زیان مردم در سایه عدم شفافیت تالار شیشه ای، چه کسانی پشت پرده ریزش شاخص بورس نشسته اند؟!
به گزارش مهسان بلاگ، افت شاخص بازار سرمایه در حالی به چهارمین هفته متوالی خود وارد می گردد که شبهات زیادی از سودجویی حقوقی ها به یاری مدیران دولتی از مردم دعوت شده به بورس وارد است.
گروه اقتصادی خبرنگاران- سینا احدیان؛ ریزش های اخیر بورس که از بیستم مرداد آغاز شد و در فرایندی بی سابقه وارد هفته چهارم خود شده است بسیاری از علاقه مندان و تازه واردانی را که با تشویق ها و تحریک های مکرر دولتمردان و مسئولان ارشد کشور به تازگی با سرمایه های هر چند اندک وارد بازار شدند متضرر، دلسرد و نگران نموده است.
مردمی که با نگرانی از دست رفتن ارزش پول خود در سایه شوم تورم 40 درصدی و وعده راهنمایی نقدینگی به سمت فراوری و رونق فعالیت های مولد و تامین اقتصادی شرکت های فراوریی وارد بازار سرمایه شدند امروز با پودر شدن نیمی از سرمایه های خود به نگرانی آن ها اضافه شده و دیگر به بازاری که به تازگی پناهگاهی برای حفظ قدرت خرید خود تلقی نموده بودند اعتمادی ندارند.
طبق اعلام وزارت اقتصاد در آخرین آمار بیش از 48.5 میلیون کدبورسی جدید در امسال صادرشده است که اگر تعداد دارندگان کد بورسی در سال های گذشته را به آن اضافه کنیم اکنون بیش از 53 میلیون کد بورسی وجود دارد. به گفته هامونی مدیرعامل شرکت فرابورس بجز دارندگان سهام عدالت در حال حاضر بیش از 15 میلیون کد بورسی فعال وجود دارد که به معنی معامله کردن این تعداد در بازار است؛ بنابراین از آمار مطرح شده در رابطه با تعداد فعالان بازار سرمایه و ورود بیش از 1000 میلیاردی روزانه به بورس در روز های کاری سال 99 که جمعا به گفته رئیس سازمان بورس در 5 ماهه اول سال به 110 هزار میلیارد تومان رسیده است و دغدغه مردم در فضا های عمومی جامعه و فضای مجازی به خوبی نشان می دهد که بازار سرمایه در ایران فراگیر شده و از اهمیت دو صد چندانی نسبت به گذشته برخوردار است.
بیشتر بخوانید:وعده مجدد رئیس کل بانک مرکزی برای کنترل تورم! / بورس به داد همتی رسید
جزئیات کامل ETF جدید دولتی / آنچه باید برای خرید پالایشی یکم یا دارادوم بدانید
عوامل بسیاری را می توان برای ریزش های اخیر که اکنون وارد هفته چهارم آن شده ایم برشمرد که همگان کم و بیش از آن باخبر شده اند، اما بخشی از این دلایل به سازمان بورس و عملکرد مدیران آن برمی گردد که شائبه تعارض منافع و رانت و فساد و سواستفاده حقوقی ها با یاری دولتی ها را در جامعه بوجود آورده است و البته در مقابل مدیران سازمان بورس و مسئولین دولتی تنها سکوت نموده اند. جالب آنکه مرجعی رسمی، مستقل و متخصص برای رسیدگی به شکایت از سازمان بورس و عملکرد مدیران آن یا فساد های احتاقتصادی در این بازار و یا ضعف عملکرد نهاد ناظر وجود ندارد.علی مروی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه شریف و رئیس اندیشکده حکمرانی شریف معتقد است: علیرغم اینکه شفافیت اصلی ترین شعار بورس و بازار سرمایه ست، اما نهاد متولی این بازار یکی از غیرشفاف ترین موجودات اقتصادی کشور است. توجیه دوستان بورسی برای عدم شفافیت هم عدم الزام قانونی سازمان بورس به این کار است!
ممکن است دوستان سازمان بورس ما را برای ابراز شکایت به هیات داوری این سازمان یا سامانه شکایات ارجاع بدهند. منتهی مشکل این است که این ها هم متعلق به خود سازمان بورس است و از قدیم داریم که چاقو هیچ وقت دسته خودش رو نمی بره
تنها مرجع رسمی برای این شکایت از سازمان بورس، دیوان عدالت اداری است که با توجه به تخلفات پرتعداد دستگاه های اجرایی کشور، عموما شکایت از سازمان وارد فرایندی زمان بر و غیرموثر می گردد.
در گزارش دیگری به طور مفصل به دلایل وجود معضل تعارض منافع و حضور مدیران دولتی در صندوق ها و کارگزاری ها و شرکت های خصوصی فعال و ذی نفع در بازار سرمایه خواهیم پرداخت، اما در هر صورت آنچه که در فضای مجازی و از طرف بسیاری از مردم و کارشناسان مطرح می گردد شائبه سواستفاده حقوقی ها و دخالت های هدفمند دولت در بازار است که تنها با یک واکنش وزیر اقتصاد آن هم بعد از سه هفته را به دنبال داشت. فرهاد دژپسند در این رابطه گفت: دولت هیچ دخالتی در بورس ندارد و اینکه گفته گردد دولت در این بازار دستکاری می نماید حرف درستی نیست. چرا که دولت نفعی از بازار نمی برد. این صحبت ها درحالی است که وزیر اقتصاد تنها به حرف اکتفا نموده و برای اثبات ادعای خود شفاف سازی نمی نماید!
بیشتر بخوانید:بورس گرفتار آزمون خطا دولتمردان / بی برنامگی عامل تشدید اُفت شاخص
اصلاح بازار یا اجبار تحمیلی؟! / تشدید بی اعتمادی سهامداران در سایه سردرگمی سازمان بورس
آقای بورس در ایران هم مانند سایر بخش های اقتصادی دولت است. بسیاری از شرکت های حاضر در بازار سرمایه به ویژه شرکت های عظیم و شاخص ساز دولتی بوده و بیش از 80 درصد سهام آن ها در اختیار سهامداران عمده یا اصطلاحا غیر شناور است و طبق برآورد ها بیش از 75 درصد سرمایه بازار متعلق به 30 شرکت عظیم است بنابراین بخش خصوصی و سهامداران حقیقی نقش بسیار کمرنگی در بازار بازی می نمایند. گرچه همین سهامداران حقیقی بخش قابل توجهی از معاملات روز بازار را پوشش می دهند، اما باید توجه داشت که بخشی از خود همین حقیقی ها احتمالا مربوط به مدیران صندوق ها، یا حقوقی ها و کارگزاری ها و یا وابستگان به آن هاست و بخش دیگر حقیقی های واقعی و سرمایه داران خرد هستند که عموما دنباله رو همین حقوقی های حقیقی نما و حقوقی های لیدری هستند که در بازار صف های سنگین فروش را در افت شدید شاخص از یکماه پیش رقم زدند بنابراین گره زدن ریزش های اخیر به هیجانی رفتار کردن مردم تنها بازی با کلمات و گمراه کردن افکار عمومی از واقعیت به نظر می رسد. اگر مدیران بورسی و بازیگران اصلی بازار یعنی حقوقی ها نظری غیر از این دارند می توانند به راحتی خرید و فروش های خود را از اواسط مرداد ماه شفاف نمایند و به این شبهه که با نوسان گیری سرمایه های مردم را به جیب خود منتقل کردند خاتمه دهند.شاهین چراغی؛ عضو شورای عالی بورس هم گفت: افشای ریز معاملات لحظه ای حقوقی ها می تواند موجب تقارن اطلاعاتی و جلوگیری از بروز شایعات گردد.
نکته دیگری که برای همگان تعجب برانگیز است عدم اجرای قانون نوسان های 20 درصدی و 50 درصدی در روز های منفی متوالی برای بیشتر سهم های بازار است! طبق ماده 17 مکرر دستور العمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران، در صورتی که قیمت خاتمهی نماد شرکتی طی 5 روز معاملاتی متوالی، در دامنه عادی نوسان قیمت (5- درصد تا 5+ درصد) بیش از 20 درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، سازمان بورس موظف است نماد را متوقف و بعد نسبت به آن معین تکلیف نماید.
طبق ماده 17 مکرر 1 دستور العمل اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران، در صورتی که قیمت خاتمهی سهم طی 15 روز معاملاتی متوالی، در دامنه عادی نوسان قیمت (5- درصد تا 5+ درصد) بیش از 50 درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، سازمان بورس موظف است، در اولین زمان ممکن از لحاظ فنی، نماد معاماتی را متوقف نموده (توقف 50 درصد در بورس) و از ناشر درخواست برگزاری کنفرانس اطلاع رسانی نماید.
حسن فروزان فرد رئیس کمیسیون حمایت قضایی و مبارزه با فساد اتاق بازرگانی تهران گفت: اتفاقات اخیر بازار سرمایه و ریزش شاخص ها، بار دیگر این هشدار را به صدا درآورد که عدم شفافیت ها، بازارسرمایه را به ناکجا آباد سوق خواهد داد و باید برای مدیریت تعارض منافع به فوریت اقدام کرد.
مهدی فلاحیان؛ کارشناس این کمیسیون هم با طرح این پرسش که آیا ساز و کار هایی برای پیشگیری از بروز فساد در بورس از سوی قانون گذار تبیین شده است یا خیر، اضافه کرد: صدور انواع مجوز موسسات اقتصادی، کارگزاری ها، رتبه بندی اعتباری، شرکت های مشاور سرمایه گذاری و سایر فعالیت ها در بازار سرمایه به ایجاد انحصار دامن زده و امضا های طلایی و رانت اطلاعاتی در این بازار را پدید آورده است.
در هرحال در یک ماه گذشته با التهابات بوجود آمده و صف های سنگین فروش در تابلوی معاملات، حمایت های مقطعی برخی حقوقی ها هم نتوانست شاخص را به فرایند صعودی سوق دهد. به همین منظور روز گذشته با اعلام خبری از سوی رئیس سازمان بورس معین شد که قرار است با استفاده از ماده 28 قانون برطرف موانع فراوری یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی برای بازارگردانی و جمع کردن صف های فروش به صندوق تثبیت سازمان بورس تخصیص داده گردد که هنوز تکلیف آن معین نیست، اما بین کارشناسان بر سر درستی یا نادرستی این تصمیم اختلاف نظر وجود دارد.
ساعاتی پیش نایب رئیس دوم کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: به دلیل ریزش های اخیر بازار سرمایه فردا قالیباف اصل رئیس سازمان بورس را به مجلس احضار کردیم. اما دقایقی قبل محسن علیزاده ناظر مجلس در بازار سرمایه گفت که رئیس سازمان بورس به مجلس احظار نشده است.
هر چند دیر، اما به هر شکل به نظر می رسد مجلس شورای اسلامی که موظف به صیانت از اجرای قانون، دفاع از حقوق مردم و کنترل عملکرد دستگاه های دولتی است امروز به مسئله حساس ریزش بازار سرمایه ورود نموده است و باید با قاطعیت سعی کند دولت را مکلف نماید تا در کوتاه مدت اعتماد عمومی و ثبات منطقی را به بازار بورس برگرداند و در بلند مدت با تغییر و یا اصلاح قوانین به غیر شفاف بودن تالار شیشه ای و وجود تعارض منافع و سواستفاده های محتمل خاتمه دهد و بازار بورس را مانند بسیاری از کشور ها محل مناسبی برای سرمایه گذاری سالم مردم و تامین اقتصادی سهل و کم هزینه فراوری قرار دهد.
علاوه بر این به قول بسیاری از کارشناسان و مسئولان و نمایندگان و اقتصاددانان بورس در ماه های گذشته به یک ضربه گیر اساسی در برابر سیل نقدینگی تبدیل شده بود و در کنترل تورم بسیار موثر بود. یکی از اعضای اتاق بازرگانی در این رابطه می گوید: رشد افسارگسیخنه قیمت خودرو، ملک و حتی دلار در این روزها نتیجه فرار پوا از بازار سرمایه است!
بنابراین به نظر می رسد ادامه ریزش بازار سرمایه و کاهش اعتماد عمومی به بورس علاوه بر نارضایتی می تواند نابسامانی و التهابات اساسی در بازارهای دیگر به دنبال داشته باشد.
منبع: خبرگزاری دانشجوگروه ساختمانی آبان: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت