پنهان سازی واردات تراریخته ها طی یک دهه، مخاطرات آزمون گردد - مهسان بلاگ

عضو اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با بیان اینکه واردات محصولات تراریخته به کشور یک دهه کتمان شده است، گفت: طبق اعلام دست اندرکاران سالانه 5 تا 5.5میلیارد دلار محصول تراریخته وارد می گردد.

عمرانی اظهارداشت: در سالیان اخیر، بدون اینکه مردم مطلع باشند این محصولات وارد سفره آنان شده است ضمن اینکه جز در شش ماه اخیر مسئولان مربوطه هیچ گونه اطلاع رسانی صحیحی در این زمینه نداشته اند.

وی با بیان اینکه در این زمینه باید قانون سرلوحه کار ما باشد، گفت: یک معاهده بین المللی در این زمینه می گوید محصول تراریخته پس از فراوری باید از جنبه های گوناگون مورد آزمایش و آنالیز قرار بگیرد تا مخاطرات سلامتی و زیست محیطی آن به حداقل کاهش یابد، انجام کامل این آزمایشات بعضا حدود 13 سال طول می کشد و احتیاج به 130 میلیون دلار هزینه دارد.

وی با اشاره به اینکه بعد از سال 2013، اعتراضات بین المللی بسیاری از جوامع را نسبت به مخاطرات و مسائل پشت پرده محصولات تراریخته حساس کرد، اضافه نمود: از این زمان به بعد ارزیابی مخاطرات تراریخته ها بر روی محیط زیست و سلامت جوامع مورد توجه بیشتر ساکنین زمین نهاده شد که به تبع آن در ایران نیز عده زیادی نسبت به این مساله حساس شدند.

عضو انجمن ارگانیک ایران با بیان اینکه در دهه اخیر تنها بعضی مراکز تحقیقاتی و همچنین افرادی در بدنه اجرایی کشور از واردات محصولات تراریخته به کشور مطلع بودند، گفت: زمانی که حساسیت ها نسبت به مخاطرات محصولات تراریخته تشدید شد، افرادی که اصرار به فراوری انبوه و رهاسازی این محصولات در طبیعت داشتند، ماجرای واردات آنها را در دهه اخیر علنی کردند و اذعان نمودند جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد به طوری که سالانه 5 تا 5.5 میلیارد دلار محصول تراریخته به کشور وارد و مصرف می گردد.

عمرانی ادامه داد: این مساله از آن جهت نگران کننده است که چرا موافقان محصولات تراریخته بیش از یک دهه واردات آن را مسکوت نگه داشته بودند و زمانی که از متوقف شدن واردات و فراوری این محصولات بیمناک شدند، موضوع را رسانه ای کردند.

وی با بیان اینکه علیرغم تبلیغات بسیار زیاد، محصولات تراریخته با اقبال فراگیر و مستمری روبرو نشده است، اضافه نمود: فراوریات تراریخته در سراسر دنیا عمدتا به 4 محصول ذرت، کلزا، سویا و پنبه محدود می گردد.

فراوری 90 درصد محصولات تراریخته دنیا در 4 کشور

به گفته عمرانی 4 کشور آمریکا، برزیل، کانادا و آرژانتین حدود 90 درصد محصولات تراریخته دنیا را فراوری می کنند.

وی به این پرسش که چرا با وجود اینکه می گویید فراوری محصولات تراریخته در دنیا محدود به 4 محصول ذرت، کلزا، سویا و پنبه است؛ بیشتر مباحثی که در کشور ما مطرح می گردد مربوط به فراوری برنج تراریخته است، پاسخ داد: جز کشت بسیار محدود در کشور چین آن هم به صورت کنترل شده و آزمایشی، در هیچ کجای دنیا برنج تراریخته به عنوان محصولی که مستقیما مورد مصرف انسان قرار گیرد، کشت تجاری و انبوه نشده زیرا میزان مصرف روزانه برنج توسط انسان قابل مقایسه با ذرت، کلزا و سویا نیست و تاکنون هیچ کشوری این مخاطره را نپذیرفته است.

به گفته عمرانی حتی کشورهایی مانند هند و پاکستان که احتیاجمند برنج زیادی برای مردم کشور خود هستند نیز زیر بار فراوری برنج تراریخته نرفته اند.

عضو هیات رئیسه انجمن ارگانیک کشور ممنوعیت کشت محصولات تراریخته در حدود 38 کشور دنیا را مورد اشاره قرار داد و گفت: در بیشتر جوامع دنیا، برچسب گذاری محصولات تراریخته امری ضروری و الزام آور است و مطلعی شهروندان از ماهیت مواد غذایی و انتخاب مطلعانه آنها مورد توجه دولت ها قرار گرفته است.

کاهش 1.8 میلیون هکتار سطح زیرکشت محصولات تراریخته

به گفته عمرانی در سال 2015 سطح زیرکشت محصولات تراریخته در دنیا 1.8 میلیون هکتار کاهش یافت.

وی با بیان اینکه انتظار می رود این روند کاهش در سال 2016 تشدید گردد، ادامه داد: به همین دلیل کمپانی های تبلیغ کننده تراریخته، به دنبال جلب رضایت کشورهای دنیا سوم به منظور جلوگیری از کاهش سطح زیر کشت این محصولات هستند تا جایی که بعضا بذرهای تراریخته را مجانی در اختیار بعضی کشورها قرار می دهند تا منع کشت در سایر نقاط دنیا را جبران کنند یا بازارهای خود را از دست ندهند.

وی تاکید نمود: ضروری است تمامی آیین نامه های اجرایی و شیوه نامه های وزارتی مرتبط با فراوری و واردات محصولات تراریخته، از سوی یک هیات کارشناسی خبره و بی طرف مورد آنالیز قرار گیرد وبا معاهدات بین المللی و قانون ایمنی زیستی مطابقت داده گردد.

عمرانی برخورد عجولانه و غیرکارشناسی با موضوع تراریخته ها را غیرمنطقی خواند و گفت: نباید فقط فشار رسانه ای ذی نفعان را در نظر گرفت و در ورود این محصولات به طبیعت و سفره غذایی مردم عجله کرد. وی توضیح داد: البته ضروری است در اسرع وقت زیرساخت های ارزیابی مخاطرات و انجام آزمون های سلامت و زیست محیطی این محصولات توسط کلیه مراجع ذیربط فراهم گردد.

به گفته عمرانی با تسریع این روند و عزم جدی در اجرای پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا و قانون ایمنی زیستی تکلیف همه روشن خواهد شد و از این فضای مبهم خارج می شویم.

وی اضافه نمود: در صورت عدم رسیدن به چنین نقطه ای، مخاطرات احتاقتصادی این محصولات فقط به مصرف کنندگان و محیط زیست منتقل خواهد شد و در صورت بروز هرگونه خطا برگشت ناپذیر خواهد بود.

وی با بیان اینکه به نظر می رسد منافع اقتصادی ویژه ای پشت این مساله وجود دارد، اظهارداشت: برای کنترل آفات از جمله کرم ساقه خوار برنج روش های مطمئن تری مانند کنترل بیولوژیک و سموم زیستی وجود دارد که می توان با حداقل خطر آن ها را به کار بست.

عمرانی ادامه داد: اخیرا یکی از مدیران سازمان حفظ نباتات کشور اعلام نموده در صورت تخصیص اعتبارات کافی کشاورزان قادر خواهند بود مشکل کرم ساقه خوار برنج را با روش های بیولوژیک حل کنند و احتیاجی به سموم شیمیایی برای این منظور نیست.

وی اضافه نمود: بنابراین فراوری انبوه برنج تراریخته با وجود روش های کم خطرتر و سازگار با محیط زیست در اولویت آخر قرار خواهد گرفت.

عضو اتحادیه ملی محصولات کشاورزی کشور با بیان اینکه برزیل دومین فراوریکننده محصولات تراریخته در دنیا است، اظهارداشت: در صورت صحیح بودن این ادعا که فراوریات تراریخته باعث کاهش مصرف سموم می شوند، باید مصرف سموم شیمیایی در کشور برزیل بسیار کم باشد، درحالیکه واقعیت امر چیز دیگری است.

به گفته عمرانی مصرف سالانه سم در ایران به ازای هر نفر 400 گرم و در برزیل پنج هزار و 200 گرم است بنابراین توسعه کشت تراریخته نه تنها مصرف سموم را کاهش نداده بلکه باعث افزایش آن نیز شده است.

وی ادامه داد: سرانه بالای سموم شیمیایی و عوارض مخرب آن بر روی سلامتی انسان ها و محیط زیست باعث ایجاد مسائل زیادی در آنجا شده وچند سالی است که این کشور قوانین بسیار سختگیرانه تری را در زمینه کشت محصولات تراریخته اعمال می نماید.

عمرانی تاکید نمود: برای رهاسازی یک محصول تراریخته در برزیل 11 وزارتخانه باید مجوز صادر کنند.

این پژوهشگر نانوبیوتکنولوژی افزود: فراوری دنیای محصولات تراریخته بیشتر در زمینه تامین سوخت های زیستی، خوراک دام و پوشاک مورد توجه قرار گرفته است و مواردی که این محصولات مستقیما وارد چرخه مصرف مردم شوند، بسیار اندک و یا با آستانه تعریف شده است.

عمرانی نحوه تبلیغ محصولات تراریخته در کشور را مورد انتقاد قرار داد و اضافه نمود: عده ای می گویند هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد محصولات تراریخته برای سلامتی مضر هستند درجواب این افراد باید گفت آزمایشات محصولات تراریخته مورد به مورد است و تاکنون ارزیابی دقیقی بر روی اثرات طولانی مدت مصرف این محصولات ارایه نشده است.

عضو انجمن ارگانیک کشور با اشاره به اینکه محصولاتی که عوارض سوء آن پس از مصرف تعیین می گردد، بی سر و صدا از بازار جمع آوری می شوند، افزود: بعنوان مثال بعضی از اسناد شکایات مربوط به ذرت های تراریخته که در سال 2003 در دادگاه طرح دعوی شده بود در سال 2016 افشا شد؛ پس واقعیت اینجاست که آنالیز ها در این زمینه کافی و همه جانبه نبوده است.

عمرانی گفت: در ایران هم بیش از یک دهه است که بدون مطلعی مردم محصولات تراریخته وارد سفره آنان شده و از طرفی هم آمار سرطان و بیماری های سیستم عصبی به شدت افزایش یافته است پس اثر دراز مدت تراریخته ها به عنوان یکی از ارکان روغن های پر مصرف خوراکی باید مورد آنالیز و واکاوی قرار گیرد و تا زمانیکه این آزمایشات انجام نگردد نمی توان ادعا کرد که تراریخته ها سالم و یا بی خطر هستند.

عضو اتحادیه ملی محصولات کشاورزی تاکید نمود: این بحث باید کاملا علمی و فارغ از جنجال های خبری هر چه سریع ترانجام و گزارش آن منتشر گردد.

وی با بیان اینکه در این زمینه باید قانون سرلوحه کار ما باشد، گفت: یک معاهده بین المللی در این زمینه می گوید محصول تراریخته پس از فراوری باید از جنبه های گوناگون مورد آزمایش و آنالیز قرار بگیرد تا مخاطرات سلامتی و زیست محیطی آن به حداقل کاهش یابد، انجام کامل این آزمایشات بعضا حدود 13 سال طول می کشد و احتیاج به 130 میلیون دلار هزینه دارد.

این عضو هیات رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی، قانون ایمنی زیستی را نیز مورد اشاره قرار داد و اظهارداشت: متاسفانه ما نسبت به اجرای صحیح قوانین و انجام کامل مراحل آزمایشی بی اعتنایی می کنیم؛ در حال حاضر دو دستورالعمل اجرایی مصوب شورای ملی ایمنی زیستی در سال های 92 و 94، معتبر است که متاسفانه به آنها عمل نمی گردد.

عمرانی اظهارداشت: ما از سال 82 رسما پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا را در مجلس شورای اسلامی مصوب نموده ایم و در خصوص سلامت و بی خطری تراریخته ها فقط در رسانه ها جولان می دهیم.

وی اضافه نمود: اگر به جای حرف زدن در عمل آزمایشات همه جانبه طولانی مدت و ارزیابی مخاطرات را آغاز نموده بودیم، به جمع بندی درستی در این زمینه می رسیدیم.

عمرانی تاکید نمود: سلامت یک محصول تراریخته را آزمایشگاه های ذیصلاح و بی طرف تعین می کنند نه صرفا ادعای سلامت از سوی ذی نفعان.

وی اضافه نمود: باید مستندات لازم در این زمینه به صورت کاملا علمی تهیه و در اختیار دستگاه های بالادستی قرار داده گردد تا هر گونه نگرانی در جامعه درباره محصولات تراریخته از بین برود.

عمرانی با بیان اینکه شورای ملی ایمنی زیستی مسئول این مساله خطیر است، گفت: زمانی که مستندات لازم در این زمینه ارائه گردد مراجع بالادستی نیز تصمیم نهایی را درباره محدودیت های فراوری و یا ممنوعیت واردات محصولات تراریخته خواهند گرفت.

عضو هیات رئیسه انجمن ارگانیک کشور ادامه داد: البته باید این نکته را هم یادآور گردد که مدارک بسیاری درباره مخاطره آمیز بودن فراوری و مصرف محصولات تراریخته وجود دارد، که تمام این مدارک و مستندات به مراجع بالادستی مرتبط از جمله وزارت بهداشت، فرهنگستان علوم پزشکی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، وزارت جهادکشاورزی، سازمان محیط زیست و شورای ملی ایمنی زیستی تحویل داده شده است.

عمرانی ادامه داد: اینکه اطلاعات مذکور در اختیار رسانه ها قرار بگیرد یا خیر؟ بستگی به سیاست گذاری های مسئولان دارد چرا که بعضی مستندات را شاید نتوان در اختیار عموم قرار داد؛ اما نکته مهم این است که این اطلاعات باید در اختیار دستگاه های مسئول قرار بگیرد تا آنان جهت گیری منسجمی را در این زمینه اتخاذ کنند.

وی گفت: به نظر بنده موضوع محصولات تراریخته فقط یک موضوع در حیطه مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی نیست و پیشنهاد می کنم علاوه بر اعضای فعلی شورای ملی ایمنی زیستی، سایر وزراتخانه های مرتبط با امنیت غذایی و تهدیدهای فراسرزمینی نیز در جلسات و تصمیم گیری ها نقش داشته باشند.

وی با بیان اینکه در زمینه فراوری محصولات تراریخته ابهامات و شبهاتی وجود دارد که باید آنالیز و برطرف گردد، ادامه داد: انجام این آزمایشات در کشورهای دیگر حدود 130 میلیون دلار هزینه دارد ولی شاید بتوان با 10 میلیارد تومان یک ارزیابی همه جانبه را در خصوص مخاطرات احتاقتصادی حداقل یک نمونه گیاه تراریخته انجام داد.

وی با اشاره به اینکه به نظر شما آیا سلامت مردم ارزش اجرای چنین پروژه هایی را ندارد؟ اضافه نمود: در شرایط فعلی جریان ترویج تراریخته در کشور سودمحور به نظر می رسد، عده ای شرکت هایی تاسیس نموده و از دولت برای این کار وام گرفته اند بنابراین اصرار دارند این محصولات زودتر فراوری و وارد بازار گردد و آنان هم به سودشان برسند.

عمرانی با بیان اینکه در این زمینه نمی توان به نظرات کشورهایی که صادرکننده این محصولات هستند استناد کرد، گفت: به هرحال این کشورها، محصولات فراوریی خود را تبلیغ می کنند که این امری کاملا طبیعی است. ممکن است یک بیماری یا فاجعه زیست محیطی بنا با ساختار جمعیتی یا اقلیم کشور مبداء رخ ندهد ولی در کشور ما به بحرانی بی بازگشت تبدیل گردد.

این کارآفرین و متخصص فناوری های پیشرفته، اضافه نمود: بنابراین ما باید محصولات فراوریی کشور خود را با استانداردهای دنیای و حتی فراتر از آنها بسنجیم و نگرانی ها و مخاطرات موجود را مورد ارزیابی قرار دهیم.

صدها کشاورز ایرانی سال 83 برنج تراریخته کشت کردند

وی درباره فراوری محصولات تراریخته در کشور نیز اظهارداشت: مقداری از این محصولات به شکل آزمایشی در کشور فراوری و حتی برنج در سال 83، در طبیعت رهاسازی شده است.

به گفته عمرانی با استناد به گزارش مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، صدها کشاورز در سال 83، این نوع برنج را کشت نموده اند.

این متخصص تجاری سازی فناوری های پیشرفته، با تاکید بر اینکه با وجود تمامی این مسائل هنوز بی خطر بودن این محصولات برای محیط زیست و انسان ثابت نشده است، گفت: همانطور که قبلا نیز اشاره کردم ما اصرار داریم آزمایشات لازم در این زمینه مورد به مورد انجام گردد؛ لذا به نظر بنده سرمایه گذاری وسیع و خطر پذیر معاونت فناوری ریاست جمهوری بر روی حدود 20 طرح تراریخته و همچنین تکلیف دولت بر فراوری انبوه محصولات تراریخته در برنامه ششم توسعه کشور تا حدودی خارج از عرف مدیریت فناوری است. عمرانی اضافه نمود: حمایت اقتصادی از شرکت های دانش بنیان پس از فراوری محصول و اخذ مجوز شورای ملی ایمنی زیستی منطقی است اما اگر سلامت و یا مخاطرات زیست محیطی این محصولات تایید نگردد و ورود آنها به بازار مجاز نباشد، اینگونه سرمایه گذاری تا حدود زیادی مورد انتقاد و بی بازگشت است.

وی توضیح داد: اصولا انتظار بر این است که بنگاه های خصوصی در سرمایه گذاری خطرپذیر یا جسورانه مشارکت کنند نه دولت.

آلمان و سوئیس کشت تجاری تراریخته را ممنوع نموده اند اما بذر صادر می کنند

عمرانی با بیان اینکه کشورهایی مانند آلمان و سوئیس کشت تجاری تراریخته را ممنوع نموده اند اما بذر این محصولات را فراوری و صادر می کنند، ادامه داد: در این میان سوالی پیش می آید که چرا هر دوی این کشورها که سطح زیر کشت وسیع ذرت دارند، بذرهای تراریخته خودشان را مورد استفاده داخلی قرار نمی دهند.

وی با اشاره به اینکه ما سال ها تحت تحریم ظالمانه کشورهای مختلف از جمله آمریکا بوده ایم و درحال حاضر نیز این مساله به طورکامل برطرف نشده است، اضافه نمود: آمریکایی ها به دلیل تحریم، ساده ترین ابزارها و کالاها نظیر لاستیک هواپیما و تجهیزات مصرفی آزمایشگاهی را در اختیار ما قرار نمی دادند اما چگونه است که میلیاردها دلارها محصول کشاورزی تراریخته آمریکایی طی این مدت وارد کشور ما شده است؟ آنها همیشه نشان داده اند که خیرخواه ملت ایران نیستند.

عمرانی با بیان اینکه چرا بیشتر کشورهای اروپایی اقدام به کشت و فراوری این محصولات نمی کنند، گفت: با وجود آنکه واردات محصولات تراریخته در اتحادیه اروپا آزاد است طبق قانون، این کشورها مختار هستند که کشت این محصولات را درون خاک خود محدود و یا ممنوع کنند ضمن اینکه بیشتر محصولات تراریخته در کشورهای دنیا مصارف غیرخوراکی و یا غیرمستقیم دارند.

عضو انجمن ارگانیک ایران اضافه نمود: با توجه به ابهاماتی که در این زمینه وجود دارد، به نظر بنده فعلا بهتر است واردات محصولات تراریخته روند نزولی به خود گرفته و در یک بازه زمانی سه ساله قطع گردد، همچنین فراوری تجاری این محصولات تا زمانی که آنالیز ها و آزمایشات علمی به طور کامل انجام و نتایج آن ها تعیین نشده به صلاح کشور ما نیست.

عمرانی توضیح داد: با اتخاذ چنین رویکردی ما هم می توانیم مانند کشورهای اروپایی اقدام به فراوری بذر گیاهان تراریخته کنیم و یکی از صادرکنندگان این بذرها باشیم.

این فناور برگزیده آسیا، با بیان اینکه باید در زمینه فراوری این محصولات و نتایج کشت انبوه آن در دنیا آنالیز های کاملی انجام دهیم، گفت: باید بدانیم چرا فراوری این محصولات در کشوری مانند پاکستان پیروز نبود و مصرف سموم با فراوریات تراریخته نه تنها کم نشده بلکه افزایش نیز یافته است؟

به گفته وی این مساله باعث شده فراوری پنبه پاکستان به جای افزایش 5 میلیون عدلی در یک برنامه 10 ساله؛ 4 میلیون عدل کاهش پیدا کند که این تجارب دنیای باید واکاوی و آسیب شناسی گردد تا شاهد تکرار فاجعه مشابهی در ایران نباشیم.

عمرانی با بیان اینکه موافقان تراریخته، مخالفان و منتقدان را علم ستیز و فناوری هراس خطاب می کنند؛ ادامه داد: وقتی کشوری مانند آلمان یا سوئیس که سرآمد دانش و فناوری در دنیا بوده وفراوری محصولات تراریخته را ممنوع نموده اند، باید گفت آلمان ها و سوئیسی ها فناوری هراس و علم ستیز هستند؟

اگر محصولات تراریخته بسیار سالم هستند، چرا واردات آن ها بیش از یک دهه کتمان شد؟

وی مباحث مطرح شده مبنی بر اینکه محصولات تراریخته بسیار سالم هستند را مورد اشاره قرار داد و گفت: اگر این حرف صحیح است چرا بیش از یک دهه این محصولات در کشور علیرغم معاهده ایمنی زیستی کارتاهنا برچسب گذاری نشدند و واردات آن کتمان شد؟

عمرانی ادامه داد: مگر نمی گوییم 90% روغن وارداتی تراریخته است، پس چرا درحال حاضر این برچسب گذاری در اغلب روغن های خوراکی کشور ما انجام نمی گردد؟

به گفته این پژوهشگر، برچسب گذاری محصولات تراریخته و مطلعی رسانی به مصرف کنندگان، یکی از دلایل افت تقاضای این محصولات است. زیرا مصرف کنندگان با وجود محصولات طبیعی تمایل چندانی به مصرف تراریخته ها ندارند.

عمرانی افزود: به هرحال باید این محصولات برچسب گذاری ملموس و تعیینی داشته باشند تا مردم خودشان بتوانند در این زمینه تصمیم گیری کنند، نه اینکه در بطری های روغن نباتی به صورت ذره بینی بنویسند تغییر یافته ژنتیکی.

این پژوهشگر گفت: باید لوگو و برچسب مخصوصی مانند سیب سلامت طراحی گردد تا ماهیت محصول تراریخته به راحتی قابل تشخیص باشد.

وی با بیان اینکه مسئولان دو وزارت خانه جهاد و بهداشت اعلام کردند ما چاره ای جز مصرف این محصولات نداریم چراکه 90 درصد فراوری روغن دنیا تراریخته است، گفت: این اظهار نظر مستند نیست، زیراتقریبا 60 الی 65 درصد ورودی کارخانجات روغن کشی به ذرت و کلزا اختصاص دارد و بقیه روغن مورد احتیاج کشور از دانه سویا و مقداری هم از آفتابگردان استحصال میگردد.

عمرانی با اشاره به اینکه بالغ بر70 درصد ذرت و کلزای فراوری شده در دنیا غیرتراریخته است، ادامه داد: بنابراین در همین شرایط فعلی می توانیم 60% روغن کشور را از منابع غیر تراریخته تامین کنیم؛ از طرف دیگر سرانه مصرف روغن هر ایرانی 35% نسبت به استانداردهای دنیای (12.5کیلو روغن به ازای هر نفر) بیشتر است.

عضو انجمن ارگانیک کشور گفت: در شرایط فعلی با فرهنگ سازی و کم کردن مصرف روغن، علاوه بر یاری به سلامت جامعه، کاهش چاقی، دیابت و سکته های قلبی خواهیم توانست کل احتیاج روغنی کشور را از منابع غیر تراریخته تامین کنیم.

عمرانی افزود: اگر 90% روغن وارداتی به کشور تراریخته باشد آنگاه باید سودجویانی را مورد پرسش قرار داد که در بازار دنیای فقط به دنبال دانه های روغنی ارزان هستند و منفعت خود را بر سلامت جامعه ارحجیت می دهند.

hodablog.ir: هدا بلاگ | انجمن گفتگوی سیستم مدیریت محتوای هدا بلاگ