و بنابراین این موضوع را به خود شهرداری ها واگذار نموده و به نوعی بنا را بر اعتماد نهاده است، اما آن طور که معین شده بعضی شهرداری باوری به این اعتماد ندارد و نام های دیگری به عنوان افراد دارای اولویت به وزارت بهداشت اعلام شده است.

اما حالا این ماجرا برای خود نهادهای زیرمجموعه وزارت بهداشت هم تکرار شده است، این که مدیرانی از بیمارستان های تهران با استفاده از سهمیه واکسن کادردرمان خانواده های خود را واکسینه نمایند جدا از غیراخلاقی و غیرقانونی بودن این امر شیوه صحت سنجی خود مجموعه وزارت بهداشت را هم زیر سؤال برده است.

حفره اصلی توزیع؛ دانشگاه علوم پزشکی

همان طور که از شرح عملکرد سامانه تی تک هم می توان متوجه شد بیشترین کارکرد این سامانه در عدم نشت داروهای وارداتی به بازار سیاه است.

این که هر اقلامی از داروهای وارداتی کدگذاری و رهگیری گردد باعث می گردد به راحتی از نحوه ورود آن به بازار سیاه مطلع شد. اما بعضی کارشناسان این حوزه معتقدند کارکرد مطلوب تی تک منوط به نظارت بر تمامی حلقه های زنجیره توزیع است و حذف یک حلقه از این زنجیره، کنترل هوشمند و یکپارچه این سامانه را با اختلال روبه رو می نماید. آنها معتقدند در ماجرای تخلفات واکسن خواری، این اختلال از آنجا خودش را نشان داده است که پخش واکسن کرونا به وسیله دانشگاه های علوم پزشکی صورت می گیرد، چرا که تا به امروز به علت کم کاری مسؤولان وزارت بهداشت، سامانه تی تک به دانشگاه های علوم پزشکی متصل نشده است؛ در حالی که همه شرکت های پخش دارو متصل به این سامانه هستند اما وزارت بهداشت و درمان زیر بار جایگزینی این شرکت ها با دانشگاه های علوم پزشکی نمی رود. چرا که این وزارتخانه اعتقاد دارد حذف دانشگاه های علوم پزشکی از این چرخه به مفهوم از بین رفتن نظارت وزارت بهداشت بر توزیع واکسن خواهد شد.

منبع: روزنامه خبرنگاران

cicagraphic.ir: مجله گرافیک | همه چیز درباره طراحی بصری و گرافیکی

cruisero.ir: کشتی کروز، نمایندگی کشتی کروز ایران، MSC، تور نوروز، بهار، تابستان، پاییز، زمستان کشتی کروز