پدیده ای به نام کتاب - مهسان بلاگ

سخن های ارزشمندی که نشان از دغدغه فرهنگی سال های دور دارد و مطالبات ارزشمند و به جایی که راه به جایی نبرده است؛ هرچند در صندلی عالی ترین مقام فرهنگی بیان می گردد و بارها در مناسبت ها و رویدادهای گوناگون طرح می گردد.

29 تیر، یک دهه قبل از ملاقات مسوولان کتابخانه های عظیم و عمومی و جمعی از کتابداران سراسر کشور می گذرد و 15 نکته طلایی و مهم درباره فرهنگ نشر و کتابخوانی اشاره و مطالباتی را در این حوزه بیان شد که انتظار می رود بعد از یک دهه اتفاق خاصی بنا بر همان نکات طرح شده در حوزه نشر و ترویج و توسعه کتابخوانی افتاده باشد.

برای حاضران در آن جمع، کتاب را این گونه تعریف می نمایند: کتاب مجموعه اى است از محصولات یک فکر، یک اندیشه، یک ذوق، یک هنر؛ مجموعه اى است از یافته هاى یک یا چند انسان. ما خیلى باید مغتنم بشماریم که از محصول فکر آحاد گوناگون بشر استفاده کنیم؛ این کارى است که کتاب به ما تقدیم می نماید، هدیه می نماید؛ این هدیه کتاب به ماست. لذا کتاب یک پدیده و یک موجود ذى قیمت است؛ همیشه اینجور بوده و در آینده هم همین جور خواهد بود و نهایت این تعریف اهتمام به کتاب را توصیه می نمایند: تبلیغات رسانه های عمومی برای کتابخوانی و ترویج کتابخوانی توسط دستگاه های مسوول؛ از مهم ترین دغدغه های ایشان است و بر آن تاکید می نمایند. محصولى با عظمت کتاب، با ارزش کتاب، درخور این است که تبلیغ بگردد؛ تشویق بشوند کسانى که می توانند کتاب را بخوانند؛ این را ما باید به صورت عادت در بیاوریم.

ده سال قبل نکته مهم دیگری را طرح می نمایند که باید جورى بگردد که در سبد کالاى مصرفى خانواده ها، کتاب یک سهم قابل قبولى پیدا کند و کتاب را بخرند براى خواندن، نه براى تزئین کتابخانه و نشان دادن به این و آن و امروز باید به این پند حکیمانه با دقتی مضاعف نگاه کرد و میزان ورود کتاب در سبد کالای مصرفی خانواده ها را ارزیابی کرد. هرچند گرانی کاغذ و فراوری کتاب بر هیچ شهروند ایرانی پوشیده نیست اما حذف کتاب از سبد کالای مصرفی نیز عاقلانه نبوده و باید موردتوجه مروجان فرهنگی کشور قرار بگیرد.

نکات مهم و کلیدی دیگری نیز در آن روز گرم تابستانی برای خادمان کتاب و کتابداران کشور مطرح شد؛ توصیه به درست کردن سیر مطالعاتی تا هدایت کتابخوانان توسط کتابداران و جلوگیری از نشر کتب مضر و بالابردن صندلی جهانی ایران در نشر و مطالعه کتاب که نشان از اهمیت به ارتباط عمیق و کهن ملت ایران با کتاب دارد.

کمی با تامل و تفکر که به مطالبات مطرح شده در آن روز دقت گردد، دل نگرانی های شخصیتی را می یابی که به معنای واقعی کتابخوان است و اهل مطالعه و کتابخانه را خوب می شناسد و با خون و پوستش مفاهیم و تعبیرهایش در حوزه کتاب و نشر و تیراژ را درک نموده و مطرح می نماید برخلاف بسیاری از مدیرانی که واژه ها لق لقه زبانشان می گردد و محفوظات کلامشان و نتیجه حرف های بی محتوایشان می گردد وضع امروز حوزه کتاب و نشر و کتابخوانی و ترویج فرهنگی که در اولویت های فرهنگی محسوب نمی گردد هرچند رفتار کریمانه در برخورد با آمارها و گزارش ها ابراز رضایت نسبی است.

در کنار تمام خصلت های خوب یک کتابخوان واقعی نکته مهم دیگری را می توان در میان فرمایش هایش با اهل فرهنگ و هنر کشف کرد که ایشان اهل رمان و داستان ایرانی-غیرایرانی است و از وضع کتاب های به ظاهر فرهنگی و در باطن سیاسی و دارای انحراف در حوزه اعتقادی و فرهنگی مطلع و این خطر را که باید توجه گردد تا مواد تغذیه معنوى سالم، مفید و مقوى در سطح جامعه منتشر گردد، همیشه گوشزد می نمایند و از تیراژ کم کتاب هم گله مندند تا این نکته مهم که نیاز انسان به کتاب در سطح عمومی فهمانده گردد و نگاه جدی تر به امر کتاب را از مسولان امور می خواهند تا آنجا که صریحا به این نکته اشاره می نمایند: کارى کنیم که کتابخوانى یک امر رایج گردد و کتاب از دست جوانان ما نیفتد. این که گفته می گردد در شبانه روز سرانه مطالعه کتاب فلان مقدار است، اینها آمارهاى راضى نماینده اى نیست و خیلى بیشتر از این باید باشد. هیچ وقت انسان از کتاب مستغنى نیست.

در نخستین روزهای خرداد که 10 سالگی شهرستان ادب به عنوان یکی از قطب های هنر متعهد با پیغام ارزشمند رهبری حکیم و اندیشمند و فرزانه، گرامی داشته می گردد، دلیل خوبی است تا همزمان ناشران و فعالان حوزه نشر و فرهنگ در کنار سازمان های مردم نهاد و بخش غیردولتی غیرتمند نسبت به فرهنگ و هنر ایران اسلامی دستورات و نکات مطرح شده به این مناسبت را مدنظر قرار دهند تا اتفاقی نو و اقدامی مبارک و بدیع در حوزه نشر در خون فرهنگ و هنر ایران اسلامی جاری گردد و حیات دگرباره ای در کتاب و کتابخوان های کشور به وجود آید.

مهدی توکلیان - مدیر کل نهاد عمومی کتابخانه ها / روزنامه خبرنگاران

مسافرت رو: مسافرت رو: آگاهانه سفر کنیم تا بیشتر از سفر لذت ببریم