آیا رشد بازار بورس خطرناک شده است؟
به گزارش مهسان بلاگ، افزایش قیمت ها در بازار سهام این روزها به مساله ای بحث برانگیز تبدیل شده است. رشد شاخص ها در بازار یاد شده طی ماه های اخیر در شرایطی اتفاق افتاده که بسیاری از شاخص های دنیای سهام طی ماه های گذشته شاهد افت جدی بودند و به علت تبعات مالی شیوع کرونا و همه گیری آن در سراسر دنیا بخش قابل توجهی از ارزش خود را از دست داده اند.
این اتفاقات در حالی اتفاق افتاده که بیشتر اقتصاد های مطرح جهان قبل از آغاز این بحران شرایط رو به رشدی داشتند و بسیاری از کارشناسان اقتصادی سال 2020 را برای آنان سال پر رونقی متصور بودند.
با این حال شاهد بودیم که اتفاقات اتفاق افتاده در ماه های اخیر سبب شد که این انتظارات به کلی دگرگون گردد و نه تنها شاخص های سهام که شاخص های اقتصادی نیز در این کشور ها دچار واژگونی شوند. همزمان با این تغییرات عمده در ایران اما شرایطی معکوس اتفاق افتاده است.
نگرانی کارشناسان اقتصادی در مورد تغییرات بورس
کشور در حالی ماه های گذشته را طی نموده که انتظار می رود تحت تاثیر همه گیر شدن بیماری کووید 19 صنایعی نظیر پتروشیمی با کاهش عایدی روبرو شوند؛ عاملی که می تواند به خودی خود تاثیر منفی بر شاخص های سهام و قیمت نماد های مربوطه در بورس و فرابورس بگذارد. با این حال آنچه که از ابتدای سال تا به امروز شاهد آن بودیم رونق روز افزون نماگرهای بازار سرمایه بوده است.
این رونق اگرچه برای بسیاری از فعالان بازار سهام امری مثبت و خوشایند است، اما تداوم آن بدون در نظر گرفتن تغییرات بنیادی و احتمالات پیش رو به امری بدل شده که بسیاری از کارشناسان اقتصادی را نگران نموده است.
کشور در حالی روزهای گذشته را طی نموده که جدی تر شدن عرضه دارایی های دولت در قالب صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله انتظاراتی جدی را برای خروج پول از شبکه بانکی به وسیله آحاد مردم و ورود آن به بورس تهران رقم زده است. چنین رویدادی اگرچه در نگاه نخست امری مبارک است و سهم تامین اقتصادی بازار سرمایه در کشور را افزایش می دهد اما در روی دیگر سکه ممکن است تقاضای جدیدی در بازار پول جهت دریافت نقدینگی از بانک ها ایجاد کند.
چنین اتفاقی در حالی رخ می دهد که در حال حاضر نیز بسیاری از فعالان بازار و کارشناسان بازار سهام بر این باورند که بسیاری از نمادهای بازار یادشده از حالت طبیعی خارج شدند و در قیمت های حبابی معامله می شوند.
روز گذشته شاخص کل بورس تهران از مقاومت 800 هزار واحدی نیز عبور کرد و با پیشروی 22 هزار و 702 واحدی که به ثبت رساند به سطح 820 هزار واحدی دست یافت. پیشروی یاد شده در حالی رخ می دهد که اگر در میانه سال گذشته از ورود این نماگر به کانال 600 هزار واحدی سخن می رفت بسیاری با دیده تردید با آن روبرو می شدند که چه بسا صعود به کانال یاد شده را غیر ممکن تلقی می کردند.
تازه کاران مراقب خرید و فروش سهام خود باشند
در همین باره یک اقتصاددان گفت: جمعیت قابل توجهی در کشور وجود دارد که هیچ شناختی از بازار سهام ندارند و فقط از شنیده ها و اخبار متوجه افزایش شاخص شده و می گویند ما نیز می توانیم در مدت چند ماه پولمان را چند برابر کنیم که این موضوع می تواند بسیار خطرناک باشد.
حامد قادرزاده در گفت وگو با ایسنا با بیان اینکه اقتصاد دارای دو بازار پول و سرمایه است اظهار کرد: پول بازار مربوط اعتبارات کوتاه مدت و سرمایه بازار مربوط اعتبارات بلند مدت است. وی اضافه کرد: رشد بازار سهام به علت شفافیت و نظام اقتصادی مشخصی که دارد امری مطلوب است، به این معنی که اگر بازار سرمایه به صورت واقعی رشد یابد موجب رونق اقتصادی در کشور می گردد. اما اینکه در حال حاضر افزایش شاخص بورس طی چندماه آن هم در شرایط رکود اقتصادی که در جهان حاکم است و شاخص های جهانی منفی و کاهشی است، در ایران به بالای 800 هزار واحد می رسد جای سوال و تردید دارد.
به گزارش ایسنا، این اقتصاددان در تشریح این تردید می گوید: در طول دو سه سال گذشته، در عرضه اولی ها که شرکت های دولتی و یا واحدهای بسیار بزرگی اقدام به عرضه سهام در بازار و تضمین آن می نمایند، معمولا کسانی که عرضه اولیه را خریداری نموده اند منتفع شده اند و درصد سودی هم که برای آنها معین می گردد بالاتر از نرخ بازار پول و نرخ بانکی است، این امر رونق خاصی را به بازار بخشیده است و معمولا کسانی هستند که با مبلغ های خیلی کم وارد این بازار شده اند. این استاد اقتصاد دانشگاه ادامه داد: اما آسیب پذیری خاصی در این بازار وجود دارد، به علت اینکه متاسفانه رشد بسیار سریعی در آن مشاهده می گردد و دولت هم از این بازار از دو سال پیش به طور جدی حمایت می نماید. قادرزاده گفت: چند ماه پیش زمانی که بحث کرونا هنوز خیلی در کشور مطرح نبود، شاخص بورس به زیر 300 هزار رسید که صف طولانی در عرضه سهام برای فروش به وجود آمد و این باعث شد که بسیاری از فعالیت های اقتصادی آسیب جدی ببیند.
این اقتصاددان معتقد است، افزایش شاخص بورس به علت عرضه سهام دولتی حتی به وسیله بانک ها موجب افزایش شدید شاخص بورس در بازار شده است که این امر از طرفی دیگر می تواند بازار پول را دچار فروپاشی کند.
وی اضافه کرد: فروپاشی بازار پول می تواند برای جامعه اقتصادی بسیار سخت باشد، چون دارایی های بانک قابلیت نقدشوندگی سریع ندارند و به عبارتی درجه میعان دارایی های بانک خیلی بالا نیست و بانک ها منابعی را که به صورت سپرده یا حساب های جاری در اختیار دارد به صورت های مختلف تخصیص می دهد؛ به طور مثال به صورت وام به متقاضیان می دهد که دارای سر رسید است و مادامی که سررسید نباشد بانک نمی تواند پول را به سرعت نقد کند.
قادرزاده گفت: اگر مردم برای انتقال به بازار سرمایه به سیستم بانکی هجوم بیاورند و بخواهند بانک ها را خالی از پول نمایند، واحدهای کوچک اقتصادی را که در بورس نیستند مورد آسیب قرار داده و بعلاوه موجب اوریب اقتصادی جدی خواهند شد، چرا که حتی در برترین حالت اگر شرکت های بزرگ در 6 ماه الی یک سال بتوانند افزایش ارزش داشته باشند، بعدا به صورت جدی دچار آسیب خواهند شد، چون واحدهای کوچک، آسیب دیده اند و امکان افزایش تقاضای محصولات ارایه شده از سوی واحدهای بزرگ در بازار فراهم نمی گردد و با رکود روبرو خواهد شد.
به طور مثال در بخش کشاورزی فراوری انبوهی وجود دارد اما وقتی که نمی تواند فروش خوبی در بازار داشته باشد با کاهش قیمت در بازار روبرو خواهد شد که این امر ورشکستگی اقتصادی را در پی دارد.
وی ادامه داد: فرایند در سیستم های بسیار بزرگ اقتصادی هم به همین صورت است، چون شرکت هایی وارد بورس شده اند که دارای سیستم اقتصادی شفافی بوده و توانسته اند خود را به بورس ثابت نمایند و از حالت خاص به حالت عام در بیایند و امکان فروش اوراق داشته باشند. بر همین اساس در حال حاضر بیشتر اوراق در بازار خرید و فروش می گردد و عرضه کالا در بازار کمتر مشاهده می گردد. این اقتصاددان، معتقد است، متاسفانه جمعیت قابل توجهی در کشور وجود دارد که هیچ شناختی از بازار بورس ندارند و فقط از شنیده ها و اخبار متوجه افزایش شاخص شده و می گویند ما نیز می توانیم در مدت چند ماه پولمان را چند برابر کنیم که این موضوع می تواند بسیار خطرناک باشد.
قبل از ورود به بورس با کارشناسان مشورت کنید
وی توصیه کرد، کسانی که می خواهند وارد بورس شوند باید با کارشناسان اقتصادی و اقتصادی مشاوره نمایند. قادرزاده تشریح کرد: بازار بورس دارای شاخص عمومی و شاخص شرکت های مبدأ است، لذا باید افراد دقت نمایند که از سهام کدام شرکت می خواهند خرید نمایند چون کار بسیار پر ریسکی در شرایط فعلی است، چرا که اگر بازار بورس حالت ثبات و عادی داشت، برترین بازار برای سرمایه گذاری بود اما این افزایش قیمت جای تردید و دقت در آنالیز دارد.
به ویژه ما که عرضه تقاضای خاصی در بازار به علت افت شدید شرایط اقتصادی مردم نداریم و بیشتر مردم در پی خرید کالاهای ضروری هستند، این امر می تواند آسیب جدی در آینده بر بخش های مسکن و فراوری کالاهای دیگر وارد کند و توصیه می گردد مردم با دقت بیشتری وارد این بازار شوند.
وی یادآور شد: چه بسا همانطور که موسسات اعتباری بانکی در کشور افول شدید پیدا کرد و برای دولت پرهزینه شد، همین سیاست حمایتی که مردم به بورس روی آوردند نیز چنانچه پول ها در این قسمت بیش از حد انباشته گردد و نتواند سوددهی ایجاد کند، همان افول را تجربه کند.
منبع: مجله انگیزهfungroups.ir: گروه سرگرمی، مجله و انجمن سرگرمی
namit.ir: نامیت | مجله بازاریابی و مدیریت بازار