خبرنگاران اقتصادان: دیپلماسی فعال برای پیشگیری از خطرات پسا کرونا بکار گرفته گردد - مهسان بلاگ

سید عبدالحسین ساسان روز آدینه در گفت و گو با خبرنگار خبرنگاران درباره زیست در دوران کرونا با اشاره به جاده ابریشم جدید، اظهارداشت: ما این جاده را از دست دادیم ولی برای پیشگیری از خطرات آینده لازم است راه دیپلماسی فعال بکار گرفته گردد.

وی با بیان اینکه دیپلماسی کشورمان در 20 سال گذشته خواب بود و اکنون لازم است که از خواب بیدار گردد و همه موانع ارتباط با کشورهای شمال ایران را مرتفع کند، گفت: ما برای کاهش فقر باید از طریق دیپلمات ها وارد شویم تا با ارتباط با کشورهای شمال ایران، چند کریدور به سمت راه ابریشم ایجاد کنیم تا بتوانیم هر طور که هست از جریان کالا، سرمایه و اشتغال که در آینده جاده ابریشم ایجاد می نماید و گسترش می دهد حتما برخوردار شویم و این کار را باید بدون اتلاف وقت، انجام دهیم.

این اقتصاددان با بیان اینکه در دنیای آینده شاید تا هفت یا هشت سال دیگر، جاده ابریشم جدیدی که توسط چین ایجاد شده است رونق بسیار زیادی می گیرد، توضیح داد: اکنون تجارت و فراوری بسیار زیادی در حاشیه این جاده در حال شکل گیری است و کشورهای بسیاری با توجه به اینکه ایجاد اشتغال برای آنها مهم است، دیپلماسی قوی بکار گرفتند تا این جاده را هرچه بیشتر به سرزمین خود نزدیک نمایند یا حتی آن را از کشور خود عبور دهند درحالیکه ما روابط بسیار خوبی با چین داشتیم اما از این موضوع غفلت کردیم و دیپلمات های مطلع نداشتیم.

به گفته وی، دولت باید در دوران پسا کرونا، وزارت امور خارجه را از این شرایط کنونی خارج کند و استراتژیست های عظیمی در آنجا مستقر کند در غیر این صورت، بیکاری و فقر کشور را به شدت گرفتارتر خواهد نمود.

وی با بیان اینکه باید امید داشته باشیم که در انتخابات در پیش روی امریکا، دولت جدیدی در این کشور سر کار بیاید و دیپلماسی ایران در این زمینه قوی تر عمل کند، اظهارداشت: شیوع بیماری کرونا به ما درس های زیادی داد از جمله اینکه همانطور که بحث بهداشت و درمان کشورها بهم گره خورد، اقتصاد دنیا بهم گره خورده و وقتی در بحث بیماری از همه کشورها اثر می پذیریم در اقتصاد هم همینطور است بهمین دلیل لازم است که به سمت دیپلماسی فعال حرکت کنیم و از دولت و وزارت امور خارجه می خواهیم نهال دوستی بکارند.

ساسان با تاکید بر اینکه دولت ها باید همواره برای بدترین شرایط برنامه ریزی نمایند، اضافه نمود: در دوره نخست دولت آقای روحانی بودجه ها به شدت برای گسترش بیمارستان ها و خرید تجهیزات پزشکی هزینه شد که بعضی از نمایندگان مجلس و حتی مردم نسبت به آن اعتراض کردند در آن روزها کسی نمی دانست که بیماری کرونا در پیش رو است ولی پیش بینی هایی که آن روزها و در زمان تصدی وزارت آقای قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت وقت می شد، باعث شد تا ایران در دوران کرونا در دنیا، درخشش خوبی داشته باشد؛ هرچند فداکاری و تعهد کادر درمانی در این موضوع تاثیرگذار بود اما بدون شک گسترش بیمارستان ها و تجهیزات پزشکی در مقابله با کرونا، تاثیر انکارناپذیری داشت.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی تاکید نمود: دولت ها باید همواره برای بدترین شرایط برنامه ریزی نموده و فرض نمایند که شرایط مخاطرات به مراتب بدتر می گردد؛ در زمان حاضر دولتمردان باید فرض را بر این بگذارند که کرونا 2 سال طول می کشد و این ویروس بعدا به اشکال دیگر جهش می یابد بنابراین باید خودشان را برای آن شرایط آماده نمایند.

وی یکی از این شرایط که باید در نظر گرفته گردد را حجم عظیم بیکاران فعلی و بیکارانی که از قبل داشته ایم، خواند و گفت: دست کم 50 درصد از بیکاران در استان اصفهان دانش آموخته هستند که خطر انفجار بالقوه ایجاد می نماید؛ از طرفی فقر و عواقب فقر مانند کاهش ازدواج و بچه دار شدن، خطرهای دیگری بهمراه دارد بهمین دلیل دولت باید به کارآفرینی دولتی بپردازد یعنی یک سری افراد نابغه را بکار گیرد تا راهکار ها یا برنامه های عمرانی برای نجات آینده اقتصاد از فقر و بیکاری ارایه نمایند.

وی با بیان اینکه ما تنها کشوری هستیم که به آب های آزاد راه داریم اما برنامه های عمرانی در کنار این دریاها نداریم، اضافه نمود: بهمین دلیل پیشنهاد به دولت این است که سریع اقدام نموده و به عمران و آبادی جنوب ایران بپردازد؛ در آینده به احتمال زیاد صنایع غذایی بخصوص شیلات و دریایی رشد می یابد که بسته بندی آنها اهمیت خاصی دارد بهمین دلیل احتیاج است که دولت با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در این زمینه وارد گردد.

این اقتصادادان با تاکید بر اینکه دولت باید با بخش خصوصی وقت بگذارد و از آنها بپرسد که چه کار کنیم، ادامه داد: به عنوان مثال از آنها بپرسد که چه کار کنیم که بخش شیلات در جنوب و شمال کشور توسعه یابد؛ دولت باید کمبودهایی که برای توسعه شیلات در کشور وجود دارد را ببیند و برطرف کند.

به گفته وی اقتصاددانانی که فرایند اقتصاد دنیا را مطالعه می نمایند به این نتیجه رسیدند که در آینده صنایع دریایی سالم و ارگانیک با بسته بندی بهداشتی، بازار بسیار دارد بهمین دلیل ما نباید این بازار را از دست بدهیم و تا فرصت داریم آن را در اختیار بگیریم.

این اقتصاددان درباره اینکه همه گیری کرونا چه تغییرات اقتصادی در اصفهان ایجاد کرد، اظهارداشت: کرونا به طور تقریبی به همه بخش های اقتصادی استان لطمه وارد کرد، به بعضی از بخش ها بیشتر و به بعضی دیگر تا حدودی کمتر.

وی، بخش هایی که در این بحران بطور مستقیم آسیب دیدند را رستوران ها، هتل ها، حمل و نقل، باشگاه های ورزشی و بدنسازی، آژانس های مسافرتی، کاروان های زیارتی اعم از زیارت عتبات عالیات، سازمان حج و زیارت، کاروان های حج، سینماها، کنسرت ها، تئاترها و قطار شهری(مترو) خواند و اضافه نمود: هرکدام از بخش های صنعتی یا خدماتی که احتیاجمند اجتماع انسان ها بودند به شدت و بطور مستقیم آسیب دیدند ولی همه صنایع استان افزون بر صنایع و بخش هایی که مستقیم آسیب دیدند بطور مستقیم به درجات زیاد تا کمتر آسیب دیدند حتی رسانه های کاغذی که در مدت قرنطینه منتشر نمی شدند و پس از آن با تیراژ بسیار اندک منتشر می شوند از ویروس کرونا آسیب دیدند.

ساسان ادامه داد: در استان اصفهان حدود 60 هزار نفر برای بیمه بیکاری ثبت نام کردند که برای این استان چندان غیر منتظره نیست زیرا شهرهایی مانند اصفهان و کاشان از مراکز عمده گردشگری در کشور هستند و بنابراین بیش از سایر شهرستان های استان آسیب دیدند بویژه هتل ها، مراکز گردشگری و صنایع دستی آنها که با کاهش یا حتی عدم تقاضا روبرو شدند.

وی با اشاره به اینکه مشاغل خرده فروشی بسیار زیاد آسیب دیدند، توضیح داد: برآورد دقیقی از میزان آسیب ها به تک تک سازمان ها و مشاغل به تفکیک استانی منتشر نشد و اگر بخواهیم شهرهای شبیه اصفهان را مقایسه کنیم، شهرداری مشهد نمونه بسیار خوبی است؛ معاونت اقتصادی و پشتیبانی شهرداری مشهد گفت که بیش از یکهزار میلیارد تومان خسارت به این سازمان وارد شد و شهرداری منطقه 6 تهران که حدود یک پنجم کلانشهر اصفهان است گفت که در سال 98 فقط حدود 280 پروانه ساختمان صادر نموده درحالیکه در سال پیش از آن حدود سه هزار پروانه ساختمانی صادر نموده بود یعنی به کمتر از یک دهم رسیده است.

این اقتصاددان با بیان اینکه اصفهان جزو استان هایی است که بخش عمده صنایع ساختمانی آن آسیب دید، اضافه نمود: بدیهی است که تفکیک آسیب ناشی از رُکود و تحریم اقتصادی که پیش از کرونا رخ داد از آسیب کرونا که در سه ماهه آخر سال 98 روی داد احتیاج به مطالعات عمیق تر و دقیق تری دارد.

وی درباره تاثیر همه گیری کرونا بر اقتصاد ملی توضیح داد: برآوردی بین 20 تا 30 میلیارد دلار آسیب به فراوری ناخالص ملی ایران پیش بینی شده است که پس از کرونا و در امسال وارد خواهد شد؛ این آسیب در صنعت نفت و بنزین بدنبال کاهش کار اتوبوس ها و تاکسی ها مشهود بود؛ پس از آن نیز در استخراج نفت که تقاضا برای آن در سراسر دنیا آسیب دید و کشورمان از این کاهش تقاضا طبیعتا زیان بسیاری متحمل شد بطوریکه حتی در برهه ای از زمان، قیمت نفت، منفی شد که این آسیب به بخش نفت ایران، وحشتناک بود.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی اضافه نمود: بدتر از آن در دوران پسا کرونا این است که ما معادن دیگر را جایگزین نفت کردیم و انتظار می رود خسارت عظیمی به معادن ایران وارد شده باشد؛ دولت برای جایگزینی درآمد از دست رفته نفت ناگزیر به اعطای تسهیلات هرچه بیشتر برای استخراج سایر معادن شده است.

وی ادامه داد: از طرف دیگر، هزینه های فراوری در استان ها و سطح ملی افزایش یافته به عنوان مثال اداره ها تعطیل شدند اما باید حقوق کارکنان خود را می پرداختند، همچنین تعطیلی های ناشی از مراقبت ها و فاصله گذاری اجتماعی و تاثیر آن در بخش های مختلف مانند تعطیل شدن سرویس های حمل و نقل، همه و همه هزینه های فراوری را به شدت بالا برد.

ساسان با اشاره به اینکه توان اقتصادیاتی یا گنجایش اقتصادیاتی به شدت در کشور پایین آمده است که بین 29 تا 31 درصد کاهش برای آن پیش بینی می گردد، گفت: دولت مجبور است که این اقتصادیات ها را به هر طریق ممکن وصول کند زیرا هزینه های بودجه را بر اساس آن اقتصادیات ها پیش بینی و ایجاد تعهد نموده است.

وی با بیان اینکه به نظر می رسد کسری بودجه در سال 99 بسیار زیاد خواهد بود، اعلام نمود: بودجه سال 99 قبل از موضوع شیوع بیماری کرونا نیز با کسری روبرو بود که هم اکنون با پایین آمدن توان اقتصادیاتی، این کسر بودجه عمیقتر خواهد شد همچنین بسیاری از صنایع اگر بنا باشد که هزینه های بالاسری آنها مانند اقتصادیات و بیمه افزایش یابد، احتمالا ورشکست یا حتی تعطیل می شوند.

این اقتصاددان درباره تغییرات پایدار ناشی از همه گیری کرونا، تاکید نمود: این تغییرات منجر به فقر عمومی خواهد شد؛ همه مسائل و تغییراتی که ابعاد فقر را در کشور گسترش می دهند و تعمیق می بخشند به ناگزیر آثار و پیامدهای فقر را در بلند مدت به بار می آورند.

وی با بیان اینکه در سال 1389 حدود 890 هزار زوج در کشور ازدواج کردند اما این تعداد در سال گذشته به 550 هزار رسید یعنی حدود 40 درصد کاهش و در هر سال 6 درصد از میزان ازدواج کاسته می گردد، توضیح داد: از این آمار می توان نتیجه گرفت که در آینده نرخ تشکیل خانواده به شدت کاهش خواهد یافت و تعداد موالید نیز کمتر خواهد شد.

به گفته وی، نمی توان با شعار گفتن یا روش ها و سیاست هایی مانند پرداخت یارانه، زاد و ولد را افزایش داد زیرا در این صورت فقط در روستاها یا مناطق کوهستانی که به درآمد ناشی از یارانه فرزندان خود احتیاج زیادی دارند با افزایش موالید رو به رو خواهیم شد بنابراین کشورمان افزون بر آسیب هایی که از جهات گوناگون دیده است، اسیر آسیب افزایش جمعیت بدون امکانات آموزش، بهداشت و تغذیه خواهد شد.

ساسان ادامه داد: تغییرات بوجود آمده بر اثر کرونا باعث می گردد که فقر در آینده افزایش یابد و اینقدر این شرایط ادامه می یابد که در 30 سال آینده، نیروی جوان کافی برای کار کردن در صنایع و کارخانه ها نخواهیم داشت مگر آنکه هر چه زودتر برای فقر زدایی واقعی چاره ای اندیشیده گردد در غیر این صورت وقتی آمارهای کاهش ازدواج و موالید را به سال های آینده تعمیم می دهیم با شرایط بسیار خطرناک روبرو می شویم خواه کرونا و هر عامل دیگری که فقر را افزایش دهد، آثار زیان باری در طول 30 سال آینده از خود به جا می گذارد.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی تاکید نمود که اگر برای کاهش فقر اقدامی نگردد به عنوان یک ملت در معرض نابودی قرار می گیریم و هیچ راهی نیست جز آنکه چاره اساسی برای کاهش فقر اندیشیده گردد.

وی همچنین با بیان اینکه بشریت فجایع عظیمتر از کرونا را هم تجربه نموده است، گفت: نزدیکترین آن به دوران ما، شیوع آنفلوآنزای اسپانیایی بود که پس از جنگ دنیای دوم رخ داد و این ویروس حدود یک سوم جمعیت کل دنیا را دچار و گرفتار کرد و حدود 50 تا 100 میلیون کشته بهمراه داشت.

ساسان اضافه نمود: اگر اکنون کرونا را با آن فاجعه مقایسه کنیم ممکن است بگوییم بحران کرونا به عظیمی فاجعه آنفلوآنزای اسپانیایی نیست اما واقعیت این است که هر بحرانی با هر اندازه ای که بروز کند، تغییرات اساسی در دنیا ایجاد می نماید به عنوان مثال پس از فوت پیامبر اکرم (ص) و در زمان حکومت بنی امیه، دنیاگشایی اعراب شروع شد و سپاه 2 امپراتوری عظیم دنیا یعنی ایران پیش از اسلام و روم شرقی بدلیل شیوع بیماری های وبا و طاعون بشدت آسیب دیده بودند و جمعیت آنها از بین رفته بود، به همین دلیل آنها از بنی امیه شکست خوردند و این امپراتوری ها نابود شدند یا در مثال دیگری می توان به انقلاب مشروطیت ایران اشاره نمود که 2 سال پس از شیوع گسترده بیماری وبا رخ داد و مقدمات این انقلاب را فراهم کرد.

وی ادامه داد: بطور قطع می توان گفت که کرونا آثار زیادی به بار می آورد که همه آنها را نمی توانیم پیش بینی کنیم اما بعضی از مواردی که پیش بینی شده است، آسیب دیدن شدید بهداشت روانی جامعه در صدر آن می باشد زیرا دوران قرنطینه آثار روانی زیادی بر مردم بخصوص بر طبقه فقیر ایجاد نموده است زیرا در خانه یا آپارتمان های بسیار کوچک و با تعداد فرزندان زیاد، مهار و کنترل آنها بسیار سخت بوده است.

این استاد اقتصاد، تاثیر دیگر کرونا را در افزایش مصرف آب آشامیدنی و بهداشتی عنوان و اضافه نمود: با توجه به محدودیت های منابع آبی در آینده به احتمال با بحران کمبود آب بویژه در شهرهایی مانند اصفهان روبرو خواهیم شد.

وی با بیان اینکه درآمد مراکزی مانند شهرداری ها بدلیل کاهش ساخت و سازها، پایین آمده درحالیکه مخارج آنها افزایش یافته است، توضیح داد: بهمین دلیل شهرداری ها اعلام می نمایند که برای مجوزهایی مانند انتها کار، تخفیف می دهند که همین تخفیف ها یا اصطلاحا بسته های حمایتی، شهرهای عظیم را در آینده دچار مسائل عدیده خواهد نمود زیرا با ساخت و سازهایی روبرو می شویم که اصول شهرسازی در آنها ممکن است رعایت نشده باشد در نتیجه خانه های کم کیفیت و متراکم ایجاد می شوند در حالیکه کرونا به ما آموخت که هرچه تراکم ساختمانی بیشتر باشد اشاعه بیماری افزایش خواهد یافت.

ساسان اعلام نمود: خرده فروشی ها در زمان حاضر فعالیتی ندارند به همین نسبت درآمد دولت و شهرداری ها از محل اقتصادیات، عوارض ارزش اضافه نموده و درآمدهای دیگر کاهش می یابد.

وی با بیان اینکه تغییرات مثبتی برای همه گیری کرونا پیش بینی می گردد، اظهارداشت: می توان آنها را فرصت های جدید نامید از جمله خدمات دیجیتال یا بازرگانی الکترونیک که به شدت در دنیا اوج گرفته است و حتی از فناوری های جدید مانند پهپادها استفاده شده که منجر به رشد این صنعت شده است؛ اگر کرونا ادامه یابد در آینده بخش عظیمی از صنعت پهپاد رشد می نماید و بسیاری از خرده فروشی ها که نمی توانند از این پیشرفت ها استفاده نمایند نابود شده و به دست فروشگاه ها یا توزیع نمایندگان عظیم می افتند که از طریق پهپادها یا وسایل دیگر خدمات خود را ارایه می نمایند.

این اقتصاددان اعلام نمود: در دوران شیوع کرونا، دورکاری و نرم افزارهای مختلف رشد نموده و پلتفرم های اجتماعی بسیاری عرضه شدند که در آینده، کار آنها رونق می یابد و اشتغال در آنها بالا می رود؛ این احتمال وجود دارد که شرکت های دانش بنیان ایران پس از کرونا رشد نمایند بویژه در زمینه ساخت تجهیزات پزشکی و پیشگیری و زمینه های جدیدی که در دنیا ایجاد شد مانند دورکاری ، دور درمانی و دور آموزی.

وی توضیح داد: دور درمانی مانند دورکاری است اما در بخش پزشکی به این شکل است که احتمالا نرم افزارها و فناوری های مراقبت پزشکی به شدت افزایش می یابند همانند ساعت های الکترونیک که بطو مرتب شرایط سلامت افراد را گزارش می دهد؛ بازار این محصولات در آینده بسیار رونق می گیرد و هر کشوری که زودتر اینترنت را گسترده تر کند و دور درمانی را وارد مدار نماید، برنده است.

ساسان اضافه نمود: در آینده ویزیت پزشکان یا درمانگاه ها بصورت الکترونیکی خواهد بود و حتی بصورت دیجیتالی و مجازی از بیماران توضیح حال گرفته خواهد شد و نسخه به داروخانه می رود و داروخانه ها می توانند با سرویس های مختلفی دارو را به دست بیمار برسانند لذا داروخانه ها باید خود را به پیشرفته ترین شبکه ها و پایگاه های دور درمانی مجهز و متصل نمایند.

ویروس کرونا از زمستان پارسال از کشور چین به دیگر کشورهای دنیا سرایت کرد و ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع را تحت تاثیر قرار داد.

تا به امروز بیش از 140 هزار نفر در کشور بطور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شدند و تعداد جان باختگان کرونا افزون بر هشت هزار نفر رسیده است.

مجله ابوذریون: نگاهی اجمالی به رویدادهای روز ایران و جهان

عکسفا: مجله عکسفا، عکسها و رویدادهای اخیر دنیا