طرحی نو در سامان دهی اسناد ملی
به گزارش مهسان بلاگ، وروش کمالی سروستانی در آستانه روز اسناد ملی و میراث مکتوب، اظهار کرد: آرشیو به منزله شناسنامه ملی کشور متضمن شکل دهی حافظه جمعی یک ملت است و راهگشا برنامه ریزی برای آینده. آرشیو تجربه های انسانی را ثبت می نماید و روشنگر حیات اجتماعی اوست. آرشیو ملی فراتر از امکان پژوهش های علمی، دارای کارکردهای کاربردی گسترده ای در تحول و تکامل جامعه است.

او در ادامه یادآور شد: اگرچه سازمان اسناد ملی ایران در سال 1349 توسط استاد سیروس پرهام بنیان گذاشته شد و قانون آن به تصویب مجلس شورای ملی رسید اما پیش از این نیز در سال 1287 شمسی وزارت خارجه بایگانی اسناد خود را سامان داده و در سال 1309 لایحه ایجاد مرکز اسناد دولتی در هیات وزیران به تصویب رسیده بود. همچنین در سال 1335 نخستین لایحه دولت برای اخذ مجوز امحاء اوراق زائد تدوین و تصویب شده بود.
کمالی اضافه کرد: سازمان اسناد ملی به منظور جمع آوری و حفظ اسناد ملی ایران در سازمانی واحد و فراهم آوردن و امکانات مناسب برای دسترسی عموم به این اسناد و همچنین ساماندهی و صرفه جویی در هزینه های اداری و استخدامی به وسیله تمرکز پرونده های راکد وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و امحای اوراق زائد تشکیل شد. این سازمان در سال 1381 در کتابخانه ملی ایران ادغام شد و سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران شگل گرفت.
مدیر سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس گفت: مطالعه و بازکاوی حوادث و تبیین ابعاد رویدادهای تاریخی، فرهنگی، مالی و اجتماعی به وسیله آنالیز اسناد به عنوان منابع دست اول پژوهش میسر می گردد و با توجه به اهمیت اسناد ملی به عنوان حافظه جمعی یک ملت در روزگار ما لازم است که با استفاده از فن آوری های نوین طرحی نو در سامان دهی اسناد ملی دراندازیم.
او در ادامه متذکر شد: بخشی از بایسته های این اتفاق علمی و کاربردی عبارتند از: اهتمام به بازبینی و روزآمدسازی شیوه نامه و دستورالعمل ها در راستای التزام دستگاه ها به اجرای مفاد قوانین شورای اسناد ملی و تبیین وظایف قانونی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در جهت حفظ و تقویت صندلی مرجعیت سازمان و راهبری نظام آرشیوی کشور، تهیه و تدوین نرم افزار اسناد ملی به عنوان متولی ساماندهی حافظه اداری کشور و شکل گیری سامانه منسجم در قالب دبیرخانه دولت، شکل گیری نظام ملی اطلاع رسانی به وسیله اشتراک منابع بانک های اسنادی معتبر کشور به منظور استفاده از توان تجمیع نهادها و توسعه حوزه خدمات اطلاع رسانی اسناد و همچنین ایجاد گنجینه جامع میراث مستند ایرانی و اسلامی با اهتمام به گردآوری اسناد و نسخ خطی موجود در آرشیو و کتابخانه های ایران و دنیا.
کمالی همچنین گفت: برنامه ریزی و مدیریت کلان اسناد ملی در استان از مرحله فراوری تا بایگانی، راکدسازی، شناسایی، معین تکلیف، انتقال اسناد واجد ارزش نگه داری دائم و دریافت اسناد اهدایی، امانی و خریداری اسناد باارزش و فراوری اسناد شفاهی ـ به وسیله مصاحبه ـ از جمله خدمات و وظایف واحد اسناد در سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس است. مرکز با هدف تمرکز اسناد منطقه ای در استان و ایجاد تسهیلات برای پژوهشگران در سال 88 در شیراز تاسیس شده و به همین دلیل به فراهم آوری و سازماندهی میراث مکتوب می پردازد، هم اینک قدیمی ترین سند موجود در مرکز فارس متعلق به دوره صفوی است. گفتنی است قدیمی ترین سند گنجینه آرشیو ملی ایران نیز که تاریخ آن 870 هجری است متعلق به فارس است.
او اظهار کرد: با سامان دهی و گشایش موزه فرهنگ فارس امکان نمایش و متعاقب آن تحقیق و آنالیز درباره آثاری که در مخازن و دور ازدسترس مراجعان بود فراهم آمد و این خود عاملی برای ترغیب دارندگان میراث ملی و مکتوب به اهدا یا فروش مجموعه ها به سازمان می گردد. تاریخ شفاهی، فراهم آوری و سازماندهی و اطلاع رسانی اسناد با تمرکز بر اسناد دولتی، به موجب قانون اسناد ملی مصوب اردیبهشت 49، اصلی ترین رسالت مرکز فارس است. به همین دلیل باگردآوری و حفاظت بهینه، در حال حاضر این مرکز دارای یکی از عظیم ترین مجموعه های اسناد دولتی در کشور پس از تهران است. این اسناد هم جوابگوی احتیاج پژوهشی پژوهشگران در تاریخ نگاری معاصر و هم به منزله پیشینه اداری جوابگوی مسایل حقوقی است. پیگیری طرح همیاران اسناد و میراث مکتوب به وسیله فرمانداران و دهیاران به منظور گردآوری اسناد میراث مکتوب ملی و محلی و نیز اشتراک منابع با بانک های اطلاعاتی و تهیه نسخه پشتیبان از منابع به منظور توسعه خدمات اطلاع رسانی از دیگر فعالیت های مرکز فارس است.
مدیرسازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس اضافه کرد: مرکز فارس در نظر دارد در راستای گسترش و تعمیق پژوهش و به منظور آنالیز و طبقه بندی داشته های تاریخی و فرهنگی در یک اسلوب علمی به اجرا طرح مستندسازی تاریخ ادارات و نهادهای مدنی فارس بپردازد و چشم اندازی از نظام اداری استان برای آیندگان فراهم می سازد.
او در انتها گفت: در بخش اسناد تاریخی، ترغیب و تشویق دارندگان اسناد و میراث مکتوب به اهدا، فروش یا امانت آثار با تشریک مساعی اصحاب رسانه و استفاده از توان تجمیع نهادهای فرهنگی مرتبط، این حرکت فرهنگی را به یک فرهنگ عمومی و پایدار مبدل می سازد.
ایسنا
منبع: گردشبانبانیما: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما
مجله سامی: مجله سامی: انجمن های گفتگو