تحلیل سامانه های بارشی که منجر به سیل ایران شد - مهسان بلاگ

باقر قرمزچشمه در گفت وگو با خبرنگاران با اشاره به اینکه طی 26 اسفند 1397 تا 12 فروردین 1398، سه سامانه بارشی کشور را فراگرفت که ناشی از ورود توده های عظیم بارشی از دریای سیاه و مدیترانه بود،اظهارکرد: در سامانه بارشی 26 تا 29 اسفندماه شمال شرقی کشور به ویژه استان گلستان متأثر شد. آنالیز بارش ایستگاه های گلستان نشان می دهد که طی این سامانه بارشی، بیشترین مقدار بارش 166.4 میلی متر در بندرترکمن و کمترین مقدار 249 میلی متر در رامیان ثبت شده است.

وی با بیان اینکه بارش گلستان دوره بازگشت بالایی داشته است، گفت: وقوع چنین سیل هایی در استان گلستان طبیعی و قبلاً هم تجربه شده است حتی مقایسه بارش های اخیر با آمارهای بلندمدت ایستگاه های گلستان نشان می دهد که در گذشته عددهای بالاتری نسبت به مقدار بارش های اخیر به ثبت رسیده است.

مدیر گروه هیدرولوژی و توسعه منابع آب پژوهشکده خاک و آبخیزداری با اشاره به اینکه سامانه بارشی 3 تا6 فروردین 1398 بخش جنوب غربی کشور و استان های خوزستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و لرستان را در برگرفت، توضیح داد: بر اثر فعالیت این سامانه بارشی، بیشترین و کمترین بارندگی به ترتیب در ایستگاه های کوهرنگ با 283 میلی متر و ایمان آباد لرستان با 163 میلی متر گزارش شد. آنالیز آمارهای درازمدت ایستگاه های این مناطق بیانگر آن است که در سال های قبل حداکثر بارش ثبت شده، تا دو برابر بارش های فروردین امسال بوده است بنابراین بارش هایی با مشخصات سامانه بارشی فروردین امسال قبلاً هم رخ داده است.

قرمزچشمه با اشاره به اینکه سامانه بارشی سوم در روزهای 10 تا 12 فروردین استان های ایلام، لرستان، همدان و بخش هایی از چهارمحال و بختیاری و کرمانشاه را تحت تاثیر قرار داد و مرکز سامانه بارشی استان لرستان بود، گفت: در این سامانه ایستگاه های آبدانان ایلام با 216 میلی متر و آران غرب کرمانشاه با 151 میلی متر بیشترین و کمترین بارش را دریافت کردند. آنالیز ها حاکی از آن است که بارش حاصل از سامانه اخیر در ایستگاه آبدانان نسبت به حداکثر بلندمدت تا حدی بیشتر بوده است و تقریباً می توان ادعا کرد که این میزان بارش در طول دوره 40 سال گذشته کم سابقه بوده است.

به گفته این کارشناس پژوهشکده خاک و آبخیزداری، آنالیز سامانه های بارشی فعال در کشور طی روزهای آخر اسفند 97 و فروردین 98 نشان می دهد که به جز سامانه بارشی سوم (10 تا 12 فروردین)، دو سامانه بارشی ابتدایی در طول سال های گذشته سابقه داشته است البته نکته قابل تأمل در مورد سیل های جنوب غرب کشور و به خصوص حوضه کرخه، دز و کارون، آن است که دو واقعه بارشی به فاصله کمتر از پنج روز رخ داد همچنین در دو سامانه بارشی 3 تا 6 و 10 تا 12 فروردین که در منطقه غرب رخ داد، مقدار بارش سامانه دوم (3 تا 6 فروردین) بیشتر بود و قاعدتاً باید رواناب و سیل ناشی از آن بیشتر می شد درحالی که سامانه بارشی سوم در حوضه کرخه و دز به خصوص کشکان باعث وقوع سیلاب با دوره بازگشت بسیار بالا شد.

این عضو هیأت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری در پاسخ به این پرسش که چرا سامانه بارشی دوم باعث بروز سیلاب های مخرب شد؟ گفت: بر اساس علم هیدرولوژی، علت اصلی و طبیعی این سیلاب، بارش روزهای قبل و ذوب شدن برف به همراه بارش شدید بود. یکی دیگر از علل وقوع سیلاب با شدت بالا در منطقه، دستکاری های انسانی و تبدیل اراضی جنگلی و مرتعی به اراضی دیم و کاهش پوشش گیاهی در منطقه است. کشت غالب دیم جنوب غرب کشور که گندم و نخود است و در این فصل در مرحله ابتدایی رویشی خود واقع شده است، توانایی کاهش نیروی بارش را ندارد بنابراین خاک به شدت بر اثر برخورد باران فرسایش پذیر می گردد. به همین دلیل هم سیلاب رخداده به شدت گل آلود بود.

قرمزچشمه در انتها با بیان اینکه خسارات وارده بر اثر سیل های اخیر ناشی از سه عامل کلیدی است، گفت: کم توجهی مسئولان به مطالعات و پژوهش های صورت گرفته در معین حد بستر و حریم رودخانه ها، بی توجهی به توصیه های آبخیزداری در بالادست رودخانه ها و در نهایت بی توجهی به هشدارهای هواشناسی و مدیریت نامناسب سدهای بالادست و تعلل در پیشگیری از ورود سیلاب به مناطق مسکونی شهری و روستایی باعث ویرانگرتر شدن سیل های اخیر شد.

dorezamin.com: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور لحظه آخری، تور ارزان، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه